Breaking news
Zapraszamy do współpracy w 2024 r.! Po więcej informacji skontaktuj się z nami mailowo: [email protected]

22 marca br. w siedzibie Operatora Systemu Przesyłowego w Konstancinie – Jeziornie, Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA i PGE GiEK SA podpisały umowę na realizację usługi „Praca interwencyjna: Redukcja zapotrzebowania na polecenie OSP”, tzw. negawaty. Jest to pierwsza w historii polskiej energetyki umowa na usługę redukcji mocy na  polecenie Operatora Systemu Przesyłowego.

pse- To wydarzenie o znaczeniu historycznym – powiedział Henryk Majchrzak, prezes zarządu PSE po podpisaniu dokumentu. - Reakcja strony popytowej była dotychczas aktywem niewykorzystywanym w naszym kraju, a stanowiącym istotny zasób rezerw w systemie elektroenergetycznym, pozwalającym wpłynąć na ograniczenie szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Jestem przekonany, że dzisiejsza umowa, która co prawda dotyczy tylko części zaproponowanych w przetargu pakietów, otworzy nowy rynek usług na rzecz bilansowania systemu i zapoczątkuje większe zainteresowane ze  strony przedsiębiorstw, które mają stosowne możliwości redukcji zapotrzebowania.

Redukcja zapotrzebowania obejmuje interwencyjne ograniczenie poboru mocy polegające na zmniejszeniu, na polecenie Operatora Systemu Przesyłowego, wielkości pobieranej z  sieci mocy przez urządzenia odbiorców. Rozwiązanie to stanowi jeden z elementów obrony KSE przed zakłóceniami o charakterze nadzwyczajnym. Wykonawcę tej usługi PSE wyłoniły w ramach przeprowadzonego w tym roku przetargu publicznego. Przetarg skierowany był do większych odbiorców energii elektrycznej, którzy w stosunkowo krótkim czasie są w stanie ograniczyć pobór tej energii. PGE GiEK SA złożyło ofertę w ramach dwóch, z  dostępnych ośmiu, pakietów. W obu przypadkach oferent zaproponował kwotę 750 zł za każdą MWh zredukowanego zapotrzebowania.

- Niezależnie od usługi interwencyjnej PSE umożliwi wkrótce składanie na rynku bilansującym przez odbiorców ofert redukcji obciążania. Wprowadzenie tego typu ofert przełoży się na niższe koszty bilansowania systemu elektroenergetycznego oraz lepsze wykorzystanie majątku firm sektora elektroenergetycznego. Zmniejszenie szczytowego zapotrzebowania na moc oznacza też ograniczenie potrzeby budowy nowych źródeł energii pracujących tylko w szczytach obciążenia, a zatem mało efektywnie – podkreślił Henryk Majchrzak, prezes zarządu PSE.

Bilansowanie mocy KSE

Jako operator systemu przesyłowego, odpowiedzialny za bezpieczną i niezawodną pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA w sposób cykliczny wykonują analizy bilansów mocy KSE dla horyzontów długoterminowych, polegające na ocenie wystarczalności podsystemu wytwarzania energii elektrycznej dla pokrycia prognozowanego zapotrzebowania na moc elektryczną. Opracowany bilans mocy KSE do 2020 r. wykazał, że od roku 2016 mogą zaistnieć trudności w pokryciu zapotrzebowania na moc przez krajowe jednostki wytwórcze.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne oraz inni uczestnicy rynku energii elektrycznej, a w szczególności odpowiedzialni za wytwarzanie energii elektrycznej, wspólnie podejmują szereg działań, aby to zagrożenie zminimalizować. Szczególnie ważne jest zbilansowanie zasobów systemowych przy zachowaniu odpowiedniej rezerwy mocy w tym czasie, kiedy występuje największe zapotrzebowanie na energię elektryczną. W tych okresach PSE zapewnia sobie maksymalną dostępność źródeł wytwórczych, m.in m.in. odpowiednio planując terminy remontów w elektrowniach.

