Numer projektu

UC17

Tytuł

Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

Rodzaj dokumentu

projekty ustaw

Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie

Celem projektu ustawy jest przyczynienie się do dalszego rozwoju rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz skutecznego wykonywania uprawnień przez regulatora.

1. Obecnie brak jest przepisów krajowych niezbędnych do prawidłowego i skutecznego stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1222 z dnia 24 lipca 2015 r. ustanawiającego wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi (Dz. Urz. UE L 197 z 25.7.2015, str. 24).
2. Zachodzi potrzeba urealnienia kosztów ponoszonych przez właścicieli pojazdów oddających energię elektryczną do sieci trakcyjnej w następstwie hamowania, odzwierciedlających rzeczywiste zużycie energii elektrycznej i korzystanie z sieci.
3. Zachodzi również potrzeba zwiększenia zakresu nadzoru nad warunkami świadczenia usług magazynowania co powinno przyczynić się do zwiększenia przejrzystości zasad funkcjonowania operatora systemu magazynowania.
4. Przypisanie regulatorowi szeregu nowych zadań (m.in. w ramach tzw. Pakietu zimowego oraz kwalifikacji i spraw spornych w energetyce) wymaga jego wzmocnienia w celu zapewnienia skutecznego i sprawnego wykonywania obowiązków.
5. Wpływ pracy urządzeń, instalacji i sieci energetycznych na zdrowie i życie człowieka oraz na bezpieczeństwo pracy systemu elektroenergetycznego wymaga aby powoływanie komisji kwalifikacyjnych oraz uznawanie świadectw kwalifikacyjnych zostało uregulowane w sposób gwarantujący najwyższy stopień fachowości oraz sprawne funkcjonowanie tych komisji.
6. Pomimo wielu lat funkcjonowania przepisów ustawy - Prawo energetyczne, które kolejno wdrażały do polskiego systemu prawnego kolejne pakiety energetyczne UE nie zostały przełamane monopole grup energetycznych na sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców końcowych. Niejednakowa pozycja stron i nienarzucanie warunków umów przez stronę silniejszą prowadzi do hamowania rozwoju konkurencji na rynku energii elektrycznej.
7. Notoryczne naruszanie zbiorowych interesów konsumenta energii powinno stanowić przesłankę umożliwiającą regulatorowi cofnięcie koncesji. Powyższe znajduje szczególnie silne uzasadnienie w świetle kierunku prawa UE mającego za cel równoważenie pozycji przedsiębiorcy i konsumenta energii.
8. W świetle obowiązujących przepisów każdy podmiot, który w jakikolwiek sposób jest zobowiązany do dostaw energii elektrycznej (np. centrum handlowe) musi uzyskać status OSD ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami. Prowadzi to do zaburzenia proporcji pomiędzy wykonywanymi zadaniami a obowiązkami wynikającymi z prawa energetycznego. Instytucja zamkniętych systemów dystrybucyjnych została również przewidziana w prawie UE - art. 28 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającej dyrektywę 2003/54/WE.
