Breaking news
Zapraszamy do współpracy w 2024 r.! Po więcej informacji skontaktuj się z nami mailowo: [email protected]

Ważnym aspektem jest zapewnienie bezpieczeństwa informacji i ochrony danych osobowych zgodnie z wymaganiami obowiązującymi w UE To kluczowa cecha CSIRE, będąca jedną z podstaw systemu – mówi Lesław Winiarski, Wicedyrektor Biura Pomiarów Energii i Kierowniki projektu Operator Informacji Rynku Energii w PSE.

 

Lesław Winiarski, Wicedyrektor Biura Pomiarów Energii i Kierownik projektu Operator Informacji Rynku Energii w PSE

Rozmawiała: Izabela Żylińska

 

16 kwietnia 2021 r. Prezydentowi i Marszałkowi Senatu przekazano Ustawę o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje utworzenie centralnego systemu informacji rynku energii elektrycznej. Jaki wpływ na polską gospodarkę będzie miało powstanie CSIRE?

Dane to jedno z kluczowych narzędzi w energetyce. Są one niezbędne nie tylko do rozliczania odbiorców czy budowania indywidualnych ofert dopasowanych do ich potrzeb, ale również do przygotowywania prognoz oraz planów związanych z rozbudową rynku energii w Polsce.

Celem działalności Operatora Informacji Rynku Energii (OIRE) będzie utworzenie i nadzorowanie Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE). W CSIRE będą gromadzone oraz przetwarzane dane niezbędne m.in. do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej czy też dokonywania rozliczeń za jej sprzedaż oraz dostarczanie. Dzięki ujednoliceniu standardów informacji przetwarzanych w CSIRE, zostaną znacznie usprawnione i przyspieszone procesy zachodzące na detalicznym rynku energii elektrycznej w Polsce.

W jakim więc stopniu system będzie wsparciem dla funkcjonowania rynku energii?

Odbiorcy końcowi, w tym prosumenci, uzyskają bezpłatny dostęp do danych dotyczących własnych punktów poboru energii, m.in. danych pomiarowych. Dzięki temu będą mogli nie tylko weryfikować indywidualny pobór czy oddanie energii do sieci elektroenergetycznej, ale także decydować o wykorzystaniu energii elektrycznej i obniżeniu kosztu jej użytkowania na podstawie rzetelnych danych. Ponadto CSIRE ułatwi i skróci czas realizacji procesów rynku energii m.in. zmiany sprzedawcy oraz da możliwość udostępnienia danych wybranym przez siebie podmiotom np. w celu otrzymania lepszych ofert lub usług. Zwiększy się również użyteczność inteligentnych liczników energii elektrycznej np. dzięki umożliwieniu rozliczeń przedpłatowych. Ważnym aspektem jest także zapewnienie bezpieczeństwa informacji i ochrony danych osobowych zgodnie z wymaganiami obowiązującymi w Unii Europejskiej. To kluczowa cecha CSIRE, będąca jedną z podstaw systemu.

Z kolei uczestnicy rynku energii elektrycznej zyskają system, dzięki któremu będą mogli skutecznie i bezpiecznie wymieniać informacje na detalicznym rynku energii. To istotnie ujednolici zasady realizacji procesów oraz zapewni ich transparentność. Da też możliwość przygotowania spersonalizowanych ofert na bazie danych historycznych. Dzięki ograniczeniu liczby interfejsów i utworzeniu jednego punktu dostępu do informacji rynku energii, CSIRE wpłynie na zmniejszenie kosztów funkcjonowania rynku energii elektrycznej oraz pozwoli na obniżenie bariery wejścia na rynek nowym podmiotom i umożliwienie rozwoju nowych usług. Będzie to możliwe m.in. dzięki możliwości udostępnienia profili zużycia i produkcji energii elektrycznej (wyłącznie po udzieleniu zgody przez klienta).

CSIRE oznacza także korzyści dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jako całości oraz ułatwi zarządzanie. Zwiększy się efektywność wykorzystania zasobów KSE m.in. poprzez lepsze dopasowanie zużycia energii do jej produkcji, w szczególności z OZE. Zastosowanie jednolitych standardów i benchmarków jakościowych istotnie poprawi jakość danych pomiarowych, a dane pomiarowe dostępne w CSIRE będą mogły być wykorzystane do integracji procesów rynku detalicznego i rynków systemowych.

