
2 kwietnia 2021 r. mija termin składania uwag w ramach konsultacji społecznych projektu Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Warto jeszcze raz przyjrzeć się celom, działaniom i funduszom, jakie zaplanowano w KPO w kontekście energetyki, aby móc jeszcze ostatniego dnia przesłać swoje komentarze do MFiPR.
Izabela Żylińska
Już jutro, 2 kwietnia 2021 r., zakończą się konsultacje społeczne Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), jakimi od 26 lutego br. kieruje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR). Udział w konsultacjach prowadzony jest na niespotykaną do tej pory skalę. Konsultacje odbywają się poprzez wydarzenia online, a zgłaszanie opinii i uwag jest możliwe poprzez formularze dostępne na stronie internetowej kpo.gov.pl lub pod linkiem https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/formularz-zglaszania-uwag-do-kpo-1/ (na 31 marca zgłoszono 1700 uwag do dokumentu [1]). Równolegle z konsultacjami, Polska prowadzi dialog nieformalny z Komisją Europejską (KE). Ostateczny termin przekazania KPO Komisji Europejskiej mija z końcem kwietnia 2021 r. Na zaakceptowanie planu KE będzie miała dwa miesiące.
Prawie 58 mld dla Polski
KPO jest podstawą do skorzystania z unijnego Funduszu Odbudowy (Next Generation EU), którego największą część – budżet wynosi 672,5 mld euro – stanowi Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility, RRF). Next Generation EU to tymczasowy instrument odbudowy gospodarczej o wartości 750 mld euro. Jego celem jest przede wszystkim pomoc w naprawie bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych wywołanych pandemią COVID-19 [2]. Polsce ze wszystkich źródeł Next Generation EU ma przypaść (w cenach bieżących) ok. 136,4 mld euro dotacji i ok. 34,2 mld euro pożyczek. W ramach RRF Polska będzie miała do dyspozycji (w cenach bieżących) ok. 58,1 mld euro na dotacje (23,9 mld euro) i pożyczki (34,2 mld euro), jakie należy wykorzystać do 2026 r. [3].
Środki z Funduszu Odbudowy zasilą też inne europejskie inicjatywy, jak: REACT-EU (47,5 mld euro), Horyzont 2020 (5 mld euro), InvestEU (5,6 mld euro), programy rozwoju obszarów wiejskich (7,5 mld euro), Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) (10 mld euro) i RescEU (1,9 mld euro) [2].
107,743 mld zł potrzebne na realizację KPO
Autorzy Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności założyli trzy główne cele dokumentu:
- Pomoc w naprawie szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią koronawirusa.
- Przywrócenie odporność gospodarek Unii Europejskiej.
- Przygotowanie wspólnoty państw na przyszłe nieprzewidziane okoliczności.
Pieniądze w ramach KPO będą inwestowane w ramach pięciu filarów:
- Odporność i konkurencyjność gospodarki – 18,671 mld zł (17,3%).
- Zielona energia i zmniejszenie energochłonności – 28,673 mld zł (26,6%).
- Transformacja cyfrowa – 13,706 mld zł (12,7%).
- Efektywność, dostępność i jakość ochrony zdrowia – 19,254 mld zł (17,9%).
- Zielona i inteligentna mobilność – 27,439 mld zł ( 25,5%).
Łącznie obszary pochłoną 107,743 mld zł.
Energetyka w KPO
Działania związane z celem szczegółowym KPO, jakim jest zielona transformacją gospodarki oraz rozwój zielonej, inteligentnej mobilności, opisane są w dwóch komponentach: „B – Zielona energia i zmniejszenie energochłonności” i „E – Zielona i inteligentna mobilność”. W każdej z części znajdują się interwencje (cel horyzontalny KPO) na rzecz spójności terytorialnej skierowane do obszarów wiejskich, miast, czy też obszarów szczególnie doświadczonych skutkami pandemii, gdzie występuje kumulacja problemów społeczno-gospodarczych.
Komponent B „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności” – opis [5, str. 94]
-
Obszar/zakres polityki:
Wyzwanie: Transformacja kluczowych sektorów gospodarki do modelu niskoemisyjnego przy wykorzystaniu szans rozwoju w obszarze zielonych technologii, jak również efektywna adaptacja najbardziej zagrożonych obszarów i sektorów do zmian klimatu.
Cel: Ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju.
-
Cele szczegółowe:
B1. Poprawa efektywności energetycznej gospodarki.
