w sprawie europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego

(2014/2153(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska strategia bezpieczeństwa energetycznego” oraz towarzyszące mu dokumenty robocze (COM(2014)0330),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo energetyczne a ramy polityczne dotyczące klimatu i energii do roku 2030” (COM(2014)0520),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Postępy na drodze do ukończenia tworzenia wewnętrznego rynku energii” (COM(2014)0634),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Odporność europejskiego systemu gazowego w krótkim okresie. Przygotowanie na możliwe zakłócenia dostaw ze Wschodu jesienią i zimą 2014/2015 r.” (COM(2014)0654),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu” (COM(2015)0080),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów dla Europy«” (COM(2014)0398),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Ramy polityczne na okres 2020–2030 dotyczące klimatu i energii” (COM(2014)0015),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego” (COM(2014)0014),

– uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 20–21 marca 2014 r.,

– uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 26–27 czerwca 2014 r.,

– uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 23–24 października 2014 r.,

– uwzględniając wysłuchanie publiczne w sprawie europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego zorganizowane przez Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii w dniu 5 listopada 2014 r.,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylające decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009,

– uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1391/2013 z dnia 14 października 2014 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej w odniesieniu do unijnej listy projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,

– uwzględniając europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oraz w szczególności rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006,

– uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Czyste powietrze dla Europy” (COM(2013)0918),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Długoterminowa wizja infrastruktury w Europie i poza nią” (COM(2013)0711), określający listę projektów infrastruktury energetycznej będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zatytułowane „Realizacja komunikatu w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii i międzynarodowej współpracy energetycznej oraz konkluzji Rady ds. Energii z listopada 2011 r.” (COM(2013)0638),

– uwzględniając sprawozdanie Rady Unii Europejskiej z dnia 12 grudnia 2013 r. z postępów w kończeniu tworzenia wewnętrznego rynku energii UE w następstwie posiedzenia Rady Europejskiej w dniu 22 maja 2013 r.,

– uwzględniając komunikat Komisji w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego (COM(2013)0214),

– uwzględniając komunikat Komisji w sprawie przyszłości wychwytywania i składowania dwutlenku węgla w Europie (COM(2013)0180),

– uwzględniając sprawozdanie z realizacji za rok 2013: rozwijanie i stosowanie technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla w Europie,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Uruchomienie wewnętrznego rynku energii” oraz towarzyszące mu dokumenty robocze (COM(2012)0663),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania w zakresie energii do roku 2050” (COM(2011)0885) oraz sprawozdanie Parlamentu z inicjatywy własnej w sprawie planu działania w zakresie energii do roku 2050 – przyszłość z energią (2012/2103(INI)),

_ uwzględniając komunikat Komisji w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii i międzynarodowej współpracy energetycznej – „Polityka energetyczna UE: stosunki z partnerami spoza UE” (COM(2011)0539),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.” (COM(2011)0112),

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Priorytety w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie – plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej” (COM(2010)0677),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska strategia na rzecz ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów” (COM(2010)0186),

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków,

– uwzględniając sprawozdanie grupy refleksyjnej wysokiego szczebla w sprawie Wspólnoty Energetycznej dla Przyszłości,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającą mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG,

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającą i w następstwie uchylającą dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE,

– uwzględniając protokół ustaleń w sprawie planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich z dnia 17 czerwca 2009 r., podpisany przez nadbałtyckie państwa członkowskie i Komisję,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 listopada 2008 r. zatytułowany „Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej: Plan działania dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i solidarności energetycznej UE” (COM(2008)0781),

– uwzględniając dyrektywę 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającą dyrektywę Rady 93/76/EWG,

– uwzględniając art. 52 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A8-0164/2015),

A. mając na uwadze, że dla zapewnienia bezpieczeństwa i dobrobytu w UE niezbędne są racjonalne i wysoce wydajne wykorzystanie zasobów energetycznych oraz stabilna, przystępna cenowo i zrównoważona dostawa energii, oraz mając na uwadze, że bezpieczeństwo energetyczne oznacza przede wszystkim niezależność polityczną;

B. mając na uwadze, że w ostatnich latach dokonano znaczących postępów w zakresie zwiększania bezpieczeństwa energetycznego UE dzięki rosnącemu udziałowi energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczeniu ogólnego poziomu popytu, co przyczyniło się do stabilizacji zależności od importu; mając jednak na uwadze, że UE nadal importuje 53% całkowitej wykorzystywanej energii, tj. 85% ropy, 67% gazu, 41% paliw stałych oraz ok. 95% uranu; mając na uwadze, że znaczna część importu energii do UE pochodzi z regionów niestabilnych geopolitycznie, a wiele państw członkowskich jest nadal uzależnionych od jednego, zewnętrznego źródła dostaw, co prowadzi do wysokich kosztów dla obywateli, przedsiębiorstw i budżetu publicznego, utrudnia wzrost gospodarczy i wzrost dobrobytu w Europie i zagraża bezpieczeństwu narodowemu oraz bezpieczeństwu UE;

C. mając na uwadze, że 61% gazu importowanego do UE wykorzystuje się w budynkach w celach grzewczych, a 75% z tych budynków to budynki mieszkalne, w związku z czym kryzys dostaw gazu jest również kryzysem dostaw ogrzewania; mając na uwadze, że najszybszym i najmniej kosztownym sposobem na ograniczenie zużycia gazu w Unii jest ograniczenie strat energii w budynkach mieszkalnych, co pozwoli zapewnić korzyści bezpieczeństwa energetycznego; mając na uwadze, że UE nie ma strategii dotyczącej ogrzewania, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo dostaw, obniżenie emisyjności lub przystępność cenową oraz konkurencyjność; mając na uwadze, że wszelkie zakłócenia w dostawach gazu grzewczego prowadzące do niewłaściwego ogrzewania narażają zdrowie i dobrostan znacznej części obywateli UE;

D. mając na uwadze, że wiarygodna długoterminowa strategia energetyczna powinna uwzględniać niepewność związaną ze zmiennością na rynku ropy i gazu oraz okresowe i tymczasowe wahania cen;

E. mając na uwadze, że opłaty ponoszone przez UE za energię ze źródeł zewnętrznych wynoszą ponad 1 mld EUR dziennie – ok. 400 mld EUR w 2013 r. – i odpowiadają ponad jednej piątej całkowitego importu UE; mając na uwadze, że globalne ceny ropy odnotowały znaczny spadek, co stanowi okazję do podjęcia zdecydowanych kroków zmierzających do przekształcenia naszego krajobrazu energetycznego za pośrednictwem inwestycji w produkcję energii ze źródeł odnawialnych, wykorzystania potencjału budynków i przemysłu w zakresie efektywności energetycznej i rozwoju inteligentnej infrastruktury; mając na uwadze, że środki przeznaczane na import paliw kopalnych w niewielkim stopniu przyczyniają się do realizacji inwestycji, tworzenia miejsc pracy lub zapewniania wzrostu na terenie Unii, w związku z czym ich przesunięcie na realizację inwestycji wewnętrznych przyczyniłoby się do pobudzenia wzrostu oraz stworzenia na szczeblu lokalnym wysokiej jakości miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji;

F. mając na uwadze, że koszt importowanych paliw, którego uniknięto dzięki zwiększeniu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, wynosi co najmniej 30 mld EUR rocznie;

G. mając na uwadze, że w kontekście kryzysu na Ukrainie kwestia zapewnienia niezawodnych dostaw energii jest ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej, podobnie jak kwestia dywersyfikacji dostaw energii oraz kwestia nadmiernej zależności od importu energii;

H. mając na uwadze, że z doświadczeń z roku 2006 i 2009, kiedy Rosja odcięła dostawy gazu na Ukrainę, wyraźnie wynika, iż zakłócenia i zbyt duża zależność od zewnętrznych dostawców energii, jakich doświadczyły niektóre państwa członkowskie Europy Środkowo-Wschodniej, unaoczniły strategiczne słabości obecnych ustaleń dotyczących dostaw energii; mając na uwadze, że zakłócenia te pokazują, iż działania podjęte jak dotąd w sektorze energii były niewystarczające do wyeliminowania zależności Europy od rosyjskiego gazu;

I. mając na uwadze, że UE jest w dużej mierze zależna od jednego państwa, Federacji Rosyjskiej, będącej największym importerem ropy (35%), gazu (26%), węgla (30%) i uranu (25%) do UE; mając na uwadze, że Federacja Rosyjska wykorzystuje dostawy energii jako broń polityczną, takie działania są sprzeczne z logiką rynkową i poważnie zwiększają ryzyko dla UE;

J. mając na uwadze, że wykorzystanie ropy i gazu ziemnego na potrzeby polityki zagranicznej i do celów destabilizowania innych państw osłabia wzrost gospodarczy i jest szczególnie niebezpieczne dla demokratycznej stabilności w Europie oraz dla niezależności suwerennych państw;

K. mając na uwadze, że polityka na rzecz bezpieczeństwa energetycznego musi odpowiadać na potrzebę stabilnych dostaw z różnych źródeł energii, zapewniając gospodarce europejskiej energię konieczną na potrzeby transportu, przemysłu i sektora mieszkaniowego w sposób wspierający konkurencyjność i politykę na rzecz klimatu, a jednocześnie ograniczając do minimum zależność od tych, którzy celowo pragną wykorzystać zasoby energetyczne do własnych celów politycznych, aby wpływać na rozwój wydarzeń politycznych w innych państwach;

L. mając na uwadze, że w dniu 30 października 2014 r. uzgodniono i przyjęto do realizacji „pakiet zimowy” w wysokości 4,6 mld USD zabezpieczający dostawy gazu dla Ukrainy oraz państw członkowskich UE, ale tylko na określony czas;

M. mając na uwadze, że państwa członkowskie zobowiązały się do zakończenia tworzenia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. oraz wyeliminowania „wysp energetycznych” UE do 2015 r.;

N. mając na uwadze, że Komisja sporządziła listę projektów infrastruktury energetycznej będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, przeznaczonych do realizacji do 2020 r., która to lista jest aktualizowana co dwa lata i powinna być w pełni spójna z przepisami unijnymi dotyczącymi klimatu, energii i pomocy państwa; mając na uwadze, że projekty te będą finansowane ze środków przewidzianych w wieloletnich ramach finansowych UE na lata 2014–2020 za pośrednictwem instrumentu „Łącząc Europę” oraz planu inwestycyjnego, w którym tej infrastrukturze powinien zostać nadany charakter priorytetowy;

O. mając na uwadze, że poprawa efektywności energetycznej w okresie ostatniej dekady częściowo uniezależniła wzrost gospodarczy od zużycia energii, a proces ten należy zintensyfikować;

P. mając na uwadze, że według Komisji w latach 2001-2011 odnotowano spadek energochłonności przemysłu o 19%; mając na uwadze, że używanie bardziej energooszczędnych urządzeń gospodarstwa domowego mogłoby do 2020 r. przynieść oszczędności na kosztach energii rzędu 100 mld EUR, a w przypadku nowych budynków zużycie energii jest obecnie już o połowę mniejsze w porównaniu z latami 80. XX w. i należy dalej podążać tą skuteczną drogą;

Q. mając na uwadze, że zdaniem Komisji w stosunku do każdego dodatkowego 1% oszczędności energii import gazu przez UE można ograniczyć o 2,6%;

R. mając na uwadze, że strategia na rzecz bezpieczeństwa energetycznego musi uznawać za priorytet technologie i zasoby niskoemisyjne;

S. mając na uwadze, że w konkluzjach z posiedzenia Rady Europejskiej w dniu 22 maja 2013 r. wezwano do nadania priorytetu wycofywaniu szkodliwych środowiskowo lub gospodarczo dotacji, w tym dla paliw kopalnych;

T. mając na uwadze, że w planie działania Komisji w zakresie energii do 2050 r. stwierdzono, że obniżenie emisyjności sektora energetycznego oraz scenariusz zakładający wysoki udział źródeł odnawialnych w produkcji energii niosą za sobą mniejsze koszty niż dalsza realizacja obecnych strategii politycznych, a ponadto, że w przyszłości ceny energii jądrowej oraz energii pochodzącej z paliw kopalnych będą nadal rosły, zaś ceny energii ze źródeł odnawialnych – spadały;

U. mając na uwadze, że zdaniem Komisji efektywność energetyczna, energia ze źródeł odnawialnych i inteligentna infrastruktura to trzy warianty „no regrets” z uwagi na to, że efektywność energetyczna jest „pierwszym paliwem” i stanowi najtańszy i najszybszy sposób na obniżenie rachunków gospodarstw domowych i przemysłu w UE, ponieważ energia ze źródeł odnawialnych jest produkowana w UE, często w pobliżu miejsca zużycia energii, co pociąga za sobą tworzenie zrównoważonych, lokalnych miejsc pracy, zapewnia bezpieczeństwo energetyczne i pomaga w osiąganiu naszych celów klimatycznych, a jednocześnie inteligentna sieć przesyłu i dystrybucji na szczeblu unijnym może zapobiegać nadwyżce mocy wytwórczych i przerwom w dostawach w państwach członkowskich;

V. mając na uwadze, że utrzymanie energii ze źródeł odnawialnych jako głównego filaru unijnej polityki energetycznej i klimatycznej wymaga wspólnotowego podejścia i współpracy między państwami członkowskimi na potrzeby zrealizowania celów w zakresie energii ze źródeł odnawialnych w sposób bardziej oszczędny i z lepszym wykorzystaniem specyfiki regionalnego potencjału w UE;

W. mając na uwadze, że na szczycie, który odbył się 24 października 2014 r., szefowie państw i rządów uzgodnili nowy, wiążący cel dotyczący energii ze źródeł odnawialnych na szczeblu UE na rok 2030 na poziomie przynajmniej 27% oraz orientacyjny cel na szczeblu UE w zakresie poprawy efektywności energetycznej na poziomie przynajmniej 27%, uwzględniając unijny poziom 30% i ukierunkowując się szczególnie na te sektory, w których można dokonać największych oszczędności, a także zatwierdzili wiążący cel UE dotyczący ograniczenia krajowych emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 40% do 2030 r. w porównaniu z rokiem 1990; mając na uwadze, że UE jest liderem w technologiach związanych z odnawialnymi źródłami energii, a to powinno prowadzić do zatrudnienia opartego na umiejętnościach oraz zrównoważonego rozwoju;

X. mając na uwadze, że priorytety polityczne przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera dla nowej Komisji ogłoszone dnia 15 lipca 2014 r. obejmowały zobowiązanie do uczynienia europejskiej unii energetycznej światowym numerem jeden, jeżeli chodzi o energię ze źródeł odnawialnych;

Y. mając na uwadze, że przewodniczący Jean-Claude Juncker publicznie stwierdził w piśmie do komisarzy Miguela Ariasa Cañete'a i Miloša Šefčoviča, że wiążący cel, jakim jest osiągnięcie efektywności energetycznej na poziomie 30% do 2030 r., to minimum, jakie należy osiągnąć, by UE była wiarygodna;

Z. mając na uwadze, że Parlament dwukrotnie wezwał do wprowadzenia wiążących celów w zakresie energii i klimatu na rok 2030, tj. ograniczenia emisji CO2 o co najmniej 40%, uzyskania udziału energii ze źródeł odnawialnych w wysokości przynajmniej 30% oraz i 40% w zakresie efektywności energetycznej, które wdrażane będą z pośrednictwem indywidualnych celów krajowych; mając na uwadze, że obowiązkowe cele w dziedzinie efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych przyczyniają się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, a także zapewniają UE rolę technologicznego lidera w tych dziedzinach;

AA. mając na uwadze, że w strategii na rzecz bezpieczeństwa energetycznego należy wziąć pod uwagę prawa konsumentów, przewidywalność rynku dla inwestorów oraz jasne ramy dla przemysłu;

AB. mając na uwadze, że przemysł przenosi się z UE z uwagi na wysokie koszty energii, a to prowadzi do zmniejszenia udziału przemysłu w PKB, a co za tym idzie – do zmniejszenia liczby miejsc pracy; mając na uwadze, że Komisja ustanowiła cel, w myśl którego udział przemysłu w PKB w 2020 r. powinien wynosić ok. 20%,

AC. mając na uwadze, że cel ponownego uprzemysłowienia na poziomie 20% PKB należy traktować jako cel o znaczeniu i priorytecie równym celom związanym ze zmianą klimatu, przemysłowi niskoemisyjnemu, efektywności energetycznej i odnawialnym źródłom energii,

AD. mając na uwadze, że rola i znaczenie energii elektrycznej będą nadal rosnąć, a decyzje polityczne na szczeblu europejskim i krajowym są konieczne, aby to zagwarantować;

AE. mając na uwadze, że poprawa poziomu połączeń międzysystemowych dla energii elektrycznej i gazu zwiększy bezpieczeństwo energetyczne, przyczyni się do większej integracji energii ze źródeł odnawialnych, umożliwi konwergencję cenową, zwiększy korzyści konsumentów i pomoże zrównoważyć jednocześnie podaż i popyt pomiędzy państwami członkowskimi; mając na uwadze, że UE powinna opracować wspólne ramy regulacyjne na potrzeby maksymalizowania użyteczności połączeń międzysystemowych dla energii elektrycznej i gazu, za każdym razem gwarantując konsumentom najprzystępniejszą cenę;

AF. mając na uwadze, że Parlament zwrócił się o wiążące cele w zakresie minimalnej transgranicznej mocy przesyłowej;

AG. mając na uwadze, że system energetyczny stał się ostatnio bardziej zdecentralizowany za sprawą energii ze źródeł odnawialnych i możliwości magazynowania oraz większej elastyczności konsumentów podłączonych do bardziej aktywnych i inteligentnych sieci dystrybucji; mając na uwadze, że można się spodziewać, iż ten trend będzie się utrzymywać w przyszłości;

AH. mając na uwadze, że oprócz inwestycji w sieci przesyłowe, równie decydujące są inwestycje w systemy dystrybucyjne, szczególnie biorąc pod uwagę, że przyszły krajobraz energetyczny będzie jeszcze bardziej zdecentralizowany, a 90% wytworzonej energii ze źródeł odnawialnych jest wprowadzane do sieci dystrybucyjnych;

AI. mając na uwadze, że szybsze wdrożenie inteligentnych sieci poprawi efektywność energetyczną, zwiększy udział odnawialnych źródeł energii i zdecentralizuje system energetyczny na potrzeby wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego w państwach członkowskich;

AJ. mając na uwadze, że zewnętrzny wymiar unijnej polityki energetycznej wymaga większej spójności i nie jest jeszcze w stanie odgrywać w pełni swojej roli, jeśli chodzi o bezpieczeństwo dostaw energii oraz konkurencyjność Unii;

AK. mając na uwadze, że państwa członkowskie negocjują porozumienia międzyrządowe oddzielnie, a Komisja ma nad nimi ograniczony nadzór;

AL. mając na uwadze, że bezpieczeństwo energetyczne stanowi istotny element polityki handlowej Unii i że istnieje wiele partnerstw energetycznych z państwami trzecimi, w których dostawy energii uzależnione są niemal wyłącznie od energii z paliw kopalnych;

AM. mając na uwadze, że pełne wdrożenie unijnego trzeciego pakietu energetycznego, jak również drugiego pakietu klimatyczno-energetycznego oraz wynikających z tego unijnych przepisów w dziedzinie efektywności energetycznej jest obowiązkiem wszystkich państw członkowskich, a brak prawidłowej i terminowej transpozycji zagraża bezpieczeństwu innych państw członkowskich i całej UE;

AN. mając na uwadze, że strony umawiające się Wspólnoty Energetycznej są częścią wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu i powinny być na równi włączone w walkę o paneuropejskie bezpieczeństwo dostaw;