Gdzie będą przechowywane zebrane dane – na własnych serwerach PSE czy w zewnętrznej chmurze obliczeniowej? Dlaczego zdecydowano się na taki, a nie inny model?

Jedną z podstawowych zasad, jakimi PSE kieruje się przy projektowaniu i budowie CSIRE, jest „security by design”. PSE są już operatorem usługi kluczowej przesyłanie energii elektrycznej oraz uzyskały certyfikat zgodności posiadanego Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji z normą PN-EN ISO/IEC 27001:2017-06. W ramach przygotowań do wprowadzenia CSIRE przeprowadziliśmy dogłębną analizę zagrożeń dla danych, które mają być przetwarzane w systemie. Biorąc pod uwagę m.in. doświadczenia innych operatorów przy wdrażaniu podobnych rozwiązań, wypracowaliśmy rozwiązanie gwarantujące odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Planuje się, że główne bazy danych CSIRE zostaną uruchomione w infrastrukturze własnej, natomiast cześć rozwiązania obsługująca użytkowników zewnętrznych może być zlokalizowana w zewnętrznej chmurze obliczeniowej.

Czy do przetwarzania zebranych danych CSIRE będzie wykorzystywało sztuczną inteligencję?

Sztuczna inteligencja stała się jednym z priorytetów UE i jest centralnym elementem cyfrowej transformacji społeczeństwa. Przewiduje się, że jej przyszłe zastosowania przyniosą ogromne zmiany w gospodarce, przy czym już dziś AI jest obecna w naszym codziennym życiu. Dlatego też trudno sobie wyobrazić, aby nie znalazła ona zastosowania w przetwarzaniu informacji rynku energii w CSIRE. Aktualnie zakładamy wykorzystanie mechanizmów sztucznej inteligencji do wsparcia użytkowników portali CSIRE, analizy informacji rynku energii, zarządzania interfejsami API czy też w algorytmach monitorowania bezpieczeństwa rozwiązania.

Kiedy zacznie działać CSIRE i kto będzie mógł wykorzystać bezpłatnie dane zebrane w systemie?

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy Prawo energetyczne CSIRE będzie uruchomiony w ciągu 36 miesięcy od daty wejścia w życie tej nowelizacji.

CSIRE będzie udostępniać dane podmiotom uczestniczącym w procesach detalicznego rynku energii, określonych szczegółowo w Standardach Wymiany Informacji. Ich wstępna wersja jest już dostępna na stronie internetowej projektu OIRE (https://www.pse.pl/oire). Dane będą udostępniane przede wszystkim użytkownikom KSE: odbiorcom, wytwórcom i innym podmiotom przyłączonym do sieci elektroenergetycznej. Dodatkowo dane zagregowane będą mogły być udostępniane szerokiemu kręgowi instytucji administracji państwowej. Dla tych podmiotów bezpłatny dostęp do danych jest zagwarantowany w przepisach ustawy.

Ponadto CSIRE będzie umożliwiać odbiorcom energii elektrycznej nadawanie upoważnień dostępu do ich danych dowolnie wybranemu podmiotowi, czyli tzw. upoważnionemu podmiotowi trzeciemu. Takie wykorzystanie danych może być obciążone opłatami za tzw. intensywne korzystanie z interfejsów wymiany danych. Wynika to z konieczności pokrycia kosztów rozbudowy i utrzymania infrastruktury udostępniania danych przez te podmioty, które te koszty generują.

Warto dodać, że CSIRE umożliwi również dostęp do wybranych danych zagregowanych na potrzeby rozwoju nowych usług, prowadzenia prac analityczno-badawczych oraz opracowań dziennikarskich.

Dziękuję za rozmowę.

 

Już 29 kwietnia 2021 r. w godz. 10:05–11:20 Pan Lesław Winiarski weźmie udział w debacie podczas panelu "Ewolucja w kierunku lokalnych systemów energetycznych – uwarunkowania, determinanty, narzędzia wsparcia " w ramach 33. Konferencji Energetycznej EuroPOWER oraz Kongresu OZE Power. Zapraszamy do wysłuchania wystąpienia!

 

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy ARTSMART Izabela Żylińska. Więcej w Regulaminie.