5 września 2024 r. Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej do spraw wartości i przejrzystości Věra Jourová podpisała w imieniu Unii Europejskiej Ramową Konwencję Rady Europy o sztucznej inteligencji i prawach człowieka, demokracji i praworządności.

Konwencja jest pierwszą prawnie wiążącą umową międzynarodową w sprawie sztucznej inteligencji i jest w pełni zgodna z aktem UE w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act, Akt o AI), pierwszym kompleksowym rozporządzeniem w sprawie sztucznej inteligencji na świecie.  

Konwencja przewiduje wspólne podejście w celu zapewnienia, aby systemy sztucznej inteligencji były zgodne z prawami człowieka, demokracją i praworządnością, a jednocześnie umożliwiały innowacje i zaufanie. Obejmuje on szereg kluczowych pojęć z unijnego aktu w sprawie sztucznej inteligencji, takich jak:

• skoncentrowanie się na sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka, zgodnej z prawami człowieka, demokracją i praworządnością,
• podejście oparte na analizie ryzyka,
• kluczowe zasady godnej zaufania sztucznej inteligencji (np. przejrzystość, solidność, bezpieczeństwo, zarządzanie danymi i ich ochrona),
• przejrzystość treści generowanych przez sztuczną inteligencję i interakcji z systemami sztucznej inteligencji,
• wzmocniona dokumentacja, rozliczalność i środki zaradcze,
• wspieranie bezpiecznych innowacji za pośrednictwem piaskownic regulacyjnych,
• obowiązki w zakresie zarządzania ryzykiem,
• obowiązki w zakresie dokumentacji,
• mechanizmy nadzoru nad działalnością związaną ze sztuczną inteligencją.

Podpisanie umowy odbyło się na nieformalnej konferencji ministrów sprawiedliwości Rady Europy w Wilnie na Litwie. Strony negocjacyjne obejmowały UE, inne państwa członkowskie Rady Europy, Stolicę Apostolską, USA, Kanadę, Meksyk, Japonię, Izrael, Australię, Argentynę, Peru, Urugwaj i Kostarykę. Wkład 68 międzynarodowych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, środowisk akademickich, przemysłu i innych organizacji międzynarodowych zapewnił również kompleksowe i inkluzywne podejście. Podpisana dziś konwencja Rady Europy jest częścią szerszych wysiłków UE w dziedzinie sztucznej inteligencji na szczeblu międzynarodowym, które obejmują dyskusje na forum G-7, OECD, G-20 i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ma to zasadnicze znaczenie dla zapewnienia skutecznych ram na szczeblu międzynarodowym w celu przeciwdziałania zagrożeniom stwarzanym przez sztuczną inteligencję dla praw człowieka, demokracji i praworządności.

Niniejszy podpis wyraża zamiar UE, aby stać się stroną konwencji. Następnie Komisja Europejska przygotuje wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia konwencji. Parlament Europejski również powinien wyrazić zgodę. Konwencja zostanie wdrożona w UE w drodze aktu w sprawie sztucznej inteligencji, który zawiera zharmonizowane przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu, wdrażania i wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji, a w razie potrzeby również inne odpowiednie przepisy UE.