AO. mając na uwadze, że 2015 r. jest Europejskim Rokiem na rzecz Rozwoju, a program rozwoju UE na okres po 2015 r. powinien być w pełni spójny z jej zewnętrzną polityką energetyczną w dziedzinie klimatu, zwalczania ubóstwa i poszanowania praw człowieka;

AP. mając na uwadze, że miasta są źródłem ponad 70% emisji CO2 i odpowiadają za 66% zużycia energii; mając na uwadze, że ponad połowa populacji na świecie będzie do 2008 r. żyła w obszarach miejskich i że koncentracja ta zwiększa się w taki sposób, że według szacunków do 2030 r. 60% ludności na świecie będzie żyło w obszarach miejskich; mając na uwadze, że miasta muszą zmienić wzory konsumpcji i wzrostu, ponieważ stanowią trzon problemu, ale jednocześnie obszar, z którego można szybciej i wcześniej wdrażać rozwiązania;

AQ. mając na uwadze, że promowanie eksploatowania lokalnych, konwencjonalnych zasobów ropy i gazu w sposób w pełni zgodny z unijnym dorobkiem prawnym, zarówno w tradycyjnych obszarach produkcji (np. Morze Północne), jak i w nowo odkrytych obszarach (np. wschodnia część Morza Śródziemnego, Morze Czarne) zmniejszy zależność UE od zewnętrznych dostawców i państw tranzytowych;

AR. mając na uwadze, że strategia bezpieczeństwa energetycznego powinna obejmować zestaw opłacalnych działań na rzecz zmniejszenia zapotrzebowania na energię oraz równie skuteczne działania ukierunkowane na zaradzenie poważnym i bezpośrednio zagrażającym zakłóceniom, jak również mechanizmy solidarności i koordynacji na rzecz ochrony oraz wzmocnienia infrastruktury do produkcji, inteligentnego przesyłu i dystrybucji energii oraz rurociągów międzysystemowych; mając na uwadze, że infrastruktura ta musi być w stanie obsługiwać różnego rodzaju odnawialne źródła energii i mikrogenerację oraz być włączona do w pełni zintegrowanego i dobrze funkcjonującego wewnętrznego rynku energii, obejmującego również rynek zmniejszania popytu na energię, jako istotna część unii energetycznej ze zróżnicowanymi zewnętrznymi źródłami i trasami dostaw;

W kierunku europejskiej unii energetycznej

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Europejska strategia bezpieczeństwa energetycznego” i zauważa, że został on oparty na dogłębnej analizie zależności energetycznej UE, z podkreśleniem głównych obszarów, i opisuje podstawowe prace, które muszą zostać wykonane w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej, aby sprostać wyzwaniom związanym z bezpieczeństwem energetycznym; podkreśla potrzebę dopilnowania, aby środki krótko- i średnioterminowe były w pełni zgodne z unijnymi celami długoterminowymi w zakresie energii, klimatu i środowiska;

2. zauważa, że bezpieczeństwo energetyczne, konkurencyjność i zrównoważony charakter na w pełni zintegrowanym rynku energii to główne filary unii energetycznej, którą można osiągnąć dzięki regulowaniu i ograniczeniu zapotrzebowania na energię, rozwijaniu i integrowaniu zrównoważonych źródeł energii, łączeniu zasobów, sieci, ograniczeniu dystansu między współzależnymi łańcuchami produkcji, rozwijaniu inteligentnych sieci, zapewnieniu jednolitych regulacji rynku energii, sprzyjaniu dostępowi do dostatecznej ilości energii dla każdego obywatela oraz przejęciu jednolitego stanowiska negocjacyjnego względem państw trzecich poprzez wzmocnione środki na szczeblu unijnym oraz spójniejsze i lepiej skoordynowane krajowe strategie polityczne i działania;

3. zauważa, że kryzys na Ukrainie w 2014 r. oraz wyniki testów warunków skrajnych przeprowadzonych przez Komisję powinny przyczynić się do dalszego przyspieszenia zakończenia tworzenia rynku wewnętrznego, w tym pełnego wdrożenia istniejących przepisów w dziedzinie energii i klimatu przez wszystkie państwa członkowskie, integracji istniejących „wysp energetycznych” oraz aktualizacji ocen ryzyka, planów działań zapobiegawczych oraz planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej;

4. podkreśla, że ambitna polityka przeciwdziałania zmianie klimatu jest zgodna z założeniami bezpieczeństwa energetycznego i mniejszej zależności od tych regionów świata, w których wykorzystanie strategicznych źródeł energii stanowi część polityki zagranicznej;

5. podkreśla, że z uwagi na to, iż przeprowadzone przez Komisję testy warunków skrajnych dotyczące gazu wykazały podatność UE na zagrożenia ze względu na zależność importu z krajów trzecich, należy zwrócić szczególną uwagę na najbardziej narażone państwa członkowskie; wzywa państwa członkowskie i Komisję do bezzwłocznego wdrażania zaleceń dotyczących testów warunków skrajnych dotyczących gazu na szczeblu europejskim, regionalnym i krajowym;

6. podkreśla znaczenie wzmocnienia niezależności energetycznej środków krótkoterminowych, takich jak ograniczanie zapotrzebowania na energię, rozwijanie odnawialnych źródeł energii i ich magazynowanie, magazynowanie gazu, budowa infrastruktury zwrotnego przepływu gazu, wspieranie nowych projektów, które pozwalają na maksymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury, opracowanie regionalnych planów bezpieczeństwa dostaw, oraz skuteczniejsze wykorzystywanie możliwości importu skroplonego gazu ziemnego zwłaszcza w tych państwach członkowskich, które są zależne wyłącznie od jednego dostawcy gazu ziemnego lub które są nadmiernie podatne na zagrożenia ze strony takiego dostawcy; ponownie podkreśla, że niezwykle ważna jest poprawa połączeń pomiędzy sieciami energetycznymi państw członkowskich, tak aby stworzyć zintegrowany rynek energii; zwraca uwagę, że z ww. powodów istnieje istotna potrzeba współpracy pomiędzy europejskimi miastami i gminami, regionami, spółdzielniami energetycznymi i inicjatywami lokalnymi w różnych sektorach oraz Komisją, państwami członkowskimi, państwami sąsiadującymi, organami regulacyjnymi, ACER, operatorami systemu przesyłowego oraz dostawcami gazu i operatorami systemu magazynowania;

7. podkreśla, że oprócz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw, w ramach unii energetycznej należałoby również przyjąć kompleksowe podejście skupiające się na kluczowych wymiarach, takich jak utworzenie w pełni zintegrowanego wewnętrznego rynku energii, zmniejszenie zapotrzebowania na energię, obniżenie emisyjności koszyka energetycznego (głównie w oparciu o zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii), a także badania i innowacyjność mające na celu zapewnienie roli lidera w dziedzinie technologii energetycznych; podkreśla, że unia energetyczna powinna przede wszystkim skupiać się wokół obywateli Europy, którzy powinni dysponować bezpiecznymi, zrównoważonymi i przystępnymi cenowo źródłami energii;

8. podkreśla, że aby stworzyć rzeczywistą unię energetyczną zapewniającą solidarną postawę wobec zewnętrznych szoków podażowych w zakresie energii, UE musi wypracować w pełni zintegrowany mechanizm przesyłania nadwyżek energii przez granice; uważa, że w tym kontekście Komisja, państwa członkowskie i operatorzy systemów przesyłowych muszą skupić się na przeprowadzeniu reformy architektury unijnego wewnętrznego rynku energii, a także na konkretnych projektach infrastruktury;

9. podkreśla, że jedynym sposobem na osiągnięcie bezpieczeństwa energetycznego przy jednoczesnym utrzymaniu przystępnych cen energii oraz osiągnięciu naszych celów w zakresie klimatu jest utworzenie zrównoważonego krajobrazu energetycznego, którego podstawę stanowią wysoki poziom efektywności energetycznej, energia odnawialna i inteligentna infrastruktura; podkreśla ponadto, że aby dokonać tej przemiany z myślą o przyszłych pokoleniach, już teraz należy podjąć właściwe działania;

10. przyjmuje do wiadomości znaczenie uwzględniania inicjatyw konsumenckich, takich jak spółdzielnie czy społecznościowe projekty z zakresu energii odnawialnej i efektywności energetycznej, oraz podkreśla, że należy znieść bariery ekonomiczne, regulacyjne i administracyjne, aby umożliwić konsumentom aktywne uczestnictwo w tym systemie energetycznym;

11. podkreśla, że unia energetyczna powinna być koncepcją ogólnoeuropejską, która obejmuje zarówno UE, jak i przynajmniej umawiające się strony Wspólnoty Energetycznej, oraz że europejskie sektory energetyczne powinny podlegać także integracji wykraczającej poza granice Unii z myślą o zwiększeniu znaczenia oraz siły przetargowej UE na zglobalizowanym rynku energii;

12. podkreśla, że stworzenie unii energetycznej musi iść w parze z kompleksową strategią przemysłową, szczególnie w obszarze efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, która może przyczynić się do ponownego uprzemysłowienia UE, tak aby do 2020 r. 20% unijnego PKB pochodziło z przemysłu;

13. podkreśla, że gospodarki energetycznej nie należy realizować w drodze ograniczania produkcji na szczeblu europejskim ani przez przeniesienie europejskiego przemysłu;

WYMIAR WEWNĘTRZNY

Zmniejszanie zapotrzebowania na energię

14. przypomina, że zmniejszenie zapotrzebowania na energię, w szczególności energię cieplną, przez oszczędności energii i efektywność energetyczną jest z wielu powodów ważne, ponieważ ma pozytywny wpływ na bezpieczeństwo energetyczne, konkurencyjność, wzrost gospodarczy i zrównoważoność UE, jak również przystępność cenową energii, zwalczanie ubóstwa energetycznego oraz tworzenie zrównoważonych miejsc pracy; w tym kontekście podkreśla, że według Międzynarodowej Agencji Energetycznej inwestycje w zakresie efektywności energetycznej oferują najwyższy zwrot z inwestycji, niezależnie od źródła energii; wzywa Komisję i państwa członkowskie do traktowania efektywności energetycznej jako pełnoprawnego źródła energii przedstawiającego sobą wartość zaoszczędzonej energii; podkreśla, że efektywność energetyczna i odpowiedź strony popytowej muszą konkurować ze sobą na równych warunkach ze zdolnością generowania energii, z należytym uwzględnieniem pilnych i wyjątkowych aspektów związanych z bezpieczeństwem energetycznym i gdzie jest to technicznie wykonalne; zachęca zatem państwa członkowskie do priorytetowego potraktowania efektywności energetycznej w swoich strategiach politycznych;

15. podkreśla, że potencjalna oszczędność energii dotyczy wszystkich sektorów gospodarki, w tym przemysłu, budownictwa, transportu, rolnictwa i usług;

16. wzywa Komisję, aby wskazała i usunęła wciąż istniejące bariery dla środków związanych z efektywnością energetyczną i rozwinęła rzeczywisty rynek w obszarze efektywności energetycznej w celu wsparcia przekazywania najlepszych praktyk i zapewnienia dostępności produktów i rozwiązań w całej Unii Europejskiej z myślą o zbudowaniu rzeczywistego jednolitego rynku produktów i usług dotyczących efektywności energetycznej;

17. wzywa do poświęcenia większej uwagi rodzącemu się popytowi na usługi energetyczne (włącznie z umowami o poprawę efektywności energetycznej oraz umowami o uzyskanie oszczędności energii); podkreśla znaczenie opracowania norm dla każdego elementu procesu inwestowania w efektywność energetyczną;

18. zauważa, że UE nie jest jeszcze na dobrej drodze do realizacji celu dotyczącego oszczędności energii na poziomie 20% (371 Mtoe) do 2020 r. oraz że zmniejszenie zużycia energii o ponad jedną trzecią spowodowane jest w rzeczywistości niższymi poziomami aktywności zawodowej, a nie wzmożonymi działaniami politycznymi w zakresie efektywności energetycznej; z tego względu wzywa Komisję do ścisłego egzekwowania przyjętych już przepisów z zakresu efektywności energetycznej, a także do poruszenia w czasie dyskusji z Parlamentem i Radą kwestii aktualizacji i poprawy przepisów w sprawie etykietowania energetycznego i ekoprojektu, biorąc pod uwagę potencjał w zakresie oszczędności energii i znaczenie rynkowe;

19. podkreśla, jak ważne jest, by państwa członkowskie przeznaczały odpowiednie zasoby na nadzór rynkowy nad efektywnością energetyczną produktów, aby zapewnić przemysłowi równe warunki działania, a jednocześnie dostarczać konsumentom najprzydatniejszych informacji i odpowiednich narzędzi, by dokonywali świadomych wyborów, znali swoje zużycie energii i ograniczali je;

20. jest przekonany, że wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym i efektywniejsze gospodarowanie zasobami mogą prowadzić do znaczącego zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i tym samym w istotny sposób przyczynić się do stawienia czoła wyzwaniom w zakresie klimatu i energii;

21. podkreśla, że zapotrzebowanie na energię w sektorze budowlanym stanowi ok. 40% zużycia energii w UE oraz jedną trzecią zużycia gazu ziemnego, dlatego też konieczne jest poszerzenie zakresu i zwiększenie liczby przeprowadzanych modernizacji budynków oraz wykorzystanie zrównoważonych źródeł energii w systemach ogrzewania i chłodzenia, dzięki właściwym bodźcom w celu ograniczenia zapotrzebowania na energię; zaleca dalsze podnoszenie norm efektywności energetycznej budynków przy jednoczesnym uwzględnianiu i pobudzaniu innowacji technicznych; zaleca ponadto dalsze wspieranie budowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii jako dodatkowy istotny krok w obszarze zapewnienia niezależności energetycznej oraz zrównoważonego i bezpiecznego systemu energetycznego; podkreśla w tym kontekście potrzebę stworzenia innowacyjnych prywatnych instrumentów finansowania i zachęca do większego zaangażowania Europejskiego Banku Inwestycyjnego i EFIS w celu uzupełnienia krajowych planów finansowych z myślą o zwiększeniu konkurencyjności przemysłu oraz pobudzaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu większej liczby miejsc pracy; działania te powinny przynieść także korzyści dla obywateli, w tym obniżenie opłat za energię oraz podniesienie poziomu życia;

22. uznaje rolę samorządów terytorialnych i obywateli w podnoszeniu efektywności energetycznej przez lepsze miejskie planowanie przestrzenne, rozwój energetycznych technologii internetowych oraz TIK, kogenerację, wytwarzanie na użytek własny, zastosowanie pomp cieplnych, modernizację, rozwój i tworzenie systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia oraz modernizację systemu ogrzewania w gospodarstwach domowych, jak również wykorzystywanie na większą skalę bardziej ekologicznego transportu publicznego, zachęcanie do stosowania bardziej aktywnych modeli podróżowania, rozwój i wdrażanie rozwiązań dotyczących inteligentnych miast oraz wspieranie elektromobilności w miastach;

23. uważa, że samorządy terytorialne także mają do odegrania rolę w zakresie promowania alternatywnych instrumentów finansowania, w tym modeli spółdzielczych, oraz w promowaniu porozumień dotyczących zakupów grupowych z myślą o umożliwieniu konsumentom połączenia ich zapotrzebowania na energię, co prowadzi do osiągnięcia obniżki cen energii;

24. uważa, że istotne jest zapewnienie konsumentom produktów, w tym żywności, o wysokiej efektywności energetycznej, a także dokładnych, istotnych, porównywalnych i zweryfikowanych w sposób niezależny informacji na temat efektywności energetycznej tych produktów, aby umożliwić im podejmowanie świadomych decyzji i przekształcenie rynków w celu promowania jak najbardziej energooszczędnych urządzeń i łańcuchów produkcji żywności;

25. wzywa Komisję, aby rozważyła rozpoczęcie kampanii mającej na celu zwiększenie świadomości obywateli Unii na temat sposobów ograniczania zużycia energii w gospodarstwach domowych z zastosowaniem prostych i racjonalnych pod względem kosztów metod, w której to kampanii położono by nacisk na potencjalne oszczędności wydatków na energię; wzywa Komisję, aby rozważyła ogłoszenie roku 2016 europejskim rokiem oszczędzania energii;

26. zauważa, że poprawa norm dotyczących osiągów pojazdów oraz efektywności paliwowej to istotne elementy służące zarówno zmniejszeniu zależności UE od ropy, jak i ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych, dlatego wzywa przemysł, państwa członkowskie i Komisję do kontynuowania i przyspieszenia działań w tym zakresie; zwraca się do Komisji o przegląd norm emisji CO2 dla samochodów i vanów, które będą obowiązywać po 2020 r.; zauważa jednak, że długoterminowe rozwiązanie na rzecz ograniczenia emisyjności transportu i zapewnienia zmniejszenia zapotrzebowania na energię oraz dywersyfikacji dostaw opiera się na paliwach alternatywnych, zastosowania elektryczności z wykorzystaniem energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych i promowania bardziej zrównoważonych rodzajów transportu;

27. wzywa Komisję do opracowania całościowej strategii na rzecz zastosowania elektryczności w transporcie w ramach unii energetycznej, obejmującej nie tylko same inwestycje i środki zachęty dotyczące produkcji i wykorzystania pojazdów elektrycznych, ale także szerzej zakrojone środki zachęty w zakresie mobilności elektrycznej, w tym obejmujące pociągi, rowery i skutery ze szczególnym uwzględnieniem intermodalności różnych rodzajów transportu i interakcji z sektorem energetycznym dzięki inteligentnym sieciom i rozwiązaniom dotyczącym przechowywania;

28. wzywa państwa członkowskie i strony umawiające się Wspólnoty Energetycznej do ambitnego wdrażania obowiązujących przepisów UE w zakresie efektywności energetycznej w celu przyspieszenia środków na rzecz osiągnięcia celu z zakresu efektywności energetycznej do 2020 r., koncentrując się na ogrzewaniu i izolacji w branży budowlanej i w przemyśle, a tym samym do zapewnienia gotowości krajowych i regionalnych środków na rzecz zdecydowanego zmniejszenia zapotrzebowania na energię zarówno przed szokami podażowymi, jak i w odpowiedzi na nie; z zadowoleniem zatem przyjmuje zbliżający się przegląd rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu zapowiedziane jako część pakietu dotyczącego unii energetycznej i zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości opracowania ogólnounijnego systemu monitorowania, służącego rozwiązywaniu problemów takich szoków; ostrzega jednak, że krótkoterminowe środki na rzecz ograniczenia zapotrzebowania wymagają dokładnego planowania, aby zagwarantować, że działania nadzwyczajne są w pełni zintegrowane i zgodne ze środkami długoterminowymi; ponadto wzywa Komisję do monitorowania powstających barier regulacyjnych, które uniemożliwiają rozwój efektywności energetycznej państw członkowskich, oraz do składania sprawozdań na ten temat;

29. zauważa jednak, że środki krótkoterminowe służące drastycznemu ograniczeniu zapotrzebowania na energię nie są skutecznym sposobem na rozwiązanie tego problemu – aby zapewnić ciągłość dostaw, Europie potrzebny jest szerzej zakrojony plan;

30. wzywa Komisję do ścisłego monitorowania procesu wdrażania dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej – zwłaszcza krajowych planów działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii i krajowych strategii dotyczących renowacji – oraz dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; wzywa Komisję, aby przeprowadziła ograniczony przegląd dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków z myślą o osiągnięciu celów z zakresu efektywności energetycznej do 2030 r., kładąc większy nacisk na pomoc konsumentom podatnym na zagrożenia i rozwiązanie problemu ubóstwa energetycznego; jest zdania, że w kontekście zapewnienia stosowania dorobku pomiar i weryfikacja poprawy efektywności energetycznej powinny być przeprowadzane regularnie;

