14 stycznia 2020 r. w Warszawie podczas konferencji prasowej ogłoszono długo oczekiwany raport „Wymagania w zakresie łączności radiowej dla sektora energii w dobie transformacji cyfrowej”. O czym jest dokument i jakie wynikają z niego konkluzje? Zapraszam do lektury artykułu i pobrania PDF raportu.

Izabela Żylińska, Redaktor Naczelna

Branża energetyki i telekomunikacji doczekała się oficjalnego przedstawienia raportu przygotowanego przez Politechnikę Warszawską, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytutu Telekomunikacji, pt. "Wymagania w zakresie łączności radiowej dla sektora energii w dobie transformacji cyfrowej". O dokumencie wspominał w listopadzie 2019 r. Andrzej Piotrowski, Wiceprezes PGE Systemy, podczas swojej wypowiedzi w ramach panelu dyskusyjnego "Kierunek Smart Grid" na Konferencji EuroPOWER [całość do wysłuchania na: https://youtu.be/uzPi2CxuCPM]. Dokument uważany jest za odpowiedź na "tajemniczą" ekspertyzę (przypomnę, że jak do tej pory, z powodu ograniczeń prawnych, nie było możliwe udostępnienie opracowania) Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie przygotowanego na zlecenie Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE).

Raport "Wymagania w zakresie łączności radiowej dla sektora energii w dobie transformacji cyfrowej", opracowany zespołowo pod kierownictwem dr. inż. Sławomira Kuklińskiego z Instytutu Telekomunikacji, można podzielić na dwie części. W pierwszej opisano bardzo ciekawie sytuację prawną, charakterystykę i wyzwania sektora energii elektrycznej w Polsce, jak i w Unii Europejskiej. W drugiej natomiast przedstawiono dostępne usługi teleinformatyczne i odniesiono je do potrzeb branży energetycznej. Omówione zostały też poszczególne rozwiązania, jak: TETRA, NB-IoT, LTE-M, LoRa, SigFox. Konkluzja – sprostanie wymaganiom, jakie już obecnie stawiane są przed sektorem energetyki, związanym z transmisją danych, obsługą ruchu głosowego czy mulitmedialnego, powoduje, że komunikacja krytyczna ewoluuje w stronę rozwiązań szerokopasmowych wykorzystujących LTE-MC.

W raporcie podkreślono, że w 2018 r. polskiemu sektorowi elektroenergetycznemu, gazowemu i paliwowemu, w ramach nowelizacji ustawy Prawo Telekomunikacyjne, dedykowano pasmo w zakresie częstotliwości 450 MHz. Zgodnie z prawem wspomniane pasmo ma służyć zaspokojeniu potrzeb związanych z bezpieczeństwem w " realizacji zadań z zakresu łączności głosowej i transmisji danych do zarządzania sieciami przesyłu i dystrybucji paliw gazowych, płynnych lub energii elektrycznej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej”, co pozwoli wypełnić wymagania związane ze wskazanymi w raporcie potrzebami branży energetycznej.

Uważam, że warto zapoznać się osobiście z całą treścią raportu "Wymagania w zakresie łączności radiowej dla sektora energii w dobie transformacji cyfrowej" i w związku z tym nie będę zagłębiała się dokładniej w treść dokumentu, a polecę jego pobranie i lekturę:

>> POBIERZ RAPORT <<

Podczas konferencji prasowej przedstawiającej raport Politechniki Warszawskiej, Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytutu Telekomunikacji, obecni byli: dr inż. Sławomir Kukliński, Piotr Piela, Wiceprezes PGE Systemy Andrzej Piotrowski, Wiceprezes PGE Systemy Michał Kot, Wiceprezes PGE Dystrybucja Jan Frania. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele mediów branżowych i ogólnopolskich.

Konferencję rozpoczęła prezentacja poprowadzona naprzemiennie przez dr. inż. Sławomira Kuklińskiego i Piotra Pielę. Panowie przedstawili metodykę przygotowania raportu, w ramach której przeanalizowano potrzeby sektora energetycznego, wymagania usługowe, przejrzano dostępne rozwiązania techniczne i oceniono je pod kątem określanych potrzeb. Wskazali, że aktualnymi megatrendami energetyki są 3D, czyli dekarbonizacja, decentralizacja i digitalizacja. Model sektora ewoluuje w kierunku zdecentralizowanego systemu, składającego się m.in. z takich elementów, jak: OZE, magazyny energii, elektromobilność, prosumenci, mikrosieć czy inteligentne liczniki energii elektrycznej, od którego wymaga się m.in. efektywności energetycznej, sprawnego zarządzania zdarzeniami, dwukierunkowego przepływu informacji czy stosowania nowoczesnych rozwiązań i technologii. To wszystko będzie potrzebowało wdrożenia niezawodnych usług teleinformatycznych w celu obsługi:

• usług dyspozytorskich,
• energetycznych systemów SCADA,
• klastrów energii,
• OZE (odnawialne źródła energii) [o potrzebie integracji OZE z KSE i sieci transmisji danych można przeczytać w artykule: Trzeba pomyśleć o integracji OZE – gdzie jest sieć transmisji danych dla energetyki?]
• magazynów energii,
• odczytu inteligentnych liczników (Smart Meters),
• elektromobilności,
• komunikacji krytycznej w sytuacjach nadzwyczajnych,
• urządzeń UAV (ang. U nmanned Aerial Vehicle) tzw. dron,
• wykorzystania technik AR / VR (ang. Augmented Reality / Virtual Reality),
• zaawansowanych technik krótkoterminowego planowania zapotrzebowania na energeię oraz przewidywania awarii.