Dla zapobieżenia negatywnym skutkom ewentualnego pojawienia się okresowych deficytów mocy wytwórczych, w PSE podejmowane są działania, które pozwalają na zabezpieczenie ciągłości dostaw energii, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach krajowego bilansu mocy. W ramach środków zaradczych, o których mowa powyżej, dla potrzeb PSE dostępne są następujące narzędzia:

  • korzystanie, poprzez specjalnie dodatkowo zawierane umowy, z dostępnej mocy w jednostkach wytwórczych nie będących jednostkami centralnie dysponowanymi,
  • możliwość skorzystania z pomocy w sytuacjach awaryjnych: importu energii elektrycznej w ramach umów z sąsiednimi operatorami systemów przesyłowych,
  • w ramach pakietu usług systemowych korzystanie z:
    • dodatkowych mocy wynikających z możliwości pracy generatorów w elektrowniach w przeciążeniu, czyli z mocą wyższą niż nominalna,
    • interwencyjnych dostaw mocy z elektrowni szczytowo-pompowych, które w krótkim okresie pozwalają na bilansowanie zapotrzebowania na moc.

W ramach implementacji w Polsce rozwiązań stosowanych już na świecie, PSE wprowadziły możliwość zredukowania w sytuacjach awaryjnych obciążenia przez odbiorcę przemysłowego w sposób odpłatny. Dzięki ostatnio rozstrzygniętemu przetargowi na świadczenie usługi redukcji zapotrzebowania, obecnie jest podpisywana pierwsza tego typu umowa w Polsce w procesie zarządzania KSE przez PSE.

Jednocześnie w PSE prowadzone są bardzo intensywne prace zmierzające do utrzymania w dyspozycyjności jednostek wytwórczych, które planowane były do wyłączenia od roku 2016 ze względu na zaostrzające się normy emisji zanieczyszczeń. W ramach ww. prac do dziś zrealizowano następujące działania:

  • zdefiniowano nową usługę, która na wniosek PSE, decyzją Prezesa URE została wprowadzona do katalogu usług systemowych. Usługa ta pozwala zawrzeć umowy z wytwórcami dysponującymi jednostkami centralnie dysponowanymi, które spełniają wymagania niezbędne dla skorzystania z derogacji 17 500 h zgodnie z dyrektywą IED,
  • przeprowadzono proces uzgodnień z Prezesem UOKiK i uzyskano jego pozytywną opinię dotyczącą braku konieczności notyfikacji tego typu umów przed Komisją Europejską w aspekcie pomocy publicznej; opinia Prezesa UOKiK jednoznacznie stwierdza, że
    w tym przypadku nie występuje pomoc publiczna,
  • przygotowano dokumentację przetargową.

Przetarg na zakup ww. usługi zostanie ogłoszony przez PSE jeszcze w tym półroczu, obecnie trwają końcowe uzgodnienia z URE i Ministerstwem Gospodarki dotyczące wysokości uzasadnionych kosztów zakupu tej usługi.

Równocześnie, w ciągu najbliższych lat, planowana jest istotna rozbudowa Krajowego Systemu Przesyłowego, w dużej mierze związana z przyłączeniami i wprowadzeniem mocy z nowych źródeł wytwórczych w północno-wschodniej Polsce (źródła konwencjonalne), północno-zachodniej Polsce (źródła konwencjonalne i OZE) oraz  rozbudowy węzła Centralnego. Ponadto, do końca 2015 r., w ramach budowy mostu energetycznego z Litwą, przeprowadzonych zostanie łącznie 12 dużych inwestycji obejmujących nie tylko bezpośrednie połączenie transgraniczne, ale także rozbudowę sieci przesyłowej w centralnej i  północno-wschodniej Polsce. Inwestycje te istotnie poprawią bezpieczeństwo elektroenergetyczne oraz zapewnią poprawę jakości i  niezawodność zasilania odbiorców energii elektrycznej zarówno w  tym regionie, jak i całym kraju. Połączenie Polska – Litwa stworzy zdolności przesyłowe na poziomie 500 MW.