Reformy:
B1.1. Czyste powietrze
Inwestycje:
B1.1.1. Inwestycje w źródła ciepła (chłodu) w systemach ciepłowniczych
B1.1.2. Efektywność budynków mieszkalnych
B1.1.3. Termomodernizacja szkół
B1.1.4. Efektywność energetyczna i OZE w przedsiębiorstwach – inwestycje o największym potencjale redukcji gazów cieplarnianych
B2. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Reformy:
B2.1. Poprawa warunków dla rozwoju technologii wodorowych oraz innych paliw alternatywnyc Inwestycje:
B2.1.1. Rozwój technologii wodorowych i paliw alternatywnych
Reformy:
B2.2. Poprawa warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii
Inwestycje:
B2.2.1. Rozwój sieci przesyłowych, inteligentna infrastruktura elektroenergetyczna
B2.2.2. Wsparcie dla wielkoskalowych inwestycji w OZE
B2.2.3. Instalacje OZE realizowane przez społeczności energetyczne
B3. Adaptacja do zmian klimatu oraz ograniczenie degradacji środowiska.
Reformy:
B3.1. Zrównoważone wykorzystanie środowiska naturalnego
Inwestycje:
B3.1.1. Ograniczenie wpływu na środowisko wielkoobszarowych terenów zdegradowanych oraz materiałów niebezpiecznych zalegających na dnie Morza Bałtyckiego w wybranych lokalizacjach
B3.1.2. Systemy oczyszczania ścieków oraz zaopatrzenia w wodę poza aglomeracjami
B3.1.3. Zielona transformacja miast i obszarów funkcjonalnych B3.1.4. Pasywne obiekty lokalnej aktywności społecznej
-
Wpływ na realizację celów zrównoważonego rozwoju:
6 Czysta woda i warunki sanitarne
7 Czysta i dostępna energia
9 Innowacyjność, przemysł, infrastruktura
11 Zrównoważone miasta i społeczności
-
Szacunkowy koszt: 6 347 mln euro
Uzupełniająco środki zwrotne w szczególności na wsparcie wymiany źródeł ciepła zarówno w domach jedno- i wielorodzinnych (program Czyste Powietrze) oraz w obiektach publicznych, energetyka wiatrowa na morzu, neutralność energetyczna i zazielenianie w miastach i ich obszarach funkcjonalnych.
Komponent E „Zielona, inteligentna mobilność” – opis [5, str. 197]
-
Obszar/zakres polityki: transport
Wyzwanie: Rozwój zrównoważonego transportu służącego konkurencyjnej gospodarce i inteligentnej mobilności
Cel: Rozwój zrównoważonego, bezpiecznego i odpornego systemu transportowego zapewniającego odpowiednią obsługę potrzeb gospodarki i społeczeństwa
-
Cele szczegółowe:
E1. Zwiększenie udziału zeroemisyjnego transportu oraz przeciwdziałanie i zmniejszenie negatywnego oddziaływania transportu na środowisko.
Reformy:
E1.1. Wzrost wykorzystania transportu przyjaznego dla środowiska
Inwestycje:
E1.1.1. Wsparcie przemysłu dla gospodarki niskoemisyjnej
E1.1.2. Zeroemisyjny transport zbiorowy
E2. Zwiększenie dostępności transportowej, bezpieczeństwa i cyfrowych rozwiązań.
Reformy:
E2.1. Zwiększenie konkurencyjności sektora kolejowego
Inwestycje:
E2.1.1. Linie kolejowe
E2.1.2. Pasażerski tabor kolejowy
E2.1.3. Projekty intermodalne
Reformy:
E2.2. Zwiększenie bezpieczeństwa transportu
Inwestycje:
E2.2.1. Bezpieczeństwo transportu
E2.2.2. Cyfryzacja transportu
-
Wpływ na realizację celów zrównoważonego rozwoju:
3 Dobre zdrowie i jakość życia
8 Wzrost gospodarczy i godna praca
9 Innowacyjność, przemysł, infrastruktura
10 Mniej nierówności
12 Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
13 Działania w dziedzinie klimatu
-
Szacunkowy koszt: 6 074,0 mln euro
Uzupełniająco środki zwrotne, w szczególności na mobilność zeroemisyjną, dokończenie / rozszerzenie inwestycji transportowych (wyprowadzenie ruchu tranzytowego z miast, wymiana taboru kolejowego do przewozów regionalnych).
Zobacz także:
Skrócony opis KPO, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, 26.02.2021
Literatura:
[1] https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/o-krajowym-planie-odbudowy-na-radzie-do-spraw-przedsiebiorczosci
[2] https://ec.europa.eu/info/strategy/recovery-plan-europe_pl#najwikszy-w-historii-pakiet-rodkw-na-rzecz-oywienia-gospodarki
[3] https://www.gov.pl/web/planodbudowy/czym-jest-kpo2
[4] https://www.consilium.europa.eu/pl/infographics/ngeu-covid-19-recovery-package/
[5] „Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności – projekt”, Warszawa, luty 2021
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy ARTSMART Izabela Żylińska. Więcej w Regulaminie.