Upatruje się więc następujące potrzeby teleinformatyczne:

• Komunikacja głosowa / strumień wideo.
• Szerokopasmowa transmisja danych (w tym MBMS, ang. Multimedia Broadcast Multicast Services).
• Komunikacja IoT bez wymagań czasowych.
• Komunikacja IoT z wymaganiami czasowymi (SCADA).
• Komunikacja krytyczna w sytuacjach nadzwyczajnych.

Rozwiązaniem są szerokopasmowe sieci komunikacji kryzysowej LTE-MC (LTE Mission Cricital opracowane przez organizację 3GPP), gdzie połączenia mogą być głosowe i wizyjne, a także można transmitować dane. Co istotne z punktu widzenia polskich OSD – można dokonać integracji sieciowo-usługowej LTE-MC ze stosowaną obecnie technologią TETRA (rozwiązanie wąskopasmowej sieci łączności kryzysowej). Sieci LTE-MC są już instalowane na świecie (np. w Czechach).

Dr inż. Sławomir Kukliński podsumował prezentację czterema konkluzjami. Pierwsza mówi o tym, że energetyka ma argumenty sprzyjające budowie własnej sieci LTE. Druga – szerokopasmowa sieć wielousługowa w sposób efektywniejszy wykorzystuje zasoby radiowe i transmisyjne niż sieć rozłączna, dodatkowo liczba systemów zarządzania zostaje zredukowana do jednego. Trzecia – komercyjne sieci komunikacji ruchomej powinny być wykorzystywane tam, gdzie jest to wskazane (usługi o mniejszym znaczeniu krytycznym, odciążenie wydzielonej sieci w zakresie usług niekrytycznych). Czwarta – używane w energetyce instalacje systemu TETRA mogą i powinny być zintegrowane z sieciami LTE-MC.

Fot. IZC

Po prezentacji nastąpiła sesja pytań od dziennikarzy do wiceprezesów i autorów raportu. Z udzielonych odpowiedzi wynika m.in., że PGE Systemy skieruje do Komitetu Inwestycji wniosek o zapewnienie środków na budowę sieci LTE 450. Ocena wniosku może potrwać klika tygodni. Po uzyskaniu akceptacji zostanie rozpisany przetarg. Obecni przedstawicieli spółek z grupy PGE nie udzielili konkretnej odpowiedzi na pytanie o koszty budowy systemu. Wskazano jedynie, że wyposażenie jednego obiektu w urządzenia radiowe to koszt około 130–150 tys. zł. Aktalnie prowadzone są rozmowy z Prezesem URE odnośnie możliwości zaliczenia kosztów systemu łączności do kosztów uzasadnionych OSD. Niezbędne będą jeszcze zmiany ustawowe. PGE Systemy zapytało operatorów komórkowych o liczbę wież, na których mozna zainstalować BTS-y dla LTE 450. Spółka uzyskała zwrotną informacje o 4000 wież, a potrzebuje około 2000. Pozyskanie pozwoleń i budowa własnych wież może potrwać nawet 2 lata i będzie bardzo dużo kosztowała, więc najem byłby ciekawym rozwiązaniem. Cała inwestycja przewidziana jest na kilka lat.

Zachęcam do lektury już archiwalnych, ale wciąż istotnych tekstów dotyczących LTE450:

• Podsumowanie konferencji „Czysta energia, czyste powietrze w mieście” oraz „Smart Energy powered by LTE450”
• Grupa WB prezentuje nową technologię do ograniczenia skutków awarii sieci energetycznych
• Apator wraz z Phoenix Systems zaprojektują inteligentny licznik energii nowej generacji
• Komentarz wyjaśniający od innogy Stoen Operator odnośnie anulowania przetargu na TETRA
• Rodzina routerów inQL nagrodzona na targach Energetab
• Phoenix Systems zaprezentowało urządzenia oparte na technologii LTE Cat-M1 450 MHz dla branży energetycznej
• LTE 450 coraz bliżej
• Niepotrzebne (i potrzebne) dylematy energetycznego IT
• #digitalizacjawenergetyce: Ewolucja mobilnych sieci szerokopasmowych – potencjał dla sektora energetycznego
• Ruszyły pilotaże łączności LTE 450 dla energetyki
• Pierwsze postępowanie na liczniki z LTE 450 MHz i wymienne moduły z komunikacją radiową LTE450 wraz z antenami
• Podsumowanie V Konferencja „Inteligentna Energetyka” – Standardy łączności bezprzewodowej dla energetyki
• PGE zbuduje łączność bezprzewodową LTE 450 dla energetyki
• Orange Polska i Ericsson przetestowali sieć LTE 450 MHz dla energetyki

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy ARTSMART Izabela Żylińska.