31. wzywa Komisję, aby aktywnie wspierała państwa członkowskie w realizowaniu krajowych strategii dotyczących renowacji zgodnie z art. 4 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej; zwraca się o to, aby w 2017 r. strategie sformułowano ponownie z uwzględnieniem większego zakresu informacji od odpowiednich zainteresowanych stron z sektora budowlanego w celu ustanowienia długoterminowego (2050 r.) celu na szczeblu krajowym dotyczącego ograniczenia zapotrzebowania na energię w budynkach oraz towarzyszących mu celów pośrednich na rok 2040, 2030 i 2020; zauważa, że przepis dotyczący systemów zobowiązujących do efektywności energetycznej włączony do dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej stanowi kluczowy środek na rzecz zapewnienia oszczędności energii na rok 2020; wzywa zatem, aby Komisja przedłużyła okres obowiązywania tego wymogu na okres po roku 2020, jako kluczowego instrumentu służącego realizacji celu związanego z efektywnością energetyczną na rok 2030, eliminując jednocześnie zwolnienia ograniczające efektywność energetyczną;

32. podkreśla, że wiążący cel w zakresie efektywności energetycznej byłby opłacalnym sposobem zmniejszenia zależności energetycznej Europy, a jednocześnie chroniłby przemysł i gospodarstwa domowe przed rosnącymi rachunkami za energię; przypomina, że przyjął w swoich rezolucjach z dnia 5 lutego 2014 r(1). oraz 26 listopada 2014 r.(2) trzy wiążące cele, w tym cel efektywności energetycznej na poziomie 40%, cel energii odnawialnej na poziomie co najmniej 30% oraz cel zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40%; ubolewa w tym kontekście, że Rada na szczycie w październiku 2014 r. wykazała brak ambicji w odniesieniu do efektywności energetycznej, wyznaczając niewiążący cel na poziomie 27% i nie wyznaczając indywidualnych celów dla państw członkowskich;

33. jest zdania, że przepisy w dziedzinie efektywności energetycznej oraz unijny system handlu uprawnieniami do emisji (ETS) powinny być instrumentami wzajemnie się wspierającymi, oraz apeluje o niezwłoczne wdrożenie rezerwy stabilności rynkowej zdolnej do nadania sygnału cenowego dotyczącego emisji dwutlenku węgla, który może doprowadzić do udoskonaleń w zakresie efektywności energetycznej w sektorze ETS; wzywa Komisję do uzupełnienia ETS normą emisji, która będzie oznaczać jasny sygnał dla inwestycji dotyczący stopniowego wycofywania najbardziej zanieczyszczających rodzajów produkcji energii, takich jak technologie oparte na węglu;

34. zachęca Komisję, aby wykorzystała potencjał w zakresie efektywności energetycznej poprzez zaproponowanie nowych przepisów, w tym:

– ram dotyczących ukierunkowanych zachęt finansowych i prawnych zobowiązań w celu zapewnienia minimalnego, optymalnego pod względem kosztów, rocznego wskaźnika gruntownej renowacji w odniesieniu do wszystkich stosownych istniejących budynków na poziomie przynajmniej 3%;

– przepisów dotyczących klasyfikacji i oceny inwestycji na rzecz ograniczenia zapotrzebowania na energię, w szczególności w budynkach, jako inwestycji infrastrukturalnych na równi z inwestycjami po stronie dostaw energii, na mocy których inwestycje takie będą finansowane na jednakowych warunkach;

– przepisów ustawiających zachęty i zobowiązania dla dużych przedsiębiorstw dotyczące przeprowadzenia najbardziej ekonomicznych zaleceń wynikających z obowiązkowych audytów energetycznych ustanowionych na mocy dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej;

35. wzywa Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie silnych struktur zarządzania efektywnością energetyczną na rok 2030, aby zapewnić solidne wytyczne dotyczące wkładów krajowych i uczciwe zasady ich rozliczania celem zabezpieczenia realizacji unijnego celu, poprawy wykonalności planów i umożliwienia sprawnej sprawozdawczości w zakresie stosownych strategii politycznych unii energetycznej;

36. zauważa znaczenie integracji planowania zapotrzebowania na energię i dostaw energii na poziomie unijnego wewnętrznego rynku energii, z priorytetowym traktowaniem działań mających na celu ograniczenie zapotrzebowania oraz rozwiązań zdecentralizowanych w celu osiągnięcia optymalnego pod względem kosztów bezpieczeństwa dostaw oraz uniknięcia zbędnych lub zbyt dużych inwestycji w infrastrukturę, a także kosztów osieroconych;

37. uważa, że inwestycje na rzecz zmniejszenia zapotrzebowania na energię, w szczególności w budynkach i przemyśle, w sposób znaczący przyczyniają się do bezpieczeństwa energetycznego, pobudzając jednocześnie wzrost gospodarczy i tworząc miejsca pracy, oraz że należy je uwzględnić przy opracowywaniu zintegrowanych instrumentów gospodarczych i przepisów budowlanych oraz podejmowaniu decyzji o przydziałach środków finansowych; podkreśla, że powinno się zwiększyć wsparcie finansowe UE na rzecz wsparcia państw członkowskich w realizacji celów w zakresie efektywności energetycznej;

Zwiększanie rodzimej produkcji energii

38. podkreśla, że UE powinna opracować plan działania oraz nadal promować długoterminową strategię na rzecz zwiększania bezpieczeństwa dostaw, która powinna uwzględniać rozwój zrównoważonych rodzimych źródeł energii w UE, w szczególności energii odnawialnej, z zachowaniem pełnej zgodności z przepisami w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska; podkreśla, że zwiększenie rodzimej produkcji energii nie może wiązać się ze wzrostem zależności Europy od paliw kopalnych lub przedłużeniem czasu trwania takiej zależności;

39. podkreśla rosnącą rolę energii ze źródeł odnawialnych w zabezpieczeniu dostaw energii w UE w perspektywie długoterminowej; zwraca uwagę na fakt, że koszty produkcji energii z odnawialnych źródeł w ostatnich latach znacząco spadły;

40. podkreśla, że konieczne jest zwiększenie udziału europejskiego przemysłu i europejskiej technologii w całym łańcuchu produkcji energii, nie tylko na poziomie surowców, lecz także na poziomie wytwarzania, rafinacji, magazynowania, przesyłu i dystrybucji, ponieważ stanowią one kluczowe elementy służące ograniczaniu zależności UE od importu energii; przypomina, że UE jest prawie całkowicie zależna od dostaw uranu pochodzących z państw trzecich;

41. uważa, że należy uwzględnić i rozwinąć, w pełnej zgodności z wymaganiami w dziedzinie środowiska naturalnego i długoterminowymi zobowiązaniami UE w zakresie obniżenia emisyjności oraz celami na rok 2030, jakiekolwiek źródło energii o niewielkiej emisji CO2, które może przyczynić się do bezpieczeństwa energetycznego Unii, aby osiągnąć europejski cel klimatyczny dotyczący granicy dwóch stopni oraz z poszanowaniem unijnego prawodawstwa w dziedzinie ochrony środowiska i konkurencji; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wdrożenia dyrektywy 2009/28/WE, a w szczególności postanowień zawartych w art. 13 ust. 4 zgodnie z którymi państwa członkowskie wymagają wykorzystania minimalnego poziomu energii ze źródeł odnawialnych w nowych budynkach i budynkach poddawanych generalnemu remontowi; uważa, że dotacje na rzecz źródeł konwencjonalnych oraz brak internalizacji efektów zewnętrznych zniekształcają rynek i w związku z tym wzywa Komisję do zapewnienia równych warunków działania oraz wprowadzania norm dotyczących poziomów emisji dwutlenku węgla wraz z normami dotyczącymi charakterystyki energetycznej dla nowych i istniejących elektrowni węglowych i jądrowych w celu wysłania wyraźnego sygnału inwestycyjnego na rzecz zrównoważonych inwestycji i stopniowego wycofywania najbardziej zanieczyszczających i niebezpiecznych rodzajów wytwarzania energii;

42. uważa, że Komisja powinna opracować odpowiednie instrumenty służące ujednoliceniu prostej kalkulacji kosztów poszczególnych źródeł energii, generowanych przez okres użytkowania każdej z technologii;

43. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zmiany mechanizmów dotacji w celu ułatwienia integracji rynku energii oraz stopniowego wycofania wszelkich szkodliwych dla środowiska dotacji, zwłaszcza do paliw kopalnych, oraz do pełnego wykorzystania funduszy na rzecz finansowania energii ze źródeł odnawialnych, które nie mogą jeszcze konkurować pod względem kosztów z konwencjonalnymi źródłami energii, w oparciu m.in. o wiążące cele w zakresie odnawialnych źródeł energii uzgodnione na szczeblu UE;

44. podkreśla, że w kontekście rozważań nad bezpieczeństwem energetycznym musi zostać zagwarantowany wysoki poziom ochrony środowiska; przypomina w związku z tym o zagrożeniach i następstwach dla środowiska, klimatu i zdrowia związanych z wydobyciem niekonwencjonalnych paliw kopalnych;

45. uważa, że niskoemisyjna energia jądrowa w dalszym ciągu stanowi znaczącą część własnej produkcji energii elektrycznej w UE; zauważa, że dokonanie wyboru w kwestii wykorzystywania energii jądrowej pozostaje w kompetencji państw członkowskich; zwraca jednak uwagę, że w odniesieniu do bezpieczeństwa i ochrony Unia powinna określić najwyższe i stale podnoszone standardy, aby zmniejszyć ryzyko związane z energią jądrową oraz by uniknąć wypadków;

46. uznaje, że tak długo, jak działać będą elektrownie jądrowe i obiekty jądrowe, istnieć będzie ryzyko rezydualne poważnego wypadku, choć jest ono niewielkie;

47. zauważa, że istniejące obiekty jądrowe oraz składowiska odpadów radioaktywnych mogą stać się celem ataku terrorystycznego powodującego szkody na ogromną skalę; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony tego typu obiektów;

48. wzywa państwa członkowskie, które stopniowo wycofują energię jądrową, do dopilnowania, aby została ona zastąpiona produkcją energii, która może zapewnić taką samą podaż energii oraz przyczyniać się do stabilizacji wspólnego systemu produkcji i dystrybucji;

49. przypomina, że infrastruktura z zakresu wydajności energetycznej, odnawialnych źródeł energii i infrastruktura inteligentna stanowią opcje „no-regrets” jako najszybszy i najtańszy sposób na zapewnienie naszego bezpieczeństwa energetycznego przy jednoczesnym zachowaniu przystępnych cen, wsparciu realizacji celów dotyczących klimatu i tworzeniu milionów miejsc pracy w Unii Europejskiej;

50. przypomina, że w opracowanym przez Komisję planie działania w dziedzinie energii do 2050 r. wskazano duży udział energii ze źródeł odnawialnych jako warunek wstępny bardziej zrównoważonego i bezpiecznego systemu energetycznego;

51. uważa, że rozwój odnawialnych źródeł energii ma zasadnicze znaczenie dla strategii bezpieczeństwa energetycznego, biorąc pod uwagę koszty energii; podkreśla znaczenie rozwoju infrastruktury transgranicznej oraz zwiększenia badań naukowych i innowacji dla rozwoju bardziej inteligentnych sieci energetycznych oraz opracowania nowych rozwiązań w zakresie magazynowania energii, a także elastycznych technologii wytwarzania energii dla integracji odnawialnych źródeł energii;

52. wzywa Komisję do przedłożenia analizy na temat sposobu, w jaki stabilne źródła energii odnawialnej, takie jak energia wodna, a w szczególności instalacje szczytowo-pompowe, zrównoważona biomasa lub energia geotermalna, mogą uzupełniać zmienne źródła odnawialne w celu zwiększenia stabilności sektora energii;

53. podkreśla znaczenie stosowania zachęt do rozwijania rodzimych źródeł energii, takich jak energia elektryczna wytwarzana w elektrowniach wodnych, będąca odnawialnym źródłem energii; ponownie podkreśla znaczenie zapewnienia skuteczności i spójności unijnych dyrektyw, takich jak dyrektywa RES-E oraz ramowa dyrektywa wodna, w celu lepszego integrowania małych elektrowni wodnych ze środowiskiem naturalnym;

54. wzywa państwa członkowskie i Komisję do zagwarantowania przejrzystości, spójności, stabilności i ciągłości ram prawnych, finansowych i regulacyjnych w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz do unikania zmian z mocą wsteczną w odniesieniu do warunków gospodarczych inwestycji, aby wzmocnić zaufanie inwestorów oraz przyczynić się do opłacalnego wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych we wszystkich regionach UE; podkreśla potrzebę lepszej koordynacji systemów wsparcia zgodnie z wytycznymi Komisji dotyczącymi projektowania programów wsparcia energii ze źródeł odnawialnych, aby uniknąć potencjalnych zakłóceń na rynku i zapewnić skuteczne wsparcie dla energii ze źródeł odnawialnych;

55. podkreśla, że długoterminową strategię na rzecz rozwoju rodzimych źródeł energii należy odpowiednio finansować na szczeblu UE;

56. uważa, że odnawialne źródła energii mają do odegrania wielką rolę jako autochtoniczne źródło dostaw energii w UE; przyznaje jednak, że nie wszystkie państwa członkowskie posiadają takie same warunki geograficzne, pozwalające na produkcję znacznych ilości energii odnawialnej w sposób opłacalny;

57. uznaje korzyści płynące ze zwiększenia wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych na rynku ciepłowniczym, zwłaszcza w odniesieniu do budynków; podkreśla zwiększoną elastyczność infrastruktury ciepłowniczej i magazynującej, która ułatwia integrację odnawialnych źródeł energii o nieprzewidywalnej charakterystyce produkcji przez magazynowanie energii w postaci ciepła; powtarza, że bezpieczeństwo energetyczne może zostać zwiększone przez rozwój sieci systemów lokalnego ogrzewania/chłodzenia, które są idealnym sposobem integracji na dużą skalę zrównoważonego ciepła w miastach, ponieważ sieci te mogą jednocześnie dostarczać ciepło pochodzące z wielu źródeł i nie są z natury uzależnione od jednego źródła;

58. podkreśla potrzebę znaczącego zwiększenia własnej zdolności wytwarzania energii wewnątrz UE w perspektywie krótko- i średnioterminowej; przypomina Komisji i państwom członkowskim w związku z tym, że w wielu przypadkach najszybszym sposobem zwiększenia dostaw energii elektrycznej w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania jest instalacja lub modernizacja odnawialnych źródeł energii, takich jak energia wiatrowa czy słoneczna, ze względu na stosunkowo krótki czas realizacji ich wdrożenia; wzywa Komisję do dodatkowego przeanalizowania finansowych i prawnych barier utrudniających rozwój takich źródeł energii oraz do sformułowania oficjalnych zaleceń w zakresie polityki dla państw członkowskich dotyczących środków mających wpływ na wdrażanie takich rozwiązań energetycznych;

59. wzywa Komisję do przeprowadzenia wyraźnego krajowego wyszczególnienia rozwoju energii ze źródeł odnawialnych w celu zwiększenia pewności inwestorów;

60. podkreśla, że znaczący stopień elektryfikacji europejskich sektorów ciepłownictwa i transportu nadal pozostaje kluczowym elementem służącym ograniczeniu w istotny sposób importu paliw w tych sektorach;

61. uważa, że wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS) mogłoby odegrać istotną rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych pochodzących z wykorzystywania rodzimych paliw kopalnych, umożliwiając tworzenie bardziej zróżnicowanego i bezpiecznego koszyka energetycznego; wzywa Komisję do poprawy warunków stosowania CCS; uważa, że CCS będzie musiało być dalej rozwijane i usprawniane za sprawą znaczących wysiłków w zakresie badań naukowych i innowacji i apeluje o zapewnienie finansowania dla nieprzerwanego rozwoju technologii CCS;

62. podkreśla wartość dodaną włączenia ICT do systemów energetycznych oraz wzywa Komisję do wprowadzenia wspólnych norm w zakresie inteligentnych sieci na poziomie systemu przesyłowego, ponieważ zapewniają one stabilne dostawy oraz swobodny przepływ energii przez granice, a także przyczyniają się do bezpieczeństwa energetycznego; oraz na poziomie systemu dystrybucji w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw dla społeczności lokalnych, miast i regionów; podkreśla w związku z tym rolę, jaką może odegrać w zwiększaniu poziomu wykorzystania OZE rozwijanie bardziej inteligentnych sieci energetycznych i nowych instalacji magazynowania energii;

63. uważa, że w związku z dużymi potrzebami inwestycyjnymi dotyczącymi przestarzałych i nieodpowiednich sieci dystrybucyjnych oraz połączeniem większości odnawialnych źródeł energii na poziomie sieci dystrybucyjnych, Komisja i państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę konkretne inicjatywy, w tym instrumenty finansowe, mające na celu pobudzenie inwestycji operatorów systemu dystrybucyjnego;

64. podkreśla, że TIK mogą i powinny odgrywać znaczącą rolę w promowaniu odpowiedzialnego użytkowania energii w gospodarstwach domowych, transporcie, wytwarzaniu energii i produkcji; uważa, że inteligentne liczniki, energooszczędne oświetlenie, chmury obliczeniowe (cloud computing) i oprogramowanie rozproszone niosą za sobą potencjał, dzięki któremu możliwa będzie zmiana schematów wykorzystania energii; podkreśla, że poparcie dla efektywności energetycznej u źródła, a mianowicie produkcji energii pierwotnej, i zajęcie się kwestią strat energii (elektrycznej) podczas transportu przez sieci, powinny być uważane za priorytet;

65. zauważa, że bardziej zdecentralizowane i elastyczne systemy energetyczne, w których źródła energii i ciepła znajdują się bliżej punktu użytkowania energii, mogą ułatwić wytwarzanie energii na małą skalę i w związku z tym dać konsumentom możliwość większego zaangażowania się na rynku energii i kontrolowania własnego zużycia energii, zmniejszają straty podczas przesyłu i dystrybucji, zwiększają odporność infrastruktury energetycznej, a jednocześnie stanowią szanse na lokalnym rynku dla małych i średnich przedsiębiorstw; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do umożliwienia dalszego rozwoju i ekspansji lokalnych i regionalnych odnawialnych źródeł energii oraz lokalnych i regionalnych systemów dystrybucyjnych i sieci lokalnego ogrzewania, dzięki polityce na rzecz usunięcia istniejących barier i przyczynienia się do transformacji rynkowej; wzywa Komisję, by zaproponowała wytyczne dotyczące własnego zużycia energii, aby wspierać takie zużycie i chronić prawa konsumenta;

66. podkreśla, że zrównoważone rolnictwo i leśnictwo w istotny sposób przyczyniają się do wytwarzania energii z biomasy i osiągnięcia efektywności energetycznej;

67. zauważa, że 95% biomasy drzewnej wykorzystywanej w Europie dla potrzeb wytwarzania ciepła i energii elektrycznej produkowane jest na poziomie lokalnym;

68. wzywa Komisję do przedstawienia wniosków dotyczących przeglądu rozporządzenia (UE) nr 994/2010 w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu w taki sposób, aby państwa członkowskie miały obowiązek stworzenia strategii służącej wspieraniu przejścia, z uwzględnieniem systemów lokalnego ogrzewania, od gazu do odnawialnych źródeł energii, takich jak energia geotermalna, biomasa czy energia słoneczna termiczna;

69. zauważa, że technologie ciepłownicze wykorzystujące odnawialne źródła (biomasa, energia geotermalna i energia słoneczna termiczna) są dostępne oraz mogą zastąpić importowane paliwa kopalne, umożliwiając jednocześnie tworzenie miejsc pracy i pobudzając inwestycje;

70. wzywa Komisję do zapewnienia pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie energii ze źródeł odnawialnych (2009/28) oraz zaproponowania niezawodnego systemu zarządzania obejmującego Parlament Europejski wraz ze skutecznym rozporządzeniem umożliwiającym osiągnięcie celów w zakresie energii ze źródeł odnawialnych na okres do 2030 r.;

