Narodowe Centrum Studiów Strategicznych rozpoczęło prace nad stworzeniem dokumentu obejmującego całościową strategię energetyczną dla Polski. Podczas konferencji, która odbyła się w dniu 17 marca 2016 r. w Centrum Prasowym PAP eksperci NCSS zaprezentowali główne zagrożenia wynikające z braku spójnej strategii energetycznej w Polsce oraz ramy, w jakich taki dokument powinien być tworzony. Koncepcję projektu przedstawili eksperci NCSS - dr Krzysztof Księżopolski oraz Tomasz Chmal. Moderatorem dyskusji był Piotr Maciążek - redaktor portalu Defence24.

Polska potrzebuje realistycznej i spójnej strategii dla sektora energetycznego. Dynamicznie zmieniające się otoczenie międzynarodowe zarówno polityczne (agresywna polityka Rosji, ambiwalentne wyniki COP w Paryżu), ekonomiczne (spadające ceny surowców energetycznych, zwiększająca się konkurencyjność odnawialnych źródeł energii), prawne (proces liberalizacji rynku energii w Unii Europejskiej oraz integracja rynków) powodują, że konieczna jest realistyczna i spójna wizja rozwoju sektora energetycznego w Polsce. Jej brak powoduje, że sytuacja w sektorze energetycznym staje się nieprzewidywalna. Bardzo często decyzje dotyczące sektora energetycznego podejmowane są ad hoc w oparciu o stanowisko różnych grup interesów, a nie pogłębioną analizę i strategiczne interesy państwa polskiego. Czy istnieje wobec tego inny sposób kreowania polityki energetycznej i jakie powinny być jej ramy?

Eksperci NCSS uważają, że strategia energetyczna Polski powinna zostać zbudowana w oparciu o następujące założenia:

• maksymalne wykorzystanie zasobów wewnętrznych (nieodnawialnych i odnawialnych) do produkcji energii,
• zmniejszeniu zależności od obecnego i przyszłego importu surowców i energii z krajów ościennych,
• dążenie do stałej poprawy efektywności energetycznej na wszystkich poziomach (od wytwarzania paliw, poprzez produkcję, przesył i dystrybucję energii, aż po jej konsumpcję),
• dłużej perspektywie planowania i inwestycji (np. do 2050),
• udziale grup interesów i obywateli w procesie,
• uwzględnianiu kosztów społecznych przyjętych rozwiązań.

Według ekspertów NCSS przedstawione założenia powinny być przedmiotem poważnej dyskusji publicznej oraz zmierzać do uzgodnienia racji stanu polskiej energetyki. Jest to tym bardziej konieczne, iż podjęte decyzje inwestycyjne dzisiaj będą powodowały koszty dla konsumentów przez nawet 60 lat po zakończeniu inwestycji, a skala zaangażowania finansowego firm może powodować zagrożenie dla konkurencyjności polskiej gospodarki i prowadzić do pułapki średniego dochodu. Strategia nie może być bezrefleksyjna i imitacyjna, a koszty jej realizacji muszą być jasne, a wybory transparentne. Podążanie drogą utartych schematów, bezrefleksyjnego myślenia i działania np. poprzez kopiowanie pewnych rozwiązań i polityk, czy uleganie silnym lobby nie będzie prowadzić do osiągnięcia sukcesu i znalezienia optymalnych kosztowo rozwiązań.

Strategia energetyczna może być punktem wyjścia do: ekspansji zagranicznej w celu pozyskania dostępu do złóż i technologii poza granicami, tworzenia zachęt do inwestycji w kraju oraz efektywnych działań na poziomie Unii Europejskiej. Sądzimy, że strategia energetyczna połączona z polityką gospodarczą, być może z wykorzystaniem mechanizmu offsetowego lub local content, znaczącymi nakładami na badania i rozwój w szeroko pojętym obszarze energetyki i efektywności energetycznej, ma dużą szansę zostać przygotowana i zrealizowana w następnych dziesięcioleciach.

W ramach projektu Narodowe Centrum Studiów Strategicznych planuje współpracę z krajowymi ekspertami i analitykami, praktykami związanymi z sektorem energetycznym oraz firmami i innymi instytucjami działającymi w tym sektorze. Choć finalnym celem jest wypracowanie założeń do dokumentu normatywnego, który regulował będzie te kwestie w fazach początkowych zakładane jest przeprowadzanie badań, analiz oraz dyskusji bazujących na wspomnianych założeniach i skupiających się na faktach i twardych danych. NCSS dążyć będzie do opracowania dokumentu, który długofalowo reprezentować będzie strategiczne interesy Polski w obszarze sektora energetycznego, dzięki czemu będzie akceptowalny przez wszystkie siły polityczne w kraju.

Zapraszamy do śledzenia strony internetowej: www.ncss.org.pl, na której to będzie można zapoznać się ze wszystkimi aktualnościami związanymi z projektem oraz nagraniem z konferencji prasowej.