*Artykuł sponsorowany* Efektywne zarządzanie mikrosiecią przemysłową zaczyna się od danych. Jak mierzyć media techniczne, by uzyskać realną kontrolę nad zużyciem, jakością i kosztami?

W mikrosieciach przemysłowych istotna jest efektywność energetyczna, niezależność od sieci zewnętrznej i optymalizacja kosztów. Jednak zanim zaczniemy optymalizować, prognozować i integrować źródła energii, warto zadać sobie pytanie: czy wiemy, co się dzieje w naszej mikrosieci – i czy mamy dane, które to potwierdzają?

Po co mierzymy?

Po pierwsze – optymalizacja: bez danych nie zidentyfikujemy strat ani nie ocenimy efektywności. Po drugie – raportowanie: zarówno wewnętrzne, jak i wymagane przez regulacje prawne (np. związane z emisją CO₂ czy normami środowiskowymi). Po trzecie – utrzymanie jakości i ciągłości działania systemów: dane pomagają wykrywać odchylenia, które mogą wpływać na procesy produkcyjne lub technologiczne oraz zapobiegać awariom.

Pomiary pozwalają poznać rzeczywisty profil zużycia i ocenić, czy zakontraktowana moc lub ilość energii faktycznie odpowiada potrzebom zakładu. To podstawa do rzetelnego obliczania kosztów produkcji, co ma kluczowe znaczenie dla firm przemysłowych walczących o każdy punkt marży.

Co oznacza „rzetelne mierzenie”?

Rzetelność to nie tylko dokładność – to również kompletność, wiarygodność i dostępność danych. Kompletność rozliczeniowa oznacza, że możemy poprawnie zestawić dane z fakturami. Kompletność technologiczna (czyli tzw. „gęste opomiarowanie”) pozwala analizować dane np. co minutę i z różnych punktów systemu. Dane powinny być dostępne online, interoperacyjne i łatwe do wykorzystania w systemach SCADA/BMS. Np. smartMETERS pozwala nie tylko na zbieranie tych danych, ale także ich interpretację – z podziałem na lokalizacje, węzły czy źródła kosztów.

Jak mierzyć? To zależy, co chcemy osiągnąć

Inny zestaw danych będzie potrzebny do optymalizacji zużycia, inny do monitorowania środowiska technologicznego, a jeszcze inny do szczegółowego rozliczenia kosztów jednostkowych. Kluczowe jest, by dobrać sposób pomiaru do celu – i mieć możliwość integracji danych w centralnym systemie.

Warunkiem skutecznej analizy jest automatyczne, scentralizowane pozyskiwanie danych z różnych źródeł. Przykład? Energia elektryczna może być mierzona podwójnie: w sposób rozliczeniowy (zgodnie z metodą dostawcy) i technologiczny (na potrzeby analizy działania procesów). smartMETERS obsługuje obie te perspektywy, umożliwiając zarówno analizę kosztów, jak i rozpoznanie anomalii w działaniu instalacji.

Nie tylko energia elektryczna

Równie ważne jest opomiarowanie wody, ścieków, gazu i ciepła. Te dane pozwalają nie tylko sprostać wymaganiom środowiskowym (np. obliczyć współczynnik efektywności urządzeń lub procesów), ale też optymalizować zużycie i uniknąć nadmiarowego kontraktowania.

Źródła energii i magazyny? Też pod lupą

Mikroźródła (PV, turbiny, kogeneracja) oraz magazyny energii też muszą być opomiarowane dwukierunkowo – jako źródło i jako odbiór. Tylko wtedy mamy pełen obraz, który pozwala na bilansowanie, analizę opłacalności i integrację z systemami zarządzania energią. To właśnie na tym etapie analityka dostarczana przez smartMETERS wspiera podejmowanie trafnych decyzji – także w kontekście prognozowania produkcji, rozliczeń wewnętrznych czy reagowania na sygnały z rynku mocy.

Jak to wygląda w praktyce? 

W drukarni wdrożyliśmy system smartMETERS i dzięki zebranym danym zidentyfikowaliśmy nieprawidłowości w działaniu układów kompensacji energii biernej, które następnie zmodernizowaliśmy. Efekt? Dokładniejsze prognozy, większa dyscyplina w utrzymaniu współczynnika mocy i wyeliminowanie kosztownych dopłat.

W hotelach i zakładach przemysłu ciężkiego monitorujemy jakość odbioru i poziom mocy – m.in. w kontekście udziału w rynku mocy i programach DSR. smartMETERS wspiera codzienne działania operacyjne: od analizy przekroczeń, przez wysyłanie danych do agregatorów, po zapewnienie zgodności z warunkami taryfowymi.

W szklarniach z instalacjami PV wykorzystujemy dane o generacji i zużyciu energii, by doradzać w optymalnej rozbudowie OZE. Na farmie wiatrowej uruchomiliśmy zdalny dostęp do danych o produkcji zielonej energii, co znacząco skróciło czas raportowania i wyeliminowało ręczne odczyty.

W obiektach przemysłowych i komercyjnych przebudowaliśmy systemy zarządzania mediami – opomiarowaliśmy główne punkty poboru i zagregowaliśmy dane w jednym systemie. Nowy BMS pozwala nie tylko monitorować, ale też sterować oświetleniem, wentylacją, odzyskiem ciepła i innymi układami.

W drukarni wdrożyliśmy odzysk ciepła z oleju w układzie sprężarek powietrznych. Nowa logika sterowania pozwala budynkowi przez większość roku działać jako wyspa pod względem ciepła. W muzeum zmodernizowaliśmy system wentylacji ekspozycji – zainstalowaliśmy przetwornice częstotliwości i wdrożyliśmy sterowanie zmiennoprzepływowe, co obniżyło zużycie energii o 40% i zredukowało zużycie mechaniczne urządzeń.

W każdym z tych przypadków punktem wyjścia do modernizacji były rzetelne dane.

Prognozowanie wartości mocy 15 min na podstawie pomiarów profilu obciążenia

Chcesz dowiedzieć się, czym są lub bierzesz już udział we wdrożeniach tego systemu w swoim zakładzie produkcyjnym?

Weź udział w 9. Konferencji „Inteligentna Energetyka” – Energetyczne mikrosieci przemysłowe – inteligentne systemy wytwarzania i zarządzania energią w przemyśle, która odbędzie się już 26 czerwca 2025 r. w Warszawie.

Podczas wydarzenia, Witold Świątkowski, Członek Zarządu Andra sp. z o.o., wygłosi prezentację: Dane pomiarowe podstawą efektywnego zarządzania mikrosiecią – skąd je brać, do czego je wykorzystać?.

Rejestracja możliwa do 04.06.2025.

fot.: freepik_fullvector