71. podkreśla, że UE ma wyjątkową szansę na przekształcenie swojego systemu energetycznego, ponieważ tradycyjne elektrownie stają się przestarzałe, a modernizacja całego starzejącego się i zanieczyszczającego systemu energetycznego wymagałaby ogromnych nakładów inwestycyjnych w nadchodzących latach i w związku z tym wzywa Komisję do włączenia w główny nurt nowych technologii i pobudzania tych inwestycji, które wykorzystują zrównoważone źródła, stosują najlepsze dostępne techniki i czynią postępy na drodze ku zdecentralizowanemu i inteligentnemu systemowi energetycznemu zaspokajającemu potrzeby obywateli UE;

Rozwój technologii energetycznych

72. podkreśla, że efektywne wykorzystywanie badań i innowacji technologicznych umacnia przewagę przemysłu europejskiego oraz zwiększa przewagę konkurencyjną i rentowność komercyjną europejskich przedsiębiorstw i przemysłu, tworzy miejsca pracy, przyczyniając się jednocześnie do osiągnięcia głównych celów polityki energetycznej i klimatycznej UE, w tym zmniejszenia zapotrzebowania na energię, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw, konkurencyjności oraz zrównoważonego rozwoju produkcji, przesyłu i zużycia energii, zwalczania ubóstwa energetycznego, i przyczynia się do osiągnięcia celów UE dotyczących emisji gazów cieplarnianych, odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej;

73. podkreśla, że europejskie technologie w sektorze energetycznym mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego, ponieważ przyczyniają się do utrzymania strategicznych obiektów przemysłowych, know-how i kompetencji; przypomina, że w kontekście dążenia Unii Europejskiej do rozwoju krajowych źródeł i przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, należy podjąć konkretne działania na rzecz wzmocnienia wiodącej roli UE w dziedzinie technologii niskoemisyjnych w kluczowych sektorach, w których UE ma globalną przewagę lub w których może taką przewagę uzyskać;

74. przypomina, że przedsiębiorstwa energetyczne, od MŚP do dużych grup, mają strategiczne znaczenie i należy wspierać ich rozwój;

75. podkreśla potrzebę priorytetowego traktowania kształcenia, programów szkoleniowych i wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w dziedzinie innowacyjnych technologii energetycznych, które mają możliwość zabezpieczenia naszych przyszłych dostaw energii;

76. wzywa państwa członkowskie i Komisję do podjęcia starań na rzecz poprawy współpracy i koordynacji z innymi europejskimi programami badawczymi, w szczególności w dziedzinie energii, transportu, TIK i budowy, aby zagwarantować, że pierwszeństwo otrzymają wspólne wyzwania, takie jak zwiększenie efektywności energetycznej, koncentrując się nie tylko na sektorze ciepłownictwa, lecz również na sektorze chłodzenia, wspieraniu rozwiązań o małej skali, w których wykorzystywana jest energia ze źródeł odnawialnych, ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych, zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego oraz rozwoju nowych odnawialnych źródeł energii, oraz do maksymalnego upowszechnienia na rynku nowych technologii;

77. przyznaje, że bez intensywnych nakładów inwestycyjnych na pionierskie w skali światowej projekty naukowo-badawcze w Europie nie będzie możliwości rozwinięcia istniejących i opracowania nowych niskoemisyjnych technologii służących rozwiązaniu problemu zmiany klimatu, z którym boryka się nasza planeta;

78. wzywa Komisję do udzielania dalszego wsparcia projektom badawczym w zakresie syntezy jądrowej, takim jak ITER, które dostarczą Europie źródło nieograniczonych dostaw energii o zerowym poziomie emisji dwutlenku węgla i zerowym poziomie szkodliwych odpadów;

79. podkreśla, że zobowiązania do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i przekształcenia gospodarki Europy w konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną i efektywną pod względem zasobów, jeżeli są właściwie wdrożone, mają ogromny potencjał zwiększenia konkurencyjności UE na świecie, jednak jednocześnie należy uważać, by jej nie podważyć; podkreśla zatem, że optymalny poziom i przyszłe cele powinny być oceniane poprzez przeprowadzenie gruntownej oceny oddziaływania; uważa zatem, że potrzebne jest wyważone i spójne podejście do zmiany klimatu i konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa oparte na zrównoważonym portfelu energetycznym, który w dużej mierze bazuje na zrównoważonych źródłach energii oraz obejmuje technologie służące obniżeniu emisyjności w celu realizacji celów w dziedzinie klimatu, udostępniając w ten sposób przystępną cenowo energię dla konsumentów i produkcji przemysłowej;

80. wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób stworzyć równe warunki działania dla producentów z Europy i spoza niej, zwłaszcza przez przeanalizowanie wykonalności mechanizmu dostosowania mechanizmu emisji dwutlenku węgla na granicach lub norm emisyjnych;

81. apeluje o przydzielenie na nowo dotacji w celu skupienia się na całym łańcuchu innowacyjnym, aby odblokować pełen potencjał istniejących i opracowywanych technologii dla zwiększenia własnej produkcji energii;

82. podkreśla, że nowa infrastruktura energetyczna i lepsze połączenia wzajemne w najlepszy sposób finansowane są przez inwestycje komercyjne, ułatwione za sprawą cen rynkowych, w ramach funkcjonującego wewnętrznego rynku energii;

83. uznaje, że zasady dotyczące pomocy państwa istnieją w celu zapewnienia pewności prawa w odniesieniu do interwencji państwa, gdy wystąpi szczególna niedoskonałość rynku; wzywa Komisję oraz państwa członkowskie, by w celu zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego oraz wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i zasobooszczędną, w pełni wykorzystały możliwości finansowania projektów energetycznych z budżetu państwa, jak również z instrumentów finansowych dostępnych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, instrumentu „Łącząc Europę”, programu „Horyzont 2020”, Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz publicznych i prywatnych pośredników, a jednocześnie wzywa Komisję Europejską, aby w odniesieniu do instrumentów finansowych UE przeprowadzała regularną ocenę efektywności instrumentów finansowych UE; wzywa Komisję i Europejski Bank Inwestycyjny do pilnego zdefiniowania nowych instrumentów i produktów finansowych dostosowanych do specyfiki długoterminowych inwestycji w niskoemisyjne technologie energetyczne; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że energia znajduje się wśród priorytetów planu inwestycyjnego; uważa, że Komisja powinna wyjaśnić, jak zamierza wykorzystać 315 mld EUR w ramach planu inwestycyjnego, w połączeniu z innymi istniejącymi funduszami;

84. uważa, że chociaż dzięki istniejącym technologiom jest już możliwe obniżenie zależności energetycznej, dywersyfikacja i konsolidacja wariantów dostaw za sprawą pełnego wykorzystania rodzimych źródeł energii, optymalizacja infrastruktury sieci energetycznych, zwiększenie efektywności energetycznej w perspektywie średnio- i długoterminowej oraz zwalczanie ubóstwa energetycznego, niezbędne jest usprawnienie istniejących technologii w zakresie CCS, CCU oraz wysoce wydajnych i wysoce elastycznych elektrowni, a także opracowanie nowych technologii energetycznych z uwzględnieniem podejścia neutralności technologicznej umożliwiającego państwom członkowskim pełne wykorzystanie ich rodzimych źródeł energii z wykorzystaniem środków pochodzących z programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”; uważa zatem, że należy zagwarantować finansowanie przewidziane na potrzeby rozporządzenia w sprawie programu „Horyzont 2020” i nie powinno ono być przedmiotem żadnych przyszłych cięć;

85. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podniesienia bezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjnej oraz ochrony krytycznych elementów infrastruktury energetycznej zapewniających kluczowe usługi dla konsumentów, w szczególności w odniesieniu do rozwoju produkcji przemysłowej i coraz większej roli technologii informacyjno-komunikacyjnych w sektorze energetycznym; podkreśla w tym względzie znaczenie przyjęcia i terminowego wdrożenia dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i informacji w infrastrukturze krytycznej;

86. przypomina, że coraz bardziej złożone sieci energetyczne będą w coraz większym stopniu narażone na zagrożenia i luki bezpieczeństwa związane z ich infrastrukturą informatyczną; zwraca uwagę na coraz większe zaawansowanie i dostępność broni cybernetycznej, która może być wykorzystywana przeciwko takiej infrastrukturze; przypomina w tym kontekście o potrzebie dobrze skoordynowanej i opartej na odpowiednich zasobach odpowiedzi w dziedzinie europejskiego bezpieczeństwa cybernetycznego w ramach podejścia do bezpieczeństwa energetycznego, w tym o właściwych przydziałach zasobów i mocy na Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3) oraz agencje takie jak ENISA;

W kierunku w pełni zintegrowanego wewnętrznego rynku energii

87. wzywa do rozwijania dobrze zintegrowanych i konkurencyjnych regionalnych rynków energii elektrycznej i gazu, które zapewnią adekwatność i elastyczność systemu energetycznego, obejmujących całą Unię Europejską; wzywa Komisję do podjęcia zdecydowanych i przejrzystych działań przeciwko wszelkim przypadkom protekcjonizmu i zachowań antykonkurencyjnych oraz barierom w wejściu na rynek i wycofaniu się z niego; podkreśla znaczenie zagwarantowania stabilnych krajowych ram regulacyjnych, usuwania barier administracyjnych i włączenia w główny nurt krajowych procedur administracyjnych, również w celu stworzenia równych warunków działania dla projektów obywatelskich; wzywa w szczególności Komisję do zapewnienia obiektywnych ram rynkowych umożliwiających konkurencję na równych warunkach dla wszystkich technologii, w tym tych o cechach inframarginalnych, takich jak energia ze źródeł odnawialnych, oraz do maksymalnego zwiększenia udziału tych technologii, które przyczyniają się w największym stopniu do realizacji celów w zakresie bezpieczeństwa dostaw, efektywności energetycznej i równowagi ekologicznej;

88. podkreśla pozytywny wpływ, jaki na ceny hurtowe, a w ostatecznym rozrachunku na ceny detaliczne w sektorze energii elektrycznej wywiera integracja rynkowa, umożliwiając obywatelom dostęp do bardziej przystępnej energii, oraz przypomina, że potencjalne korzyści ekonomiczne netto, które można by uzyskać dzięki urzeczywistnieniu rynku wewnętrznego w sektorze energii, mieszczą się w przedziale 16–40 mld EUR rocznie;

89. przyznaje, że bariery gospodarcze, regulacyjne i administracyjne uniemożliwiają obecnie konsumentom aktywne uczestnictwo w systemie energetycznym; uznaje, że rosnący odsetek konsumentów angażuje się w wytwarzanie energii we własnym zakresie i interesuje się wyborem swojego dostawcy energii, zmieniając zachowanie i włączając się we wspólne inicjatywy, takie jak społecznościowe projekty z zakresu energii odnawialnej i projekty efektywności energetycznej; wzywa zatem Komisję, by umożliwiła obywatelom stanie się „prosumentami”, czyli bardziej aktywnymi podmiotami europejskiego systemu energetycznego, a nie jedynie biernymi konsumentami;

90. wzywa Komisję do wsparcia dostosowania zasad rynkowych, aby umożliwić integrację rozproszonych i zmiennych odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza przez łatwy dostęp do rynku dla agregatorów;

91. uważa, że jednym z najistotniejszych czynników mającym znaczenie dla zakończenia tworzenia przejrzystego, przyjaznego dla konsumenta, dobrze funkcjonującego i w pełni zintegrowanego rynku energii elektrycznej i gazu jest pełne wdrożenie trzeciego pakietu energetycznego obejmujące dodatkowe środki na rzecz integracji rynku transgranicznego skupiające się na rynkach dnia bieżącego i rynkach bilansujących oraz rozwój infrastruktury energetycznej i transgranicznych połączeń wzajemnych; wzywa Komisję do monitorowania wdrażania trzeciego pakietu energetycznego;

92. podkreśla, że polityka Unii Europejskiej w dziedzinie konkurencji jest integralną częścią rynku wewnętrznego oraz że musi być stosowana do wszystkich źródeł energii, wszystkich kanałów dystrybucji i wszystkich dostawców w taki sam sposób, jak na innych rynkach;

93. z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji z dnia 10 października 2014 r. dotyczące dotacji i kosztów energii w UE oraz wzywa Komisję do aktualizowania co roku tego sprawozdania w celu lepszego identyfikowania sektorów i obszarów, które potrzebują dodatkowych funduszy, a także tych sektorów, które w wyniku dotacji są narażone na zniekształcenia rynku;

94. podkreśla, że regulacja cen energii szkodzi konkurencji i inwestycjom, a jej zniesienie jest wstępnym warunkiem osiągnięcia prawidłowo funkcjonującego rynku energii;

95. przypomina, że według ostatniej tablicy wyników dla rynków konsumenckich rynek energii elektrycznej należy do czterech najgorzej funkcjonujących rynków usług; podkreśla, jak ważne jest podjęcie działań służących lepszemu informowaniu konsumentów o strukturze cen energii oraz o środkach poprawy efektywności energetycznej, które umożliwiłyby konsumentom aktywny udział w regulowaniu swojego zużycia energii, w tym dzięki możliwości łatwej zmiany dostawcy;

96. podkreśla, że większe obszary rynkowe przyspieszają ukończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii, zwiększają efektywność rynkową, konkurencję i płynność; zauważa, że biorąc pod uwagę rosnący udział odnawialnych źródeł energii, takie obszary wspierają niezbędną charakterystykę należycie funkcjonującego i płynnego rynku energii elektrycznej; zauważa, że zwiększona płynność prowadzi do mniejszych kosztów handlowych, odpornych sygnałów cenowych dla decyzji inwestycyjnych, lepszego zabezpieczania operatorów elektrowni i większej konkurencji, co z kolei przekłada się na niższe ceny energii;

97. podkreśla konieczność opartego na połączeniach wzajemnych i stabilnego systemu przesyłowego w całej UE, w którym unika się wszelkich negatywnych skutków, takich jak nieplanowane przepływy energii;

98. wzywa Komisję do aktywnego wspierania państw członkowskich w realizacji celów dotyczących tworzenia wzajemnych połączeń sieci i systemu oraz dopilnowania, aby udostępnić im na ten cel odpowiednie finansowanie UE;

99. uznaje, że bardziej zintegrowany system energetyczny może zwiększyć solidarność transgraniczną w czasach zewnętrznych szoków podażowych w zakresie energii oraz umożliwiłby dalszą integrację rosnących ilości energii ze źródeł odnawialnych; uważa, że konieczne jest natychmiastowe działanie Komisji i państw członkowskich w celu dopilnowania, by produkcja, przesył i dystrybucja energii, zarządzanie zapotrzebowaniem na energię i magazynowanie mogły stanowić elementy funkcjonalne wewnętrznego rynku UE poza granicami krajowymi bez nieuzasadnionych ograniczeń; w tym kontekście należy zapewnić optymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury;

100. zauważa ponadto, że przyciąganie inwestycji prywatnych do rozwoju projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania przez maksymalne wykorzystanie instrumentów finansowych będzie skutkować istotnym efektem dźwigni w odniesieniu do finansowania publicznego oraz na nowo uruchomi nakłady inwestycyjne na infrastrukturę w UE;

101. zauważa, że poziom rozwoju infrastruktury gazowej nie kształtuje się równomiernie w całej UE; podkreśla, że państwa członkowskie w regionie Morza Bałtyckiego, w Europie Środkowo-Wschodniej, Europie Południowo-Wschodniej i Europie Zachodniej wymagają nakładów inwestycyjnych w celu zapewnienia pełnej integracji infrastruktury i ograniczenia ich podatności na zagrożenia związane z przerwami dostaw od jedynego lub dominującego dostawcy energii;

102. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Rady Europejskiej, aby zapewnić łączność systemu energii elektrycznej przez włączenie wszystkich państw członkowskich do europejskich sieci kontynentalnych, oraz jej propozycję dotyczącą minimalnego poziomu połączeń międzysystemowych w zakresie energii elektrycznej pomiędzy państwami członkowskimi równego 10% do 2020 r. i 15% do 2030 r. oraz apeluje o ustanowienie także celów dotyczących połączeń międzysystemowych w zakresie przesyłu gazu; wzywa Komisję do zaproponowania konkretnego planu działania służącego realizacji tych celów;

103. podkreśla, że agencja ACER odgrywa kluczową rolę w urzeczywistnianiu jednolitego europejskiego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego; wyraża ubolewanie, że pomimo większej liczby zadań i odpowiedzialności agencji nie nastąpił jak dotąd wzrost w zakresie zasobów, jaki jest konieczny, aby agencja mogła skutecznie wypełniać swoje statutowe obowiązki na mocy rozporządzenia REMIT polegające na monitorowaniu hurtowych rynków energii;

104. podkreśla, że rozbudowa i modernizacja połączeń międzysystemowych w krajach Europy Południowej mogłaby się przyczynić się do większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii i bezpieczeństwa energetycznego w regionie, a także mogłaby pobudzić integrację rynków energii w regionie z resztą UE i zwiększyć bezpieczeństwo dostaw energii;

105. zauważa, że Rada Europejska podkreśliła potrzebę osiągnięcia wyższego poziomu połączeń międzysystemowych między Półwyspem Iberyjskim a pozostałą częścią terytorium Unii Europejskiej;

106. podkreśla potrzebę przeprowadzania testów warunków skrajnych dotyczących energii elektrycznej i gazu, które należy kontynuować do czasu pełnego wyeliminowania zależności kontroli wszystkich państw członkowskich nad systemami przesyłowymi od operatorów z państw trzecich oraz wdrożenia synchronicznego działania w ramach europejskich sieci kontynentalnych nie później niż w 2025 r.;

107. podkreśla, że przyspieszenie realizacji strategicznych projektów infrastruktury jest konieczne dla osiągnięcia unijnych celów w zakresie klimatu i energii, w tym doprowadzenia do likwidacji tzw. wysp energetycznych, a zatem zachęca Komisję do bardziej aktywnego udziału w tym procesie; podkreśla, że inwestycje infrastrukturalne obejmują zarówno środki z zakresu zapotrzebowania na energię, jak i jej podaży; zdecydowanie uważa, że unijne finansowanie ma zasadnicze znaczenie dla realizacji tych kluczowych projektów z zakresu kluczowej europejskiej infrastruktury energetycznej dotyczących zabezpieczenia dostaw i źródeł;

108. podkreśla, że przy zatwierdzaniu dużych projektów infrastrukturalnych należy zwracać uwagę na to, czy nie da się osiągnąć takich samych efektów w zakresie bezpieczeństwa energetycznego przy pomocy projektów na mniejszą skalę, działań na rzecz efektywności energetycznej czy inteligentnego dostosowania sieci przesyłowych bądź systemów dystrybucyjnych, w celu uniknięcia nadwyżek lub projektów, które znalazły się w ślepym zaułku, oraz inwestowania ograniczonych zasobów w sposób najbardziej efektywny;

109. podkreśla, że realizacja tych strategicznych infrastrukturalnych projektów przyczynia się do średnio- i długoterminowych aspektów bezpieczeństwa energetycznego oraz jest w pełni zgodna z długoterminowymi zobowiązaniami UE do obniżenia emisyjności i jej prawodawstwem w dziedzinie ochrony środowiska i innymi odnośnymi przepisami,

110. wzywa Komisję do dokonania oceny konieczności i potencjalnej roli europejskiej strategii na rzecz zdolności rezerwowych w celu zapewnienia wewnętrznej odporności na zewnętrzne szoki podażowe;

111. uznaje, że mechanizmy wynagradzania zdolności wytwórczych na unijnym rynku energii elektrycznej mogą być w pewnych okolicznościach niezbędne; podkreśla potrzebę skoordynowanego podejścia na poziomie europejskim, aby unikać niewydolności lub nadmiaru mocy produkcyjnych na europejskim rynku; podkreśla fakt, że alternatywne rozwiązania, takie jak lepsze połączenia wzajemne i zasoby w zakresie elastyczności, muszą być wcześniej przeanalizowane;