9. Obecnie brak jest przepisów regulujących w sposób kompleksowy magazynowanie energii elektrycznej. Występujące w prawie bariery nie pozwalają na rozwój tych instalacji (np. podwójne naliczanie opłat sieciowych) pomimo ich istotnego znaczenia dla funkcjonowania i bezpieczeństwa KSE a także zapewnienia odbioru energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach OZE bez szkody dla systemu.
10. Istnieje też potrzeba elastycznego kształtowania formuły dokumentu regulującego politykę energetyczną państwa.
11. Z obecnie obowiązujących przepisów nie wynika, w jaki sposób należy rozliczać odbiorców po upływie okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy (której nie można stosować) a prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy z odwołania od decyzji odmawiającej zatwierdzenia „nowej" taryfy, co przy obecnej długości postepowań sądowych prowadzi do niepewności odnośnie wysokości kosztów jaki ponoszą odbiorcy z tytułu dostarczania paliw lub energii.
12. Prezesowi URE zgłaszanych jest wiele przypadków nieuczciwych praktyk niektórych sprzedawców zawierających umowy poza siedzibą przedsiębiorstwa.
13. Wraz ze wzrostem zainteresowania instytucją Koordynatora do prowadzenia postepowań ADR niezbędne jest umożliwienie prowadzenia postępowań na podstawie upoważnienia przez osoby obsługujące Koordynatora.
14. Istnieje konieczność doprecyzowania przepisów dot. zabezpieczenia majątkowego w procesie udzielania koncesji.
15. W polskim prawie cywilnym oprócz osób fizycznych i prawnych występuję kategoria jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Należy dostosować definicję uczestnika rynku” do polskiego systemu prawnego przewidującego taką kategorię.
16. Obowiązek (nałożony na przedsiębiorstwa) udostępniania publicznie aktualnego stanu prawnego dotyczącego praw konsumenta energii umożliwi poszerzenie świadomości prawnej konsumentów energii w sposób bezkosztowy.
17. Obecnie brak jest przepisu stanowiącego wykonanie prawa UE, nakazującego aby znak towarowy OSD będącego częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie wprowadzał w błąd co do odrębnej tożsamości sprzedawcy będącego częścią tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo.
18. Obecnie nadzór nad warunkami świadczenia usług magazynowania paliw gazowych nie jest zbyt silny a zasady funkcjonowania operatora systemu magazynowania nie są do końca przejrzyste.
19. Wdrożenie w Polsce systemu inteligentnego opomiarowania:
    a) Realizacja celów przepisów wspólnotowych (przesłanki formalno - prawne wdrożenia inteligentnego opomiarowania w sektorze elektroenergetycznym).
    b) Potrzeba kształtowania świadomości i aktywnego zaangażowania użytkowników końcowych wobec uwarunkowań wynikających z prognozowanego braku możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną w średnim i długim okresie w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.
20. Należy wzmocnić kompetencje nadzorcze Prezesa URE nad rynkiem paliw ciekłych w celu zapobiegania sygnalizowanym przez ten organ nieprawidłowościom.
21. Ponadto, należy usunąć zidentyfikowane luki w prawie oraz doprecyzować przepisy wywołujące rozbieżności interpretacyjne w ustawie – Prawo energetyczne.