112. wzywa do bezzwłocznej realizacji i okresowych aktualizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania przyjętych w 2013 r. z pełnym poszanowaniem ustalonych terminów; podkreśla, że wdrożenie projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania powinno być podstawą realizacji unijnych celów w zakresie połączeń międzysystemowych; podkreśla pilną potrzebę wdrożenia kluczowych projektów i inicjatyw zawartych w europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego;

113. podkreśla rolę Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz instrumentu „Łącząc Europę” w zakresie zapewniania wsparcia dla wdrażania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, a zatem potrzebę skierowania większej ilości zasobów do budżetu instrumentu „Łącząc Europę” na projekty w dziedzinie infrastruktury energetycznej w następnej perspektywie finansowej; w tym kontekście podkreśla szczególne znaczenie finansowania UE dla ekonomicznie nieopłacalnych projektów dotyczących bezpieczeństwa infrastruktury służącej dostawom energii na okres przed i po 2020 r.;

114. podkreśla potrzebę zacieśnienia współpracy regionalnej w całej Unii Europejskiej i Wspólnocie Energetycznej, w tym jeśli chodzi o systemy magazynowania gazu ziemnego oraz inteligentne systemy magazynowania energii elektrycznej, ponieważ na szczeblu regionalnym i lokalnym możliwe jest skuteczniejsze rozwiązywanie kwestii bezpieczeństwa energetycznego oraz bardziej racjonalne: produkcja, magazynowanie, użytkowanie energii oraz zarządzanie nią; zauważa, że plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich mający na celu integrację krajów regionu Morza Bałtyckiego w ramach sieci infrastruktury energetycznej UE stanowi doskonały przykład współpracy regionalnej;

115. wzywa Komisję, aby zainicjowała studium analizujące nowe i racjonalne pod względem kosztów struktury rynku w odniesieniu do europejskiego rynku energii elektrycznej w celu dopilnowania, aby konsumenci otrzymywali energię elektryczną po rozsądnych cenach oraz w celu zapobiegania ucieczce emisji;

116. podkreśla, że energia musi być przystępna cenowo dla wszystkich obywateli Unii; uważa, że unikanie niepotrzebnego zużycia, poprzez poprawę efektywności, mocniejsze połączenia międzysystemowe, większą integrację rynku oraz inwestycje w zrównoważoną energię, w szczególności w budynkach, umożliwi wielu gospodarstwom domowym dostęp na równych warunkach do jednolitego, zrównoważonego, konkurencyjnego i bezpiecznego rynku energii i uniknięcie ubóstwa energetycznego, jakie w 2012 r. dotknęło jednego na czterech obywateli UE; wzywa Komisję do przedstawienia komunikatu dotyczącego ubóstwa energetycznego w Europie, któremu towarzyszyć będzie plan działania dotyczący walki z tym zjawiskiem zawierający definicje i wskaźniki;

117. podkreśla, że w UE istnieje silna baza przemysłowa wykorzystująca niskoemisyjne technologie energetyczne, takie jak odnawialne źródła energii i energia jądrowa, które mogą przyczynić się do większego bezpieczeństwa energetycznego UE i jej sąsiadów przez ograniczanie zewnętrznej zależności od jednego dostawcy;

WYMIAR ZEWNĘTRZNY

Dywersyfikacja dostaw zewnętrznych

118. podkreśla, że zależność od jednego dostawcy źródeł energii, a w następstwie bezbronność i brak konkurencji, może hamować wzrost gospodarczy oraz zagrażać bezpieczeństwu na szczeblu krajowym i unijnym, w związku z czym należy konsekwentnie wdrażać wszystkie projekty na rzecz dywersyfikacji dostawców energii; podkreśla, że działania na rzecz dywersyfikacji dostawców, szlaków i źródeł energii w UE powinny zostać przyspieszone, z uwzględnieniem przyszłego zapotrzebowania na energię i potrzeby uzupełnienia tych działań środkami redukcji po stronie popytowej;

119. podkreśla, że należy poprzez dywersyfikację rozwiązać problem zależności wyłącznie od jednego dostawcy wyprodukowanego paliwa jądrowego zaopatrującego 20 reaktorów jądrowych funkcjonujących w pięciu państwach członkowskich;

120. podkreśla, że zmniejszenie zależności od jednego dostawcy nie może prowadzić do zwiększenia zależności od innego dostawcy, w szczególności w kontekście dostaw gazu skroplonego;

121. wzywa do zapewnienia większej spójności między unijną polityką handlową i energetyczną; zauważa, że unijne umowy o wolnym handlu – zawierane zarówno z wieloletnimi partnerami, jak i z nowymi i perspektywicznymi krajami partnerskimi, m.in. z takich regionów, jak Azja Środkowa, Afryka Północna oraz Ameryka Północna i Południowa – powinny zmierzać do większego dostępu do rynku zasobów i produktów energetycznych;

122. podkreśla, że handel odgrywa kluczową rolę w bezpieczeństwie energetycznym oraz że silne partnerstwa energetyczne, wzmocnione dzięki włączeniu rozdziałów o energii do unijnych umów handlowych, to podstawowe narzędzia; uważa, że kluczowe znaczenie ma to, by rozdziały te doprowadziły do większej dywersyfikacji unijnych źródeł energii i ograniczenia zależności od energii importowanej od zbyt małej liczby dostawców, ustanowienia standardów jakości produktów energetycznych i opracowania wspólnych standardów w kontekście zrównoważonego wytwarzania energii, a także do wspierania zróżnicowanych dróg dostaw i lokalnej produkcji energii, zwłaszcza ze źródeł odnawialnych, gdyż strategia bezpieczeństwa energetycznego powinna promować wykorzystanie rodzimych źródeł energii, efektywność energetyczną, połączenia międzysystemowe i strategie ograniczenia zużycia energii; uważa, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne w strategiczną infrastrukturę energetyczną w Unii mogą mieć także negatywne skutki, dlatego powinny być monitorowane przez Komisję; wzywa Komisję do zapewnienia państwom członkowskim UE jak najlepszego wsparcia technicznego, aby zapewnić szybkie i prawidłowe egzekwowanie przepisów unijnych w dziedzinie energii; zwraca uwagę, że ujemne saldo handlowe odnotowywane przez niektóre państwa członkowskie wynika najczęściej z kosztów importu paliw kopalnych;

123. zwraca uwagę, że umowa handlowa zawiera już wstępne założenia dotyczące współpracy w dziedzinie efektywności energetycznej i oznakowania efektywności energetycznej (np. oznakowanie „Energy Star” w USA); wzywa do kontynuowania tych działań również w przyszłości;

124. wzywa Komisję do utrzymania celu dotyczącego uwzględnienia specyficznego rozdziału w sprawie energii w transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym (TTIP), ponieważ przyczyniłby się on do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego UE oraz otwarcia międzynarodowych rynków energii; w tym względzie zwraca się do Komisji o dalsze podejmowanie wysiłków na rzecz realizacji polityki wolnego handlu w odniesieniu do paliw, w tym LNG i ropy naftowej;

125. uważa, że handel skroplonym gazem ziemnym (LNG) między UE a USA umożliwiłby pełną integrację europejskiego rynku gazu z rynkiem globalnym i znacznie przyczyniłby się do urzeczywistnienia wewnętrznego rynku energii;

126. wyraża ubolewanie, że dyskusje dotyczące unowocześnienia instrumentów ochrony handlu są opóźniane przez Radę, mimo że Parlament wyraził zdecydowane poparcie dla ostrzejszych środków ograniczających nieuczciwy przywóz z państw trzecich;

127. podkreśla, że w ramach unijnego planu dywersyfikacji energii należy priorytetowo traktować te projekty, które zakładają dywersyfikację szlaków i źródeł, i które spełniają wszystkie przepisy UE; podkreśla, że działania w zakresie dywersyfikacji szlaków muszą być ukierunkowane na wiarygodnych dostawców oraz że umowy dostawy powinny w każdym przypadku przewidywać wyraźne, skuteczne i łatwe do zastosowania klauzule dotyczące obowiązków i sankcji w celu dopilnowania, aby na dostawy energii nie wpływały takie czynniki, jak na przykład uwarunkowania polityczne; podkreśla znaczenie i możliwości LNG dla bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej;

128. uważa, że energii nie można wykorzystywać jako środka politycznego nacisku, bez względu na kontekst współpracy międzynarodowej;

129. wyraża opinię, że Rosji nie można już uznawać za wiarygodnego partnera, ponieważ wyraźnie kwestionuje ona przepisy unijne, w tym w ramach Światowej Organizacji Handlu, oraz wykorzystuje dostawy energii do celów politycznych; zauważa, że dywersyfikacja dostaw wzmacnia pozycję przetargową krajów w stosunku do zewnętrznych dostawców gazu, a zatem podkreśla, że UE powinna wyciągnąć wnioski z poprzednich kryzysów energetycznych w stosunkach z Rosją;

130. uważa, że należy poświęcić większą uwagę rozwojowi infrastruktury dostaw gazu i nowych terminali LNG oraz kwestii bardziej efektywnego wykorzystania istniejącej infrastruktury;

131. zwraca uwagę na korzyści partnerstwa między Norwegią i UE w dziedzinie energii; podkreśla strategiczne znaczenie gazociągu transadriatyckiego (TAP) oraz ukończenia południowego korytarza gazowego dla dywersyfikacji dostaw i bezpieczeństwa energetycznego w Europie oraz wyraża ubolewanie z powodu niepowodzenia projektu gazociągu Nabucco; podkreśla, że dodatkowe zdolności LNG we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i Morza Czarnego ułatwią realizację unijnego celu dotyczącego dywersyfikacji dostaw gazu do państw członkowskich i krajów Wspólnoty Energetycznej w Europie Południowo-Wschodniej; podkreśla również znaczenie systemu połączeń między środkowoeuropejskim węzłem gazowym a węzłem gazowym w Europie Południowo-Wschodniej poprzez korytarze Północ-Południe;

132. podkreśla, że wariant LNG dotyczący dostaw gazu do leżących na wschodzie państw członkowskich umożliwi konkurencję między różnymi postaciami gazu oraz może zastąpić import gazu ziemnego realizowany na podstawie umów indeksowanych do ceny ropy naftowej umowami uwzględniającymi węzły gazowe i bieżące ceny rynkowe;

133. podkreśla, że znaczące rezerwy gazu w krajach Afryki Północnej oraz ostatnie odkrycia we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego dają temu regionowi okazję do wyłonienia się jako ruchliwy ośrodek dla sieci gazociągów transportujących surowiec do Europy; wzywa do stworzenia śródziemnomorskiego węzła gazowego ze zwiększonymi zdolnościami LNG; podkreśla, że UE powinna wykorzystać możliwości związane z rezerwami gazu, aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo energetyczne;

134. podkreśla, że w ramach partnerstwa energetycznego z państwami trzecimi należy uwzględniać postępy UE w dziedzinie efektywności energetycznej;

135. podkreśla, że przedsiębiorstwa z państw trzecich uczestniczące w całym należącym do Unii i Wspólnoty Energetycznej łańcuchu produkcji energii, obejmującym surowce, produkcję, przesył i dystrybucję, jak również magazynowanie gazu, muszą przestrzegać wszystkich przepisów UE, aby uniknąć zakłóceń na rynku oraz zabezpieczyć konkurencyjny i przejrzysty wewnętrzny rynek energii w ogólnym interesie bezpieczeństwa energetycznego; wzywa Komisję Europejską do zapewnienia, aby te przedsiębiorstwa również działały zgodnie z celami klimatycznymi i energetycznymi UE;

136. podkreśla, bez względu na niedawne zmiany ceny za baryłkę ropy Brent, że uniezależnienie cen gazu od cen ropy naftowej pozostaje zasadne z tej prostej przyczyny, iż asymetria między tymi dwoma źródłami energii powiększa się;

137. apeluje o to, aby sektory przemysłu europejskiego zajmujące się produkcją i dystrybucją energii były wspierane na wszystkich rynkach, a przede wszystkim na rynku europejskim;

138. wzywa Komisję i państwa członkowskie oraz umawiające się strony Wspólnoty Energetycznej do zwiększenia wysiłków na rzecz realizacji strategicznych projektów, w ramach których planuje się jednocześnie zmniejszenie zapotrzebowania na energię oraz infrastrukturę dostaw energii, gwarantując, by Parlament był informowany; wierzy, że istniejąca infrastruktura musi przyczynić się do regionalnej integracji;

139. podkreśla, że projekty infrastrukturalne związane z bezpieczeństwem energetycznym muszą w pełni szanować wolę demokratyczną i udział lokalnych społeczności, na które te projekty wpływają na etapie planowania i budowy;

Koordynacja i przemawianie jednym głosem

140. potwierdza nadrzędną zasadę solidarności pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi; podkreśla, że bezpieczeństwo dostaw energii to przedmiot działań zbiorowych i dotyczy wszystkich państw członkowskich, bez względu na podatność na szoki podażowe; podkreśla, że żadne państwo członkowskie poprzez podjęcie działania lub powstrzymanie się od działania nie może zagrażać bezpieczeństwu innego państwa członkowskiego ani Unii Europejskiej jako całości; uważa, że państwa członkowskie potrzebują przynajmniej lepszej komunikacji, konsultacji i wzajemnej współpracy;

141. powtarza, że współpraca w dziedzinie energii musi być oparta na podstawowych wartościach UE, w tym na poszanowaniu praw człowieka, demokracji i rządów prawa, oraz że musi wspierać rozwój gospodarczy i społeczny w krajach partnerskich, a także walkę z ubóstwem; wzywa wszystkie podmioty polityki zewnętrznej UE, by opowiadały się za rozwojem energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej we wszystkich kontaktach z krajami trzecimi oraz wspierały globalny wysiłek na rzecz powstrzymania zmian klimatu; wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel i Komisję, by zapewniła ścisłą kontrolę infrastruktury jądrowej w UE przez podmioty spoza UE, a także do ścisłego monitorowania norm bezpieczeństwa jądrowego w sąsiedztwie UE, jak również zarządzania europejskimi odpadami jądrowymi, co może stać się wyzwaniem w polityce zewnętrznej;

142. podkreśla potrzebę aktywnego zacieśniania współpracy z partnerami UE i uznawania istotnej roli współpracy międzynarodowej w dziedzinie energii, a zwłaszcza bezpieczeństwa energetycznego; w tym względzie podkreśla, że wszystkie porozumienia międzyrządowe muszą opierać się na zasadzie wzajemnego szacunku do biorących w nich udział państw trzecich;

143. podkreśla, że bezpieczeństwo energetyczne jest ściśle powiązane z zagadnieniami natury politycznej dotyczącymi sytuacji geopolitycznej i bezpieczeństwa, oraz że wszystkie działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego powinny być podejmowane w szerszym kontekście i powinny pomagać w zmniejszaniu zależności UE od zewnętrznych źródeł energii;

144. apeluje o przeprowadzenie szczegółowej oceny zakresu, wartości i metod tworzenia wspólnych strategicznych rezerw gazu oraz znaczącego zwiększania zdolności w zakresie odwróconego przepływu w celu zamortyzowania szoków podażowych oraz dopilnowania, aby gaz mógł być skutecznie dostarczany tam, gdzie jest na niego zapotrzebowanie w sytuacji kryzysowej, ze szczególnym uwzględnieniem solidarności między państwami członkowskimi; podczas formułowania takich wniosków należy uwzględnić wyniki obecnych energetycznych testów wytrzymałościowych;

145. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, by zagwarantowała spójność i całościową koordynację polityki zewnętrznej UE oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony z jej polityką energetyczną; w tym kontekście uważa, że istnieje potrzeba ściślejszej koordynacji za pośrednictwem Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, państw członkowskich, Komisji i Parlamentu;

146. podkreśla, że Wspólnota Energetyczna powinna stanowić skuteczny instrument na rzecz podniesienia ogólnoeuropejskiego bezpieczeństwa energetycznego; zaznacza, że w dalszym ciągu należy rozwijać mechanizm egzekwowania oraz strukturę instytucjonalną, tak aby wzmocnić przejrzystość, demokrację i stabilność inwestycji; uważa, że Wspólnota Energetyczna może być użyteczna z punktu widzenia integracji krajów kandydujących i potencjalnych kandydatów w ramach unijnych mechanizmów solidarności; podkreśla, że powinno to zaowocować lepiej skonsolidowaną europejską polityką sąsiedztwa w obszarze energii;

147. wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia zdolności i kompetencji Sekretariatu Wspólnoty Energetycznej oraz do dokładnego przeanalizowania propozycji Grupy Refleksyjnej Wysokiego Szczebla dotyczących reformy Wspólnoty Energetycznej i do działania zgodnie z nimi w celu zapewnienia sprawnego i efektywnego wdrożenia dorobku prawnego UE w zakresie energii w państwach będących umawiającymi się stronami Wspólnoty Energetycznej; podkreśla potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego nie tylko Unii Europejskiej, lecz także Europy jako całości; podkreśla, że kraje Bałkanów Zachodnich dysponują olbrzymim potencjałem w zakresie odnawialnych źródeł energii, i wzywa do włączenia tych krajów do Wspólnoty Energetycznej oraz do wspólnego rynku energii;

148. podkreśla, że wyzwanie, jakim jest bezpieczeństwo energetyczne, polega na zmniejszaniu niepewności prowadzącej do napięć między krajami i zmniejszaniu liczby nieskutecznych mechanizmów rynkowych, które niweczą korzyści handlowe; w związku z tym podkreśla potrzebę promowania demokratycznych struktur globalnego zarządzania w zakresie surowców oraz międzynarodowych zasad w zakresie handlu energią w celu zmniejszenia międzynarodowych napięć i zwiększenia stabilności prawnej w tym obszarze oraz wspierania budowania sprawiedliwego globalnego rynku energii, przynoszącego korzyści handlowe wszystkim jego uczestnikom, zaznaczając jednocześnie, że bogate w zasoby kraje UE i spoza UE mogą uzyskiwać przyzwoite zyski, sprzyjające ich odpowiedniemu rozwojowi gospodarczemu i realizacji strategii na rzecz likwidacji ubóstwa; podkreśla znaczenie ściślejszej współpracy z państwami sąsiadującymi z UE w dziedzinie energii;

149. wzywa Komisję do lepszego wykorzystania sąsiedzkiego funduszu inwestycyjnego i współfinansowanych inwestycji w działaniach na rzecz efektywności energetycznej i w projektach OZE;

150. uznaje wartość wschodnioeuropejskiego partnerstwa na rzecz efektywności energetycznej i środowiska (E5B), stanowiącego wielostronny fundusz zarządzany przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, którego celem jest ułatwianie inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i ograniczanie emisji dwutlenku węgla w krajach partnerskich Europy Wschodniej;

151. zachęca Komisję do przeanalizowania potencjalnej struktury i adekwatności mechanizmu wspólnych zakupów oraz jego wpływu na funkcjonowanie wewnętrznego rynku gazu, zainteresowanych przedsiębiorstw, jak również wkładu w zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu; zauważa, że ponieważ istnieje kilka modeli mechanizmów wspólnych zakupów, wymagane są dalsze prace w celu określenia najlepszego modelu rynkowego dla wszystkich regionów UE oraz właściwych dostawców, jak również wyjątkowych warunków wynikających z wdrożenia mechanizmu wspólnych zakupów;

152. wyraża opinię, że głównym warunkiem utworzenia przyszłej europejskiej unii energetycznej jest zakończenie tworzenia zintegrowanego europejskiego wewnętrznego rynku energii, co wymaga pełnego wdrożenia trzeciego pakietu energetycznego obejmującego zarówno zarządzanie popytem na energię, jak i optymalizację systemu dostaw energii, rozwój inteligentnej infrastruktury energetycznej i połączeń międzysystemowych oraz istnienie silnego wymiaru zewnętrznego polityki energetycznej UE opartej na ścisłej koordynacji stanowisk i przemawianiu jednym głosem z państwami trzecimi;

153. zauważa, że zgodnie z Traktatem z Lizbony polityka łagodzenia zmiany klimatu, wspierania efektywności energetycznej i rozwoju technologii odnawialnych źródeł energii należą do podstaw Unii Europejskiej; uważa, że rozwój celów energetycznych, które mają zostać osiągnięte do 2020 r. i do 2030 r., odzwierciedla potrzebę wypełnienia postanowień art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i w związku z tym musi być uwzględniany w każdej umowie dwustronnej zawieranej przez Komisję;

154. zwraca uwagę, że w kontekście umów energetycznych zawieranych z krajami trzecimi ważną rolę powinna odgrywać zasada wzajemności, przy jednoczesnym zapewnieniu standardów jakości i zgodności z ramami prawnymi;

155. podkreśla potrzebę zwiększenia zdolności UE do przemawiania jednym głosem w celu zapewnienia spójniejszej dyplomacji energetycznej w krajach partnerskich i na forach wielostronnych; zauważa w tym względzie, że w celu ograniczenia do minimum ryzyka nieprzestrzegania prawa UE wymagany powinien być udział Komisji w charakterze obserwatora w negocjacjach umów międzyrządowych, jak również w ocenach ex ante i ex post negocjowanych umów;

156. apeluje do państw członkowskich o zacieśnienie współpracy dotyczącej mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych z państwami trzecimi w dziedzinie energii, aby zwiększyć przejrzystość i połączyć wysiłki negocjacyjne względem państw trzecich; wzywa Komisję do szybkiego opracowania wniosku w sprawie obowiązkowych ocen ex ante umów międzyrządowych pod kątem ich wpływu na wewnętrzny rynek energii UE i ich zgodności z prawem unijnym; wzywa państwa członkowskie, by zwracały się o uczestnictwo Komisji w negocjacjach dotyczących umów energetycznych z państwami spoza UE; wzywa Komisję do opracowania wzoru umowy energetycznej z krajami spoza UE, zawierającego klauzule istotne z punktu widzenia interesów Unii; apeluje do Komisji o regularne informowanie Parlamentu Europejskiego o umowach energetycznych zawieranych między UE a państwami trzecimi w celu zagwarantowania demokracji i przejrzystości; uważa, iż należy rozważyć możliwość wprowadzenia w przyszłości mechanizmu wspólnego nabywania surowców energetycznych przez zainteresowane państwa członkowskie;

157. w pełni podziela opinię Rady Europejskiej, że należy utworzyć i przedstawić w 2015 r, unikając dodatkowych obciążeń administracyjnych i zbędnej biurokracji, wiarygodny, demokratyczny i przejrzysty system zarządzania, który pomoże UE w zapewnieniu realizacji wszystkich zakładanych przez nią celów polityki energetycznej, przy zachowaniu niezbędnej elastyczności dla państw członkowskich oraz w pełnym poszanowaniu ich swobody w określaniu własnego koszyka energetycznego; podkreśla, że Parlament musi odgrywać ważną i aktywną rolę w zakresie opracowywania, wdrażania i przeglądu systemów zarządzania w Unii Energetycznej;

158. wzywa Komisję do wsparcia, w trybie pilnym, zakończenia tworzenia europejskiej unii energetycznej, zarówno pod względem zapotrzebowania na energię, jak i dostaw energii, z uwzględnieniem zmniejszania marnotrawstwa energii, zdywersyfikowanych i bezpiecznych zewnętrznych stosunków energetycznych oraz dobrze funkcjonującego i efektywnego pod względem zasobów wewnętrznego rynku energii; wzywa państwa członkowskie i umawiające się strony Wspólnoty Energetycznej do wykazania silnej politycznej woli osiągnięcia celów unii energetycznej;

159. podkreśla, że należy zapewnić regularne przeglądy wdrażania europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego oraz przeprowadzić ocenę rocznych postępów z jej wdrażania z uwzględnieniem stosownych wyzwań bezpieczeństwa energetycznego; wzywa Komisję do składania rocznych sprawozdań na temat stanu wdrażania europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego;

160. wzywa Komisję do przedstawienia wniosków dotyczących fizycznej ochrony obiektów infrastruktury krytycznej, w tym infrastruktury energetycznej;

161. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Sekretariatowi Wspólnoty Energetycznej, a także umawiającym się stronom Wspólnoty Energetycznej.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0094. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0063.

Wprowadzenie

Wystąpienie kryzysu na Ukrainie przypomniało Unii Europejskiej o znaczeniu bezpieczeństwa energetycznego oraz o jego kluczowej roli w potwierdzeniu silnej pozycji politycznej i gospodarczej Europy. Podatność rynku energii w kontekście geopolitycznym sprawiła, że polityka energetyczna stała się jednym ze strategicznych priorytetów w obszarze spraw zagranicznych. Dlatego też Unia Europejska musi wypracować politykę energetyczną w oparciu o ścisłą koordynację stanowisk i przemawianie jednym głosem.

W swoim komunikacie w sprawie europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego Komisja Europejska określiła główne wyzwania stojące przed sektorem energetycznym, a obecnie zachodzi potrzeba, by Parlament Europejski dał impuls polityczny do nakreślenia ram w zakresie poprawy bezpieczeństwa energetycznego. W sprawozdaniu uwzględniony zostanie również komunikat Komisji zatytułowany „Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo energetyczne a ramy polityczne dotyczące klimatu i energii do roku 2030”, komunikat zatytułowany „Postępy na drodze do ukończenia tworzenia wewnętrznego rynku energii” oraz komunikat w sprawie odporności europejskiego systemu gazowego w krótkim okresie. We wszystkich tych dokumentach przedstawiono aktualną sytuację na unijnym rynku energii.

Mając na uwadze, że w ostatnich latach dokonano znaczących postępów na rzecz wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego UE, przed Unią Europejską w dalszym ciągu stoi szereg wyzwań, takich jak brak stabilności w regionach dostarczających energię, rozdrobniony rynek wewnętrzny i zmiana klimatu. 53% całkowitego zużycia energii w UE pokrywa energia importowana, a wiele państw członkowskich jest nadal uzależnionych od jednego, zewnętrznego źródła dostaw, co utrudnia wzrost gospodarczy Europy i zagraża bezpieczeństwu narodowemu oraz bezpieczeństwu UE.

Sprawozdawca postrzega strategię nie jako krótkoterminowy plan działania, lecz jako strategię długoterminową, określającą strategiczne cele dotyczące bezpieczeństwa energetycznego Europy. W związku z tym w sprawozdaniu uwzględnia się działania na rzecz zmniejszenia zapotrzebowania na energię, działania na rzecz zwiększenia rodzimej produkcji energii oraz rozwoju technologii energetycznych, dalsze działania na rzecz budowania w pełni zintegrowanego i dobrze funkcjonującego wewnętrznego rynku energii, jak również mechanizmów solidarności i koordynacji.

Europejska unia energetyczna dla europejskiego bezpieczeństwa energetycznego

Wraz z nowym składem Komisji pojawiła się nowa koncepcja unii energetycznej, którą należy objaśnić i rozwinąć. Ustalono nowe obowiązki wiceprzewodniczącego w zakresie unii energetycznej w celu podkreślenia potrzeby wspólnej polityki energetycznej. Parlament Europejski powinien być postrzegany jako pośrednik w określaniu kroków na rzecz utworzenia unii energetycznej. Sprawozdawca wierzy, że europejska strategia bezpieczeństwa energetycznego powinna stanowić integralną część szerszej, powstającej koncepcji unii europejskiej i zachęca nową Komisję do kontynuowania prac w tym kierunku.

Oprócz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw, należy utworzyć unię energetyczną, przyjmując kompleksowe podejście skupiające się na kluczowych filarach, takich jak utworzenie w pełni zintegrowanego wewnętrznego rynku energii, zmniejszenie zapotrzebowania na energię, obniżenie emisyjności koszyka energetycznego oraz badania i innowacyjność. Podstawą istnienia unii energetycznej jest polityka energetyczna oparta na ścisłej koordynacji stanowisk i przemawianiu jednym głosem z państwami trzecimi, dlatego należy rozważyć kwestię wspólnych zakupów gazu.

Zmniejszanie zapotrzebowania na energię

Zmniejszenie zapotrzebowania na energię poprzez efektywność energetyczną jest istotne dla bezpieczeństwa energetycznego, konkurencyjności i zrównoważoności Unii Europejskiej. Efektywność energetyczna ma pozytywny wpływ na takie obszary jak dostawy energii, ubóstwo energetyczne, ceny energii, wydajność przemysłowa, zatrudnienie oraz zarządzanie zasobami. Niemniej jednak pomimo tego ogromnego potencjału Unia Europejska nie jest jeszcze na dobrej drodze do wypełnienia zobowiązania dotyczącego oszczędności energii na poziomie 20% do 2020 r. Unia Europejska powinna zatem przyspieszyć starania zmierzające do znaczącej poprawy efektywności po roku 2020, ponieważ istniejące instrumenty są niewystarczające.

Samorządy terytorialne miast europejskich mogą znacząco przyczynić się do efektywności energetycznej poprzez kogenerację, modernizację systemów lokalnego ogrzewania, wykorzystywanie na większą skalę bardziej ekologicznego transportu publicznego, zachęcanie do stosowania bardziej aktywnych modeli podróżowania oraz modernizację budynków.

Zwiększenie rodzimej produkcji energii i rozwój technologii energetycznych

Aby ograniczyć zależność energetyczną, UE musi zwiększyć rodzimą produkcję energii oraz rozwinąć technologie energetyczne. W sprawozdaniu podkreśla się, że niezbędna jest długoterminowa strategia na rzecz rozwoju rodzimych źródeł energii w UE. Unia Europejska powinna uwzględnić rozwój jakiegokolwiek źródła energii, które może przyczynić się do bezpieczeństwa energetycznego UE. Nowe technologie energetyczne mogą pomóc w ograniczeniu zależności energetycznej, dywersyfikacji i konsolidacji wariantów dostaw, zoptymalizowaniu infrastruktury sieci energetycznych oraz zwiększeniu efektywności zużycia energii.

Dobrze funkcjonujący wewnętrzny rynek energii

Dobrze funkcjonujący wewnętrzny rynek energii gwarantuje udział różnych dostawców energii mogących oferować wiarygodne usługi po niższych cenach. Postęp Europy w kierunku zakończenia tworzenia wewnętrznego rynku energii jest zaawansowany. Konieczne jest jednak podejmowanie dalszych starań na rzecz rozwinięcia połączeń międzysystemowych oraz wyeliminowania wąskich gardeł, tak aby zapewnić konkurencyjne i dobrze zintegrowane regionalne rynki energii. Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje opinię Rady Europejskiej, zgodnie z którą priorytetowo należy potraktować kwestię rozwiązania problemu niewystarczających połączeń międzysystemowych państw członkowskich z gazem europejskim i sieciami energii elektrycznej oraz kwestię zapewnienia synchronicznego działania państw członkowskich w ramach europejskich sieci kontynentalnych. Powyższe działania pomogą w osiągnięciu minimalnego poziomu połączeń międzysystemowych pomiędzy państwami członkowskimi równego 15%. Ponadto istnieje pilna potrzeba skutecznego i spójnego wdrożenia oraz stosowania postanowień trzeciego pakietu energetycznego.

Zewnętrzny wymiar polityki energetycznej UE

W kontekście aktualnej sytuacji geopolitycznej Rosji nie można już uznawać za wiarygodnego partnera, ponieważ wyraźnie kwestionuje ona przepisy unijne i wykorzystuje energię do celów politycznych. Dywersyfikacja szlaków i źródeł energii jest zatem bardzo istotna, w szczególności zagwarantowanie, aby szlaki były ukierunkowane na wiarygodnych dostawców.

Ponieważ integracja regionalna stanowi kluczowy element bezpieczeństwa energetycznego, Unia Europejska musi zwiększyć swoje starania na rzecz realizacji strategicznych projektów infrastruktury energetycznej.

Podkreślając zasadę solidarności, sprawozdawca wyraźnie stwierdza, że bezpieczeństwo energetyczne to przedmiot działań zbiorowych. Państwa członkowskie powinny zapewnić przejrzystość negocjacji i przyjąć wspólne stanowisko wobec zagranicznych dostawców. Zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie odporności europejskiego systemu gazowego w krótkim okresie strategie państw członkowskich w zakresie dostaw są obecnie jednostronne i niewystarczająco skoordynowane. W kontekście powyższego Parlament zachęca Komisję do przeanalizowania potencjalnych mechanizmów wspólnych zakupów gazu.

W tym miejscu należy również podkreślić znaczenie Wspólnoty Energetycznej. Dzięki wdrożeniu dorobku prawnego UE w zakresie energii Wspólnota Energetyczna mogłaby stanowić skuteczny instrument na rzecz zwiększenia ogólnoeuropejskiego bezpieczeństwa energetycznego. Należy zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne nie tylko Unii Europejskiej, ale Europy jako całości, ponieważ mogłoby to doprowadzić do opracowania bardziej skonsolidowanej europejskiej polityki sąsiedztwa w obszarze energii.

WSKAZÓWKI

Komisja Spraw Zagranicznych zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. podkreśla, że spójna polityka energetyczna musi być integralną częścią ogólnej polityki zewnętrznej UE oraz że konieczne są dalsze wysiłki i lepsza synergia, aby dostosować cele w dziedzinie energii do wiarygodnej polityki zagranicznej; przypomina, że współpraca w dziedzinie energii jest filarem integracji europejskiej; podkreśla, że bezpieczeństwo energetyczne dotyczy całej UE mimo różnego stopnia narażenia poszczególnych państw członkowskich; wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (wysoka przedstawiciel/wiceprzewodnicząca) oraz Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do ścisłej koordynacji odpowiednich instrumentów i narzędzi polityki zagranicznej UE, państw członkowskich i instytucji UE;

2. uważa, że z uwagi na znaczne uzależnienie Unii od importu energii i obecną dominację jednego dostawcy gazu należy w trybie pilnym zróżnicować źródła dostaw energii i trasy przesyłu energii oraz zwiększyć zdolność UE do skutecznego reagowania na potencjalny kryzys w dostawach gazu i opierania się naciskom ze strony państw trzecich w sytuacji, gdy energia używana jest jako narzędzie polityczne; podkreśla, że kluczowe znaczenie ma radykalne zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego UE poprzez zmniejszenie jej zależności od Rosji i zwiększenie jej odporności na naciski zewnętrzne; uważa, że w tej sytuacji koniecznie trzeba udzielić większego wsparcia administracyjnego i finansowego dla projektów dotyczących istniejącej i alternatywnej infrastruktury dostaw energii, w tym ustanowienia nowych tras przesyłu z krajów regionu Morza Kaspijskiego, Bliskiego Wschodu, z krajów śródziemnomorskich i z Azji Środkowej;

3. z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji na rzecz stworzenia unii energetycznej oraz wzywa do jej szybkiej realizacji; przypomina, że w pełni rozwiniętą unię energetyczną można osiągnąć tylko wtedy, gdy polityka zewnętrzna i energetyczna idą ze sobą w parze; podkreśla w szczególności, że konieczne jest, aby UE i jej państwa członkowskie opracowały wspólną politykę energetyczną opartą na solidarności, tak aby mówiły jednym głosem i wspólnie działały na arenie międzynarodowej oraz by prowadziły spójną dyplomację w dziedzinie energii; zwraca się do Komisji o dokonanie oceny możliwości stworzenia mechanizmów dobrowolnego agregowania zapotrzebowania, które mogłyby zwiększyć siłę przetargową w UE; wzywa Komisję do dokonania przeglądu decyzji ustanawiającej mechanizm wymiany informacji na temat międzyrządowych porozumień w dziedzinie energetyki zawieranych przez państwa członkowskie z państwami trzecimi, w celu wzmocnienia jej przepisów i zapewnienia zgodności z prawem o wewnętrznym rynku energii oraz uwydatnienia roli Komisji;

4. wzywa do silnego nacisku na bezpieczeństwo energetyczne w polityce dotyczącej rozszerzenia oraz w aktualnym przeglądzie europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS); podkreśla ponadto, że Wspólnota Energetyczna powinna być wykorzystywana jako instrument służący reformie i lepszej integracji naszych sąsiadów z rynkiem energii UE; uważa, że utworzenie wspólnej przestrzeni prawnej opartej na wynikających ze wspólnotowego dorobku prawnego normach i zasadach dotyczących wewnętrznego rynku energii zwiększyłoby bezpieczeństwo dostaw energii i szlaków tranzytowych; uważa, że projekty rurociągów w naszym sąsiedztwie muszą zostać poddane krytycznemu przeglądowi i opierać się na strategicznym podejściu w pełni uwzględniającym obecną sytuację polityczną;

5. powtarza, że współpraca w dziedzinie energii musi być oparta na podstawowych wartościach UE, w tym na poszanowaniu praw człowieka, demokracji i rządów prawa, oraz że musi wspierać rozwój gospodarczy i społeczny w krajach partnerskich, a także walkę z ubóstwem; wzywa wszystkie podmioty polityki zewnętrznej UE, by opowiadały się za rozwojem energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej we wszystkich kontaktach z krajami trzecimi oraz wspierały globalny wysiłek na rzecz powstrzymania zmian klimatu; wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel i Komisję, by zapewniły ścisłą kontrolę infrastruktury jądrowej w UE przez podmioty spoza UE, a także do ścisłego monitorowania norm bezpieczeństwa jądrowego w sąsiedztwie UE, jak również zarządzania europejskimi odpadami jądrowymi, co może stać się wyzwaniem w polityce zewnętrznej;

6. wyraża zaniepokojenie powracającymi rosyjskimi zapowiedziami wstrzymania dostaw gazu na Ukrainę i apeluje do wszystkich stron porozumienia będącego wynikiem wysiłków mediacyjnych byłego komisarza ds. energii, Günthera Oettingera, o wypracowanie akceptowalnego rozwiązania;

7. podkreśla, że aby UE mogła zwiększyć bezpieczeństwo dostaw, należy zdecydowanie ograniczyć tę zależność importową za sprawą radykalnego przejścia na zrównoważoną, niewęglową gospodarkę, dzięki realizacji wiążących i ambitnych celów z zakresu zwiększania efektywności energetycznej i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz dzięki stworzeniu inteligentnej, nowoczesnej i powiązanej infrastruktury; w związku z tym wzywa do pełnego wykorzystania istniejących zdolności w zakresie połączeń wzajemnych oraz do realizacji nowej infrastruktury między państwami członkowskimi, a także podkreśla znaczenie instrumentu „Łącząc Europę” dla zmniejszania fragmentacji unijnego rynku energii; w związku z tym apeluje o szybką synchronizację systemów energii elektrycznej państw bałtyckich z sieciami Europy kontynentalnej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

WSKAZÓWKI

Komisja Handlu Międzynarodowego zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. przypomina, że aby sprostać wyzwaniom europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego, a także zrealizować cele dotyczące energii i zmiany klimatu w kontekście globalnych ograniczeń w tych obszarach polityki, Unia Europejska i jej państwa członkowskie muszą również podejmować – w oparciu o obowiązujące ramy prawne – wspólne działania na arenie międzynarodowej, podnosząc kwestie bezpieczeństwa energetycznego i zrównoważoności na międzynarodowych forach handlowych, w tym sposobów przeciwdziałania dumpingowi ekologicznemu stosowanemu przez strony trzecie, które nie przestrzegają podjętych zobowiązań międzynarodowych; podkreśla, że zmniejszenie zapotrzebowania na energię i wspieranie odnawialnych i lokalnych źródeł energii to jedne z najskuteczniejszych sposobów zmniejszania zależności od zewnętrznych źródeł energii i osiągnięcia celów dotyczących klimatu; podkreśla, że wspieranie edukacji energetycznej może się przyczynić do ograniczenia zanieczyszczenia i poprawy struktury zużycia;