Istota rozwiązań ujętych w projekcie

1. Umożliwia się wykonanie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1222 z dnia 24 lipca 2015 r. ustanawiającego wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi, w tym ogólne zasady głosowania w sprawie decyzji dotyczących wniosków przygotowywanych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej;
2. Stwarza się podstawę prawną dla rekuperacji energii elektrycznej wprowadzonej do sieci trakcyjnej w następstwie hamowania pojazdów oraz odbioru energii elektrycznej przez punkt ładowania z pojazdu elektrycznego;
3. Wprowadza się obowiązek opracowywania przez operatora systemu magazynowania instrukcji ruchu i eksploatacji instalacji magazynowej;
4. Nabór na Prezesa URE będzie przeprowadzał zespół powołany przez Ministra Energii; Prezes URE będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy dwóch Wiceprezesów URE;
5. Prezes URE będzie organem właściwym do uznawania kwalifikacji osób wykonujących prace przy urządzeniach, instalacjach i sieciach energetycznych nabytych w państwach członkowskich UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich EFTA; wszystkie świadectwa kwalifikacyjne oraz wpisy do rejestru świadectw kwalifikacyjnych będą tracić ważność po upływie 5 lat od dnia ich wydania lub dokonania wpisu w rejestrze świadectw kwalifikacyjnych;
6. Prezes URE będzie mógł z urzędu lub na wniosek strony zobowiązać strony umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej zawartej pomiędzy sprzedawcą a operatorem systemu dystrybucyjnego lub operatorem systemu przesyłowego do jej zmiany, w celu umożliwienia sprzedawcy sprzedaży paliw gazowych lub energii elektrycznej lub świadczenia usługi kompleksowej odbiorcom przyłączonym do sieci tego operatora, w przypadkach uzasadnionych koniecznością zapewnienia ochrony interesów odbiorców końcowych, równoważenia interesów stron tej umowy lub przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, w tym umożliwienia korzystania przez odbiorców końcowych z uprawnienia zmiany umowy;
7. Prezes URE będzie mógł cofnąć koncesję w przypadku wydania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wobec przedsiębiorstwa energetycznego decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
8. Wprowadza się podstawy prawne dla funkcjonowania zamkniętych systemów dystrybucyjnych;
9. Wprowadza się kompleksowe rozwiązania dla funkcjonowania i rozwoju magazynów energii elektrycznej;
10. Dokonuje się zmian w zakresie przepisów regulujących politykę energetyczną państwa w sposób pozwalający na elastyczne kształtowanie formuły dokumentu;
11. Doprecyzowuje się przepisy dotyczące stosowania taryfy dotychczasowej przez przedsiębiorstwo energetyczne (art. 47 PE) oraz zmienia się miejsce publikacji taryf dla ciepła z dziennika wojewódzkiego na Biuletyn URE.
12. Wprowadzono środki mające na celu przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom niektórych sprzedawców wprowadzając zakazu zawierania umów sprzedaży paliw gazowych i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa;
13. Umożliwia się prowadzenie postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów (ADR - z ang. alternative dispute resolution) osobom zajmującym się obsługą Koordynatora;
14. Szczegółowo uregulowano kwestię zabezpieczenia majątkowego w celu zaspokojenia roszczeń osób trzecich, mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją;
15. Doprecyzowano definicję uczestnika rynku (włączając jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) oraz przepisy karne w zakresie REMITu zgodnie z uwagami Prezesa URE;
16. Sprzedawca paliw gazowych lub energii elektrycznej został zobowiązany do zapewnienia publicznego dostępu aktualnego stanu prawnego związanego z prawami konsumenta energii;
17. Znak towarowy OSD będącego częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie będzie mógł wprowadzać w błąd co do odrębnej tożsamości sprzedawcy będącego częścią tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo;
18. Wprowadza się zmiany w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych w zakresie programu budowy stacji gazu ziemnego oraz przedsięwzięć w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci niezbędnych do przyłączenia tych stacji oraz obowiązku zapewnienia przez jednostki samorządu terytorialnego, aby odpowiednia liczba pojazdów napędzanych gazem ziemnym bądź energią elektryczną była wykorzystywana do realizacji zadań publicznych;
19. Wprowadza się systemowe rozwiązania w zakresie systemu inteligentnego opomiarowania polegające na obowiązku instalacji do dnia 31 grudnia 2028 r. liczników zdalnego odczytu skomunikowanych z systemem zdalnego odczytu w punktach pomiarowych stanowiących co najmniej 80 % łącznej liczby punktów pomiarowych u odbiorców końcowych przyłączonych do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV należących do tego operatora, zgodnie z harmonogramem określonym w ustawie (określonych dalej jako system pomiarowy) oraz na powołaniu Operatora Informacji Rynku Energii którego rolą będzie utworzenie i rozwój centralnego systemu informacji rynku energii. Obecny projekt ustawy dokonuje rozdziału przepisów dotyczących systemu pomiarowego i centralnego systemu informacji rynku energii. Podział ten odpowiada podziałowi odpowiedzialności tych dwóch zakresów: odpowiedzialność za system pomiarowy jest przypisana do operatorów systemów elektroenergetycznych, przede wszystkim do operatorów dystrybucyjnych, natomiast obowiązki związane z utworzeniem operatora informacji rynku energii i centralnego systemu informacji rynki energii dotyczą wszystkich użytkowników systemu elektroenergetycznego, w szczególny obowiązek spoczywa na operatorze systemu przesyłowego elektroenergetycznego, który będzie pełnił rolę operatora informacji rynku energii.
20. Wzmacnia się kompetencje nadzorcze Prezesa URE nad rynkiem paliw ciekłych w celu zapobiegania sygnalizowania przez ten organ nieprawidłowościom;
21. Ponadto, projekt usuwa zidentyfikowane luki w prawie oraz doprecyzowuje przepisy wywołujące rozbieżności interpretacyjne.

Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu

MAP

Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu

Tadeusz Skobel Podsekretarz Stanu

Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM

MAP

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM

I kwartał 2020 r.

Informacja o rezygnacji z prac nad projektem (z podaniem przyczyny)

Projekt procedowany w archiwalnym wykazie prac RM pod numerem UC34.