2. przypomina, że energia jest podstawową potrzebą ludzką, niezbędną do działalności gospodarczej człowieka i istotną zwłaszcza dla konkurencyjności przemysłu i innych sektorów gospodarczych; nalega zatem, aby unijna strategia bezpieczeństwa energetycznego zapewniała zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom przystępny cenowo, zrównoważony, stabilny, bezpieczny i przewidywalny dostęp do energii oraz wzmacniała publiczną kontrolę i regulację oraz sprawiedliwe warunki konkurencji, tak aby skupić się na kwestii ubóstwa energetycznego i wspieraniu działań służących rozwiązaniu tego problemu, który dotyczy znacznej części obywateli UE (według sprawozdań Eurostatu w sprawie dochodów i warunków życia (EU SILC)) oraz krajów rozwijających się (według doniesień Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA)); podkreśla, że w procesach podejmowania decyzji dotyczących projektów w dziedzinie infrastruktury energetycznej powinny uczestniczyć społeczności lokalne, których projekty te bezpośrednio dotyczą; zwraca uwagę, że unijna strategia bezpieczeństwa energetycznego powinna stanowić istotny element całościowej strategii Unii na rzecz wzrostu gospodarczego;

3. wzywa do zapewnienia większej spójności między unijną polityką handlową i energetyczną; zauważa, że unijne umowy o wolnym handlu – zawierane zarówno z wieloletnimi partnerami, jak i z nowymi i perspektywicznymi krajami partnerskimi, m.in. z takich regionów, jak Azja Środkowa, Afryka Północna oraz Ameryka Północna i Południowa – powinny zmierzać do większego dostępu do rynku zasobów i produktów energetycznych;

4. podkreśla, że handel odgrywa kluczową rolę w bezpieczeństwie energetycznym oraz że silne partnerstwa energetyczne, wzmocnione dzięki włączeniu rozdziałów o energii do unijnych umów handlowych, to podstawowe narzędzia; uważa, że kluczowe znaczenie ma to, by rozdziały te doprowadziły do większej dywersyfikacji unijnych źródeł energii i ograniczenia zależności od energii importowanej od zbyt małej liczby dostawców, ustanowienia standardów jakości produktów energetycznych i opracowania wspólnych standardów w kontekście zrównoważonego wytwarzania energii, a także do wspierania zróżnicowanych dróg dostaw i lokalnej produkcji energii, zwłaszcza ze źródeł odnawialnych, gdyż strategia bezpieczeństwa energetycznego powinna promować wykorzystanie rodzimych źródeł energii, efektywność energetyczną, połączenia międzysystemowe i strategie ograniczenia zużycia energii; uważa, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne w strategiczną infrastrukturę energetyczną w Unii mogą mieć także negatywne skutki, dlatego powinny być monitorowane przez Komisję; wzywa Komisję do zapewnienia państwom członkowskim UE jak najlepszego wsparcia technicznego, aby zapewnić szybkie i prawidłowe egzekwowanie przepisów unijnych w dziedzinie energii; zwraca uwagę, że ujemne saldo handlowe odnotowywane przez niektóre państwa członkowskie UE wynika najczęściej z kosztów importu paliw kopalnych;

5. oczekuje, że w celu uwzględnienia uzasadnionego interesu UE, jakim jest wzmocnienie jej bezpieczeństwa energetycznego, negocjacje w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego obejmą kluczowe kwestie, takie jak handel zasobami energetycznymi, w tym ropą i gazem ziemnym;

6. podkreśla, że ścisła koordynacja europejskiej polityki handlowej z polityką energetyczną, zagraniczną i WPBiO jest konieczna do zapewnienia skuteczności europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego i większej spójności działań zewnętrznych UE;

7. zwraca uwagę, że umowa handlowa zawiera już wstępne założenia dotyczące współpracy w dziedzinie efektywności energetycznej i oznakowania efektywności energetycznej (np. oznakowanie „Energy Star” w USA); wzywa do kontynuowania tych działań również w przyszłości;

8. podkreśla, że można ograniczyć znaczną i niezróżnicowaną zależność od importu gazu, wspierając rozproszoną i lokalną kogenerację energii cieplnej i elektrycznej, która wzmacnia łańcuchy wartości w poszczególnych regionach UE;

9. przypomina, że umowy handlowe zawierane z państwami trzecimi muszą być spójne z wewnętrzną polityką UE;

10. podkreśla, że zmniejszenie zależności od jednego dostawcy nie może prowadzić do zwiększenia zależności od innego dostawcy, w szczególności w kontekście dostaw gazu skroplonego; przypomina, że większość społeczeństwa europejskiego odrzuca technologię szczelinowania;

11. uważa, że handel skroplonym gazem ziemnym (LNG) między UE a USA umożliwiłby pełną integrację europejskiego rynku gazu z rynkiem globalnym i znacznie przyczyniłby się do urzeczywistnienia wewnętrznego rynku energii;

12. podkreśla, że projekty infrastrukturalne związane z bezpieczeństwem energetycznym muszą w pełni szanować wolę demokratyczną i udział lokalnych społeczności, na które te projekty wpływają na etapie planowania i budowy;

13. apeluje do państw członkowskich o zacieśnienie współpracy dotyczącej mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych z państwami trzecimi w dziedzinie energii, aby zwiększyć przejrzystość i połączyć wysiłki negocjacyjne względem państw trzecich; wzywa Komisję do szybkiego opracowania wniosku w sprawie obowiązkowych ocen ex ante umów międzyrządowych pod kątem ich wpływu na wewnętrzny rynek energii UE i ich zgodności z prawem unijnym; wzywa państwa członkowskie, by zwracały się o uczestnictwo Komisji w negocjacjach dotyczących umów energetycznych z państwami spoza UE; wzywa Komisję do opracowania wzoru umowy energetycznej z krajami spoza UE, zawierającego klauzule istotne z punktu widzenia interesów Unii; apeluje do Komisji o regularne informowanie Parlamentu Europejskiego o umowach energetycznych zawieranych między UE a państwami trzecimi w celu zagwarantowania demokracji i przejrzystości; uważa, iż należy rozważyć możliwość wprowadzenia w przyszłości mechanizmu wspólnego nabywania surowców energetycznych przez zainteresowane państwa członkowskie;

14. wzywa Komisję do określenia możliwych wariantów wspólnych negocjacji umów energetycznych z dostawcami zewnętrznymi w imieniu państw członkowskich;

15. podkreśla, że umowy energetyczne muszą zawsze być zgodne z zasadą wzajemności, a jednocześnie przestrzegać norm jakości i obowiązujących ram prawnych; wzywa do opracowywania umów energetycznych w ramach zwykłej procedury ustawodawczej w oparciu o wspólny, wewnętrzny rynek energii w UE w celu zagwarantowania demokracji, przejrzystości i zgodności z przepisami unijnymi;

16. podkreśla, że należy położyć kres wszelkiej izolacji państw członkowskich i regionów od europejskich sieci gazowych i elektrycznych;

17. zauważa, że na wniosek państwa członkowskiego Komisja mogłaby uczestniczyć w negocjacjach umów międzyrządowych w charakterze obserwatora;

18. podkreśla, że wyzwanie, jakim jest bezpieczeństwo energetyczne, polega na zmniejszaniu niepewności prowadzącej do napięć między krajami i zmniejszaniu liczby nieskutecznych mechanizmów rynkowych, które niweczą korzyści handlowe; w związku z tym podkreśla potrzebę promowania demokratycznych struktur globalnego zarządzania w zakresie surowców oraz międzynarodowych zasad w zakresie handlu energią w celu zmniejszenia międzynarodowych napięć i zwiększenia stabilności prawnej w tym obszarze oraz wspierania budowania sprawiedliwego globalnego rynku energii, przynoszącego korzyści handlowe wszystkim jego uczestnikom, zaznaczając jednocześnie, że bogate w zasoby kraje UE i spoza UE mogą uzyskiwać przyzwoite zyski, sprzyjające ich odpowiedniemu rozwojowi gospodarczemu i realizacji strategii na rzecz likwidacji ubóstwa; podkreśla znaczenie ściślejszej współpracy z państwami sąsiadującymi z UE w dziedzinie energii;

19. jest zdania, że UE powinna pomagać najbardziej narażonym krajom w dywersyfikacji źródeł i dróg dostaw, w tym wzajemnych połączeń transgranicznych i przepływów zwrotnych, przy czym należy położyć specjalny nacisk na energię odnawialną i lokalne źródła energii oraz odnośne instalacje magazynowe, jak również środki efektywności energetycznej w ramach strategii regionalnych, przyczyniając się w ten sposób do ograniczenia zależności od niektórych międzynarodowych rynków energii charakteryzujących się znacznymi wahaniami; uważa, iż równie ważny jest rozwój nowych technologii wytwarzania energii z różnych źródeł, aby zwiększyć efektywność energetyczną na świecie, co pomoże zlikwidować ubóstwo, przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju na świecie oraz wspierać światowe starania na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu;

20. podkreśla, że UE powinna wykorzystać możliwości związane ze źródłami energii we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, zwłaszcza w celu stworzenia śródziemnomorskiego węzła gazowego z wykorzystaniem korytarza biegnącego z południowo-wschodniej części regionu Morza Śródziemnego do Europy, aby zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne UE; jest zdania, że UE powinna wspierać inicjatywy na rzecz współpracy w sektorze energii między krajami we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, przyczyniając się tym samym do budowania pokoju i dobrobytu ludności;

21. uznaje Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) i instrument „Łącząc Europę” za kluczowe mechanizmy rozwoju infrastruktury i przyciągnięcia prywatnych inwestycji do UE; zauważa ponadto, że maksymalne wykorzystanie instrumentów finansowych przyniesie istotny efekt dźwigni w stosunku do finansowania ze środków publicznych i przyciągnie globalny kapitał inwestycyjny do UE;

22. podkreśla, że strategiczna infrastruktura, która wspiera dywersyfikację dostaw, źródeł i dróg, taka jak obiekty służące do magazynowania, importu i przesyłu energii, a także instalacje służące do skraplania i regazyfikacji gazu ziemnego, mogą usprawnić dostawy w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych; zauważa, że taką infrastrukturę można wspierać, przyjmując specjalne ustalenia regulacyjne i/lub zapewniając finansowanie ze środków publicznych zgodnie z rozporządzeniami w sprawie transeuropejskiej infrastruktury energetycznej i w sprawie instrumentu „Łącząc Europę” (odpowiednio rozporządzenie (UE) nr 347/2013 oraz rozporządzenie (UE) nr 1316/2013) i/lub wsparcie finansowe za pośrednictwem unijnych instrumentów finansowych służących celom strategicznym Unii;

23. uważa możliwości eksportowe dla unijnych przedsiębiorstw prywatnych i publicznych zajmujących się czystymi, bezpiecznymi i efektywnymi technologiami energetycznymi oraz technologiami magazynowania energii za szczególnie ważne, zwłaszcza w świetle rosnącego ogólnoświatowego popytu na energię; zaleca zwiększenie nakładów na badania i rozwój oraz wdrażanie nowoczesnych technologii energetycznych oraz technologii magazynowania energii; apeluje o znaczną redukcję ceł na te technologie w ramach porozumienia WTO w sprawie towarów środowiskowych oraz w unijnych umowach o wolnym handlu;

24. wzywa Komisję do zapewnienia bardziej rygorystycznego monitorowania antykonkurencyjnych zachowań oraz do wprowadzenia działań antydumpingowych w celu ochrony europejskiego przemysłu energetycznego przed nieuczciwym przywozem z państw trzecich;

25. wyraża ubolewanie, że dyskusje dotyczące unowocześnienia instrumentów ochrony handlu są opóźniane przez Radę, mimo że Parlament wyraził zdecydowane poparcie dla ostrzejszych środków ograniczających nieuczciwy przywóz z państw trzecich;

26. wzywa Komisję do zadbania o to, by cele i działania podejmowane przez nią w obszarze bezpieczeństwa energetycznego były spójne ze wspólnymi celami polityki UE, w szczególności w odniesieniu do zapewnienia pokoju i rozwoju na szczeblu międzynarodowym, oraz by integracja poszczególnych krajów z gospodarką światową obejmowała również ich dostęp do energii;

27. uważa, że bezpieczeństwo energetyczne w UE można skutecznie osiągnąć, nie tylko finansując nowe projekty infrastrukturalne i obiekty, lecz również wspierając optymalizację obecnych technologii, podejmując badania i opracowując nowe rozwiązania oraz zachęcając do stosowania odnawialnych źródeł i technologii energetycznych;

28. potwierdza konieczność dokonania znacznych inwestycji w obszarze energii i infrastruktury energetycznej, przede wszystkim w zakresie energii ze źródeł odnawialnych i technologii ekologicznych.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. uważa, że aktualne globalne wyzwania związane z energią i klimatem wymagają skutecznych, sprawiedliwych i wspólnych działań ze strony Unii Europejskiej na scenie międzynarodowej;

2. uważa, że wyzwaniom stawianym przez zmianę klimatu i bezpieczeństwo energetyczne trzeba sprostać za pomocą ujednoliconej strategii obejmującej oba zagadnienia równocześnie; podkreśla, że połączenie środków promujących efektywność energetyczną i energię odnawialną oraz środków na rzecz rozwoju innowacyjnych technologii energetycznych ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia przyjaznego dla środowiska koszyka energetycznego oraz dla zapewnienia zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom w całej Europie stałych dostaw energii po przystępnych cenach, co stanowi podstawowy wymiar bezpieczeństwa energetycznego;

3. z zadowoleniem przyjmuje zatem zaangażowanie na rzecz ściślejszej współpracy w ramach polityki energetycznej; podkreśla wagę uwzględnienia we wszelkich planach dotyczących bezpieczeństwa energetycznego inwestycji w efektywność energetyczną w całej UE oraz wagę wspierania inwestycji w lokalne odnawialne źródła energii;

4. podkreśla, że zmiana klimatu, niekonkurencyjne ceny energii i niezwykle silne uzależnienie od niepewnych dostawców z krajów trzecich zagraża równowadze europejskiego systemu energetycznego;

5. uważa, że coraz większe uzależnienie UE od importu paliw kopalnych od wysoce niepewnych dostawców z krajów trzecich osłabia UE oraz poważnie zakłóca kształtowanie wiarygodnej, skutecznej i spójnej wspólnej europejskiej polityki energetycznej;

6. podkreśla, że większe bezpieczeństwo energetyczne można osiągnąć w sposób racjonalny pod względem kosztów, o ile kwestią tą zajmą się wspólnie państwa członkowskie; podkreśla w związku z tym istotną rolę, jaką może odegrać właściwie połączony i funkcjonalny rynek energii i gazu w dywersyfikacji dostaw, źródeł i tras przesyłu w Europie;

7. apeluje do Komisji o bardziej proaktywne podejście w dbaniu o to, by państwa członkowskie przestrzegały europejskich przepisów mających na celu stworzenie przejrzystych i dobrze funkcjonujących rynków energii;

8. podkreśla znaczenie koordynacji strategii energetycznych państw członkowskich i wzmocnienia głosu UE w zewnętrznej polityce energetycznej;

9. zwraca uwagę, że zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego jest nierozerwalnie związane z koniecznością przejścia na efektywną gospodarkę niskoemisyjną; stanowczo wzywa zatem Komisję do zaproponowania ambitnych celów na 2030 r. oraz do wdrożenia całościowej strategii UE w zakresie energii i klimatu w oparciu o cel dekarbonizacji gospodarki UE w oparciu o komunikat Komisji i z uwzględnieniem rezolucji Parlamentu z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.(1);

10. podkreśla znaczne dodatkowe korzyści dla klimatu, jakości powietrza, zdrowia publicznego i środowiska płynące z poprawy bezpieczeństwa energetycznego dzięki zwiększeniu efektywności energetycznej i przejściu na energię ze źródeł odnawialnych, taką jak energia wiatrowa, słoneczna i geotermalna;

11. jest zdania, że przepisy w dziedzinie efektywności energetycznej oraz unijny system handlu uprawnieniami do emisji (ETS) powinny być instrumentami wzajemnie się wspierającymi, oraz apeluje o niezwłoczne wdrożenie rezerwy stabilności rynkowej zdolnej do nadania sygnału cenowego dotyczącego emisji dwutlenku węgla, który może doprowadzić do udoskonaleń w zakresie efektywności energetycznej w sektorze ETS; wzywa Komisję do uzupełnienia ETS normą emisji, która będzie oznaczać jasny sygnał dla inwestycji dotyczący stopniowego wycofywania najbardziej zanieczyszczających rodzajów produkcji energii, takich jak technologie oparte na węglu;

12. stanowczo wzywa do wyeliminowania tzw. wysp energetycznych UE, które miało nastąpić według pierwotnych planów w 2015 r.; podtrzymuje zatem stanowisko, że konieczny jest rozwój połączeń energetycznych, aby położyć kres izolacji państw członkowskich; podkreśla potrzebę przyspieszenia realizacji strategicznych projektów infrastrukturalnych, zwłaszcza tych opracowanych w celu przerwania izolacji energetycznej państw członkowskich, oraz potrzebę sprzyjania wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych poprzez ułatwienie jej dystrybucji; wzywa w związku z tym Komisję do wysoce priorytetowego potraktowania unijnych instrumentów finansowania projektów dotyczących wzajemnych połączeń, zmierzających do urzeczywistnienia wewnętrznego rynku energii;

13. podkreśla, że działania na rzecz niezbędnych istotnych zmian w systemie energetycznym UE zostaną podjęte jedynie wtedy, gdy dotyczące ich środki zostaną przedstawione w porozumieniu z państwami członkowskimi przy uwzględnieniu ich możliwości; wzywa Komisję do zaproponowania konkretnych kroków i planów działania, w tym prawodawstwa, zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej; wzywa do inwestowania przez UE i jej państwa członkowskie znacznych środków w badania i innowacje prowadzące do powstania przyjaznych dla środowiska, innowacyjnych technologii energetycznych; podkreśla zapotrzebowanie na badania naukowe, potrzebę kształcenia, szkolenia i wymiany najlepszych praktyk oraz zapotrzebowanie na lokalne projekty pilotażowe w państwach członkowskich, które przyczyniają się do bezpieczeństwa energetycznego poprzez zwiększenie odporności systemów lokalnych;

14. przypomina, że zajmował już w przeszłości stanowisko w kwestii ustalenia ambitnych, wiążących krajowych celów dotyczących odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, dzięki którym zmniejszyłoby się zależność od importowanej energii;

15. utrzymuje, że oszczędność energii i efektywność energetyczna to szybkie i opłacalne sposoby zajęcia się takimi kwestiami jak bezpieczeństwo energetyczne, uzależnienie od źródeł zewnętrznych, wysokie ceny, bezrobocie i ochrona środowiska naturalnego; podkreśla potencjał zarówno w zakresie oszczędności energii, jak i efektywności energetycznej, w szczególności w konkretnych sektorach takich jak budownictwo i transport; zwraca uwagę na rolę systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia w zarządzaniu popytem na energię; podkreśla, że według Międzynarodowej Agencji Energetycznej efektywność energetyczna jest „pierwszym paliwem” świata z uwagi na jej najniższe koszty, dostępność i zrównoważony charakter; podkreśla, że polityka UE i polityka krajowa powinny wspierać inwestycje w efektywność energetyczną i rozwiązania w zakresie popytu­, ponieważ przynoszą one znaczne długoterminowe korzyści z punktu widzenia europejskiego bezpieczeństwa dostaw; wzywa zatem Komisję do wytyczenia jasnych celów w zakresie modernizacji budynków w całej UE, co doprowadzi także do stworzenia miejsc pracy i ożywi gospodarkę UE;

16. jest przekonany, że wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym i efektywniejsze gospodarowanie zasobami mogą prowadzić do znaczącego zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i tym samym w istotny sposób przyczynić się do stawienie czoła wyzwaniom w zakresie klimatu i energii;

17. wzywa Komisję do priorytetowego przyjęcia środków na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej, a tym samym do rozwiązania problemu niskiej konkurencyjności wynikającej z wysokich cen energii;

18. zwraca uwagę na to, jak ważne jest pełne wdrożenie ram prawnych UE dotyczących efektywności energetycznej w celu osiągnięcia 20% oszczędności energii do 2020 r., dalsze prace nad dyrektywą w sprawie efektywności energetycznej, dyrektywą w sprawie ekoprojektu, dyrektywą w sprawie etykietowania energetycznego i dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz przeznaczenie zwiększonych funduszy UE na te dziedziny; apeluje do Komisji o ścisłe monitorowanie wdrażania tych dyrektyw w państwach członkowskich; podkreśla, że w ramach przeglądu tych dyrektyw należy priorytetowo potraktować ubóstwo energetyczne, a środki powinny zostać skoncentrowane na budownictwie socjalnym i na najmniej efektywnych energetycznie nieruchomościach zajmowanych przez gospodarstwa domowe o niskim dochodzie;

19. uznaje, że niższe poziomy emisji regulowane przez normę emisji korelują bezpośrednio z efektywnością energetyczną i długoterminowymi oszczędnościami w sektorze energii;

20. przypomina, że artykuł o systemach zobowiązujących do efektywności energetycznej będący częścią dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej jest kluczowym środkiem służącym osiągnięciu celu w zakresie efektywności energetycznej na 2020 r.; wzywa Komisję do rozszerzenia zakresu tego przepisu na okres po 2020 r. oraz do jednoczesnej likwidacji zwolnień, które obniżają jego skuteczność;

21. wzywa Komisję do wprowadzenia w oczekiwanym planie działań w zakresie ekoprojektu na lata 2015–2017 bardziej ambitnych norm efektywności energetycznej dla produktów, w tym nowych, oraz do zwiększenia przejrzystości i skuteczności systemów informowania o zużyciu energii przez urządzenia, aby przyczynić się do wykorzystania pełnego potencjału gospodarczego gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w zakresie oszczędności energii oraz przyczynić się do bezpieczeństwa energetycznego Europy i realizacji długoterminowych celów obniżenia emisyjności;

22. jest zdania, że wyraźne i wiążące cele w zakresie klimatu i energii na 2030 r. wraz z ambitnym planem działania i skuteczną strukturą zarządzania wdrażanymi na mocy prawodawstwa europejskiego również będą służyć bezpieczeństwu energetycznemu; podkreśla, że perspektywa długoterminowa jest kluczowa dla stworzenia stabilnych ram dla niezbędnych inwestycji w europejską infrastrukturę energetyczną, oraz że ważne jest zatem, by bezzwłocznie wprowadzić ramy prawne w zakresie klimatu i energii na lata 2020–2030; wzywa w związku z tym Komisję do jak najszybszego przedstawienia wszelkich niezbędnych wniosków w ramach zwykłej procedury ustawodawczej;

23. powtarza, że badania i innowacje są kluczowym czynnikiem rozwoju innowacyjnych, przyjaznych dla środowiska technologii energetycznych oraz mają zasadnicze znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności i przystępności cenowej już dostępnych technologii w dziedzinie energii z lokalnych źródeł odnawialnych; apeluje zatem o większe wsparcie UE dla działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej;

24. podkreśla, że niezbędna jest pewność prawa oparta na wyraźnym kierunku politycznym, aby zapewnić obywatelom i przedsiębiorstwom UE bezpieczną i zrównoważoną energię w przystępnej cenie; przypomina w związku z tym, że Parlament zaapelował o ustalenie wiążącego celu UE na 2030 r. w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z gospodarstw domowych o co najmniej 40 % w stosunku do poziomów z 1990 r., wiążącego celu UE na 2030 r. w zakresie efektywności energetycznej wynoszącego 40 % oraz wiążącego celu UE na 2030 r. w zakresie produkcji przynajmniej 30 % całkowitego końcowego zużycia energii ze źródeł odnawialnych;

25. wzywa Komisję do przyspieszenia rozwoju i wprowadzania technologii niskoemisyjnych oraz do wzmocnienia roli odnawialnych źródeł energii w celu dalszego dbania o dywersyfikację dostaw energii i zmniejszenia importu paliw;

26. wzywa Komisję do opracowania ram wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii, które zapewnią międzynarodową konkurencyjność, oraz do przedstawienia propozycji zmierzających do tego, by w 2030 r. co najmniej 30 % energii w UE pochodziło ze źródeł odnawialnych przy utrzymaniu na obecnym poziomie tempa rozwoju infrastruktury dla energii ze źródeł odnawialnych, uznając jednocześnie, że państwa członkowskie mają zróżnicowane zdolności tworzenia i wykorzystywania tych źródeł;

27. z zadowoleniem przyjmuje wyrażony w planie działania w zakresie energii do roku 2050 i poparty przez Parlament pogląd Komisji dotyczący energii odnawialnej – w powiązaniu z efektywnością energetyczną i infrastrukturą energetyczną – że jest to korzystny wybór, i podkreśla, jak ważne jest stworzenie bardziej inteligentnych sieci energetycznych i nowych rozwiązań w zakresie elastycznej i rozproszonej produkcji i magazynowania energii na szczeblu mikro; uznaje w tym kontekście, że wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii, ciepła i w sektorze transportu mogłoby się przyczynić do faktycznego przejścia UE na całkowicie zdekarbonizowany koszyk energetyczny;

28. zwraca uwagę, że UE jest obecnie światowym liderem w dziedzinie technologii z zakresu odnawialnych źródeł energii, w którym to sektorze stworzono już około pół miliona miejsc pracy; mając na uwadze, że zwiększenie udziału energii odnawialnej przełoży się w dłuższej perspektywie na wzrost gospodarczy oraz większe bezpieczeństwo energetyczne;

29. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się Komisji do umożliwienia inwestycji w badania i innowacje w zakresie energii w ramach programu „Horyzont 2020”;

30. zwraca uwagę, że energia wodna stanowi ważne lokalne i odnawialne źródło energii, które będzie w dalszym ciągu odgrywać zasadniczą rolę w wytwarzaniu i magazynowaniu energii w Europie;

31. podkreśla, że zrównoważone rolnictwo i leśnictwo w istotny sposób przyczyniają się do wytwarzania energii z biomasy i osiągnięcia efektywności energetycznej;

32. wzywa Komisję do uznania wartości technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), które mogą odegrać ważną rolę jako część pakietu rozwiązań mających na celu zmniejszenie emisji dwutlenku węgla w Europie;

33. wzywa Komisję do tworzenia zachęt i finansowania przejścia na technologie w zakresie energii odnawialnej oraz do utrzymania finansowania technologii CCS z funduszy przeznaczonych na innowacje, takich jak NER300 i NER400;

34. zwraca uwagę, że niezwykle istotne jest, by inwestycje w przesył energii dorównywały inwestycjom w odnawialne i inne źródła energii; podkreśla, że pomyślne przejście na zrównoważoną gospodarkę niskoemisyjną wymaga dodatkowych połączeń międzysystemowych, które ułatwią handel transgraniczny i zwiększą zdolność bilansowania UE, tym samym przyczyniając się do bardziej racjonalnej pod względem kosztów integracji odnawialnych źródeł energii;

35. podkreśla, że rozbudowa i modernizacja połączeń międzysystemowych w krajach Europy Południowej mogłaby się przyczynić się do większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii i bezpieczeństwa energetycznego w regionie, a także mogłaby pobudzić integrację rynków energii w regionie z resztą UE i zwiększyć bezpieczeństwo dostaw energii;

36. uważa, że utrzymywanie się odizolowanych pod względem energii regionów geograficznych jest ewidentnie sprzeczne z celem UE dotyczącym bezpieczeństwa energetycznego; podkreśla w tym kontekście potrzebę określenia wiążących i ujętych w ramy czasowe minimalnych celów w zakresie zdolności transgranicznego przesyłu energii dzięki połączeniu międzysystemowemu; wzywa Komisję do podjęcia odpowiednich działań monitorujących w celu zapewnienia ich terminowej realizacji;

37. podkreśla, że w kontekście rozważań nad bezpieczeństwem energetycznym musi zostać zagwarantowany wysoki poziom ochrony środowiska; przypomina w związku z tym o zagrożeniach i następstwach dla środowiska, klimatu i zdrowia związanych z wydobyciem niekonwencjonalnych paliw kopalnych;

38. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zmiany mechanizmów dotacji w celu ułatwienia integracji rynku energii oraz stopniowego wycofania wszelkich szkodliwych dla środowiska dotacji, zwłaszcza do paliw kopalnych, oraz do pełnego wykorzystania funduszy na rzecz finansowania energii ze źródeł odnawialnych, które nie mogą jeszcze konkurować pod względem kosztów z konwencjonalnymi źródłami energii, w oparciu m.in. o wiążące cele w zakresie odnawialnych źródeł energii uzgodnione na szczeblu UE;

39. ponownie podkreśla potrzebę podjęcia natychmiastowych działań w sektorze transportu, zarówno pod względem poprawy efektywności, jak i dekarbonizacji, z myślą o zmniejszeniu zależności od importu i ogólnego wpływu na klimat; wzywa do wdrożenia skutecznych środków jako jednego z elementów kompleksowego i zrównoważonego podejścia zmierzającego do sprzyjania redukcji emisji, efektywności energetycznej oraz do rozwoju paliw alternatywnych i elektryfikacji sektora transportu;

40. uważa, że należy zachęcać do wykorzystywania skroplonego gazu ziemnego jako czystszego paliwa przejściowego w pojazdach ciężarowych i w sektorze morskim;

41. uważa, że w sektorze budownictwa mieszkaniowego priorytetowo powinno się traktować gruntowną modernizację oraz sprzyjanie budynkom o zerowej emisji CO2.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0086.

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. podkreśla, że UE nie może sobie pozwolić na wciąż trwającą fragmentację wewnętrznego rynku energii; apeluje zatem o pełne wdrożenie obowiązujących ram regulacyjnych (trzeciego pakietu energetycznego), stworzenie wystarczającej liczby połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi oraz o modernizację sieci; uważa ponadto, że kluczowym celem unijnej strategii bezpieczeństwa energetycznego musi być zagwarantowanie, że żadne państwo członkowskie ani UE jako całość nie będą nadmiernie narażone na przerwę w dostawach od jedynego dostawcy energii; podkreśla, że na politykę w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego składa się wiele elementów, a do lepszego przygotowania się na zakłócenia w dostawach energii, do współpracy z krajami trzecimi i koordynacji stosunków z nimi oraz do nowej infrastruktury należy przykładać równie dużą wagę co do ambicji w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii, wdrażania środków poprawy efektywności energetycznej oraz zmniejszania poziomu emisji gazów cieplarnianych, a także należy działać na rzecz tych celów w taki sposób, by się uzupełniały;

2. podkreśla pozytywny wpływ, jaki na ceny hurtowe, a w ostatecznym rozrachunku na ceny detaliczne w sektorze energii elektrycznej wywiera integracja rynkowa, umożliwiając obywatelom dostęp do bardziej przystępnej energii, oraz przypomina, że potencjalne korzyści ekonomiczne netto, które można by uzyskać dzięki urzeczywistnienie rynku wewnętrznego w sektorze energii, mieszczą się w przedziale 16–40 mld EUR rocznie;

3. uważa, że polityka energetyczna UE powinna dążyć do rozwiązania problemu niekonkurencyjnych cen energii, które spotęgowały kryzys gospodarczy i osłabiły konkurencyjność przemysłową Europy oraz negatywnie wpływają na ogólne bezpieczeństwo energetyczne obywateli;

4. podkreśla, jak ważne jest, by państwa członkowskie przeznaczały odpowiednie zasoby na nadzór rynkowy nad efektywnością energetyczną produktów, aby zapewnić równe warunki działania przemysłowi, a jednocześnie dostarczać konsumentom najprzydatniejszych informacji i odpowiednich narzędzi, by dokonywali świadomych wyborów, znali swoje zużycie energii i ograniczali je;

5. przypomina, że według ostatniej tablicy wyników dla rynków konsumenckich rynek energii elektrycznej należy do czterech najgorzej funkcjonujących rynków usług; podkreśla, jak ważne jest podjęcie środków służących lepszemu informowaniu konsumentów o strukturze cen energii oraz o środkach poprawy efektywności energetycznej, które umożliwiłyby konsumentom aktywny udział w regulowaniu swojego zużycia energii, w tym dzięki możliwości łatwej zmiany dostawcy;

6. przypomina swoje stanowiska dotyczące wyznaczenia ambitnych celów w zakresie efektywności energetycznej oraz tego, jak ważne jest przyspieszenie wdrażania środków zmierzających do osiągnięcia tych celów; podkreśla, że sprawą najwyższej wagi dla zagwarantowania niezależności energetycznej UE są środki poprawy efektywności energetycznej na szczeblu europejskim, przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonego wzrostu, rozwoju kształcenia, tworzeniu miejsc pracy oraz poprawie sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wniosek w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych; domaga się w tym kontekście inwestycji na rzecz poprawy efektywności energetycznej, zwłaszcza w odniesieniu do budynków;

7. podkreśla, że ważne sektory mogłyby być beneficjentami środków poprawy efektywności energetycznej podejmowanych na szczeblu unijnym i krajowym; wzywa państwa członkowskie i Komisję, by wspierały efektywne zużycie energii i w pełni korzystały z możliwości, jakie oferują dyrektywy dotyczące udzielania zamówień publicznych, aby sprzyjać ocenianiu ofert na podstawie kryterium innowacyjności i kryteriów środowiskowych z myślą o upowszechnieniu budynków i produktów efektywnych energetycznie; podkreśla znaczenie zapewnienia konsumentom dokładnych i łatwych w odbiorze informacji o efektywności energetycznej tych produktów; jest zdania, że dalszy wkład w politykę poprawy efektywności energetycznej jest możliwy poprzez udoskonalenie i dalszy rozwój prawodawstwa dotyczącego etykietowania energetycznego i ekoprojektu;

8. podkreśla wartość dodaną włączenia ICT do systemów energetycznych, aby maksymalnie zwiększyć efektywność energetyczną, zmniejszyć popyt, obniżyć ceny dla konsumentów i dać im możliwość lepszego zarządzania własnym zużyciem energii; wzywa UE i jej państwa członkowskie do prowadzenia długofalowych kampanii na rzecz zwiększania świadomości społecznej co do różnych sposobów ograniczania zużycia energii; podkreśla znaczenie ambitnych strategii poprawy efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym w celu przyspieszenia modernizacji budynków oraz usprawnienia dzielnicowych systemów grzewczych;

9. przypomina, że konieczne jest zwiększenie gotowości i zdolności UE do skutecznego reagowania na potencjalny kryzys w dostawach gazu; podkreśla znaczenie konsultacji rozpoczętych przez Komisję dnia 15 stycznia 2015 r. i mających na celu wskazanie obszarów, w których potrzebne jest udoskonalenie obowiązujących przepisów UE, aby zagwarantować bezpieczeństwo dostaw gazu; stwierdza, że istnieje potrzeba lepszej i pogłębionej współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego;

10. podkreśla, że rozwój odnawialnych źródeł energii przyniósłby pozytywne skutki środowiskowe i gospodarcze, przyczyniając się jednocześnie do niezależności energetycznej UE; podkreśla, że należy w pełni wykorzystać potencjał odnawialnych źródeł energii, m.in. w sektorze ciepłowniczym i chłodniczym, oraz rozwijać inteligentne sieci energetyczne i nowe rozwiązania w zakresie magazynowania energii; podkreśla, że ponieważ technologia jest kluczowym elementem pozwalającym zmniejszyć zapotrzebowanie na energię, zasadnicze znaczenie ma wsparcie innowacyjnych przedsięwzięć z dziedziny odnawialnych i czystych źródeł energii; wzywa do ochrony finansowania „bezpiecznej, czystej i efektywnej energii”, zgodnie ze sformułowaniem zawartym w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1291/2013, gdyż pozwoli to Unii Europejskiej stać się światową potęgą w dziedzinie odnawialnych i czystych źródeł energii; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zagwarantowania stabilności regulacyjnej w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii oraz do zapewnienia ochrony inwestycji dokonywanych zgodnie z celami energetycznymi UE dzięki stworzeniu równych warunków działania na szczeblu europejskim;

11. wzywa do poświęcenia większej uwagi rodzącemu się popytowi na usługi energetyczne (włącznie z umowami o poprawę efektywności energetycznej oraz umowami o uzyskanie oszczędności energii); podkreśla znaczenie opracowania norm dla każdego elementu procesu inwestowania w efektywność energetyczną; domaga się inwestycji na rzecz poprawy efektywności energetycznej, zwłaszcza w odniesieniu do budynków; podkreśla, że ważne sektory mogłyby być beneficjentami środków poprawy efektywności energetycznej podejmowanych na szczeblu unijnym i krajowym; podkreśla, że skoordynowana i ambitna polityka i środki poprawy efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym są stabilnym, strategicznym i długofalowym rozwiązaniem problemu ubóstwa energetycznego;

12. przypomina państwom członkowskim o opracowanej niedawno strategii bezpieczeństwa energetycznego i w związku z tym wzywa je do wzmocnienia wsparcia regulacyjnego i publicznego wsparcia finansowego w celu przyspieszenia modernizacji budynków i usprawnienia lub rozbudowy dzielnicowych systemów grzewczych;

13. apeluje do Komisji, państw członkowskich i regionów o przeznaczenie funduszy na rozwój technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla;

14. nakłania Komisję i Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki do położenia większego nacisku na zwalczanie zjawiska ograniczania przesyłu na granicach państw; stwierdza, że można by zaoszczędzić równowartość kwoty 15 mld EUR rocznie (10% ceny hurtowej gazu), gdyby zostały usunięte istniejące niedoskonałości rynku, które umożliwiają różnicowanie cen między państwami członkowskimi naruszające zasadę konkurencyjności; uważa, że ACER powinna odgrywać większą rolę, aby wewnętrzny rynek energii funkcjonował prawidłowo, gdyż wymaga to zarówno znacznego rozwoju infrastruktury i połączeń międzysystemowych umożliwiających handel transgraniczny, jak i rygorystycznego egzekwowania obowiązujących przepisów w zakresie alokacji zdolności przesyłowych; apeluje o więcej starań na rzecz usprawnienia wzajemnych połączeń transgranicznych oraz rozwoju inteligentnych sieci; ubolewa, że niektóre państwa członkowskie wciąż są „wyspami energetycznymi” z powodu braku połączeń międzysystemowych z resztą UE, a w niektórych regionach UE rosnące ilości energii ze źródeł odnawialnych o nieprzewidywalnej charakterystyce produkcji nie mogą być przesyłane do konsumentów z powodu braku wystarczającej infrastruktury;

15. podkreśla, że regulacja cen energii szkodzi konkurencji i inwestycjom, a jej zniesienie jest wstępnym warunkiem osiągnięcia prawidłowo funkcjonującego rynku energii;

16. wzywa Komisję do wdrożenia środków (przewidzianych w trzecim pakiecie dotyczącym rynku wewnętrznego energii), które zmierzają do zagwarantowania obywatelom możliwości wykonywania prawa do wyboru dostawcy energii; podkreśla, że wykonywanie tego prawa jest nie tylko istotne z punktu widzenia konsumentów, ale także stanowi kolejny bodziec dla hurtowych rynków energii;

17. uważa, że udoskonalony i solidniejszy system handlu emisjami powinien umożliwić inwestycje potrzebne do osiągnięcia długoterminowych celów UE w zakresie energii i klimatu; podkreśla, że działania mające na celu wzmocnienie systemu handlu emisjami powinny chronić konkurencyjność energochłonnego przemysłu, aby zapobiec delokalizacji przedsiębiorstw, utracie miejsc pracy i ucieczce mózgów poza Unię Europejską.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI